Stalin 13 bin Özbek aydını katletti

Özbekistan'da, eski Sovyetler Birliği döneminde rejim karşıtı olduğu gerekçesiyle 1937-1953 yıllarında siyasi baskı gören, hapis, sürgün veya idam edilenler anıldı. Ülkede 2001'den bu yana her yıl 31 Ağustos'ta yapılan "Siyasi Baskı Kurbanlarını Anma Günü" etkinliği kapsamında başkent Taşkent'teki Şehitler Anıtı Hıyabanı'nda anma programı düzenlendi. Etkinliğe Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Özbekistan Müslümanları Dini İdaresi Başkanı Nuriddin Haliknazarov ve hükümet üyeleri ile çok sayıda vatandaş katıldı. Ülkede 1937-1953 yıllarında Sovyet yönetimi tarafından rejim karşıtı olduğu gerekçesiyle siyasi baskı gören, hapis, sürgün veya idam edilen Özbek aydınların anısına Kur'an-ı Kerim okunarak dua edildi, ardından davetlilere Özbek pilavı ikramında bulunuldu. Mirziyoyev, etkinlikte vatandaşlarla sohbet ederek, Bağımsızlık Bayramı kutlamaları öncesinde ülkenin bağımsızlığı için mücadele eden kahraman ecdatlarını anmanın kendileri için hem borç hem de bir görev olduğunu kaydetti.

Siyasi baskı gören Özbek aydınların anısını ölümsüzleştirmeye ve Sovyet mahkemelerince suçlanan Özbek aydınların aklanmasına ilişkin çalışmaların sürdüğünü belirten Mirziyoyev, son 3 yılda Sovyet döneminde siyasi baskı gören, hapis, sürgün veya idam edilen 1200'den fazla kişinin aklandığını vurguladı. Mirziyoyev, geçmişte siyasi baskıya uğrayan tüm Özbek aydınların isimlerinin tek tek tespit edilerek, bu isimlerin yer alacağı Siyasi Baskı Kurbanları Kitabı'nı hazırlamayı planladıklarını ifade ederek, "Sovyet rejimi tarafından şehit edilen, zulme uğrayan her yurttaşımızın hayatı bir kahramanlıktır. Bu nedenle, siyasi baskı kurbanlarının isimleriyle tespit edilmesi, onların yaşamlarının incelenmesi ve araştırılması konusuna özellikle önem veriyoruz" dedi. Resmi verilere göre, Sovyet rejimince Stalin döneminde 1937-1953 yıllarında Özbekistan'da çok sayıda Özbek aydının da bulunduğu 100 binden fazla kişi siyasi baskı görerek hapis cezasına çaptırılmış veya sürgün edilmiş, bunların 13 bini ise idam edilmişti.