Sığınmacı krizi çözüm bekliyor

ORHAN DEDE / DETAY HABER

Sayıları 3.6 milyonu aşan Suriyeli sığınmacıların Türkiye'de oluşturduğu asayiş sorunları nedeniyle bıçak kemiğe dayanmış durumda.

2011 yılında baş gösteren iç savaşta bugün Suriye'nin birçok kentinde savaş sona ermiş durumda. Buna rağmen Suriyelilerin ülkelerine dönmek gibi bir arayışlarının olmaması dikkat çekiyor.

Türk kültürüne yabancı olan Suriyeliler, büyükşehirlerde genellikle gruplar halinde dolaşıyor ve pervasız tavırlarıyla dikkat çekiyor. Suriyelilerin karıştığı suçlardan dolayı da sığınmacılara toplumdaki tepki giderek şiddetleniyor. Buna bir çözüm bulmak adına son aylarda bazı tedbirler alındı. Bu kapsamda başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde yaşayan on binlerce 'kayıtsız' ve suça karışan sığınmacıların sınır dışı edilmekte olduğu yetkililerce ifade ediliyor.

Hatta gelen bilgilere göre sınır dışı edilmekten korkan bazı Suriyeliler İstanbul'da evlerinden çıkmıyorlar ve "hepimiz geri gönderileceğiz" söylentisi başlamış durumda. İstanbul Valiliği'nden dün yapılan açıklamada, İstanbul'da kaydı olmayan diğer illere kayıtlı Suriye uyruklu yabancıların, kayıtlı bulundukları illere geri dönmeleri için 20 Ağustos 2019 tarihine kadar süre verildiği ifade edildi.

Valilik açıklamasında İstanbul'da izinli 522 bin 381 yabancı uyruklu, 547 bin 479 Suriyeli olmak üzere toplam 1 milyon 69 bin 860 kayıtlı yabancı bulunduğu ifade edildi.

Suriyeliler için yapılan kamplar boş kaldı

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü 11 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Türkiye'deki biyometrik verileriyle kayıt altına alınan geçici koruma altındaki Suriyeli sayısını açıkladı.

Açıklamaya göre Türkiye'deki kayıtlı Suriyeli sayısı bir önceki aya göre 16 bin 931 kişi artarak toplam 3 milyon 630 bin 575 kişi oldu. Suriyeli sığınmacılar için yapılmış geçici barınma kampları bomboş kalmış durumda.

Bunun en önemli nedenlerinden biri sığınmacılara kapıları açan, Lübnan ve Ürdün gibi bazı ülkeler kamplarda kalmayı zorunlu tutarken, Türkiye'de iktidarın bu konuda hiçbir kısıtlama getirmemesi ve Suriyeli sığınmacıların istedikleri şehre kontrolsüz bir şekilde gidebilmelerinden kaynaklanıyor.

Hâlihazırda Türkiye'deki kamplarda kalan Suriyelilerin oranı yüzde 2.85 oranında. 11 Temmuz itibarıyla kamplarda kalan Suriyeli sayısı 103 bin 579 kişi.

En çok Suriyeli İstanbul'da

Temmuz ayında açıklanan resmi verilere göre Türkiye'de toplamda 3.6 milyonu aşan Suriyeli sığınmacıların 547 bini İstanbul'da bulunuyor.

Denetimsizlik nedeniyle İstanbul'daki Suriyeli sayısının çok daha fazla olduğunu biliniyor. Kimi uzmanları bu sayının 600-700 bini bulmuş olabileceğini de ifade ediyor. Türkiye genelinde şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı azalmıyor, artıyor. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı Temmuz'da Haziran ayına göre 22 bin kişi artmış durumda.

Suriyelilerin yüzde 97.15'i şehirlerde yaşıyor. Suriyelilerin en az olduğu şehir ise 25 kişi ile Bayburt. Bayburt'u 35 kişi ile Artvin, 56 kişi ile Tunceli takip ediyor. Türk vatandaşlığı almış Suriyeliler de var.

İçişleri Bakanlığı 8 Mart 2019 tarihinde Türk vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısının 79 bin 894 kişi olduğunu açıklamıştı. Kasım 2018 itibarıyla son 8 yılda Türkiye'de doğan Suriyeli bebek sayısı ise 405 bin 521 olarak kayıtlara geçmiş durumda. Bugüne kadar ülkesine geri dönen Suriyeli sayısı da 337 bin 729.

Vatandaş kalıcı çözüm istiyor

Suriyeli sığınmacılar sorununa kalıcı bir çözüm bulunması tüm vatandaşların ortak isteği. Geçmişte Suriyelileri 'muhacir' olacak görüp, ılımlı yaklaşan birçok vatandaş dahi Suriyelilerden kaynaklanan sorunlar nedeniyle artık bu işin bir çözüme kavuşturulması gerektiğini dile getiriyor. Suriyeli sığınmacılardan kaynaklanan sorunların siyasete de yansımaları oluyor.

AK Partinin geçtiğimiz yerel seçimlerde Ankara ve İstanbul'u kaybetmesinin altında da Suriyeli sığınmacı sorununun olduğunu düşünen uzmanların sayısı da az değil. Bu bağlamda vatandaşlar, Suriyeli sığınmacıların öncelikle geçici barınma merkezleri olarak inşa edilen kamplarda toparlanması ve ülkelerine geri gönderilmesi çalışmalarının hızlanmasını talep ediyor.

Görüşlerini sorduğumuz vatandaşlar, suça karışmış ve kayıtlı olmayan Suriyelilerin büyükşehirlerden çıkarılıp, kayıtlı oldukları şehirlere gönderilmesi uygulamasının da çözüm olmaktan uzak, göstermelik bir uygulama olduğunu ifade ettiler.

Uzmanlar sorunun, kapsamlı bir plan çerçevesinde Türkiye ile Suriye devleti arasında varılacak bir anlaşma ile Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri gönderilmeleriyle kalıcı bir çözüme kavuşabileceğini dile getiriyor.