Salgında 'bileşik mutasyon' dönemi

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Uzmanlara göre salgının yönünü artık koronavirüs mutasyonları belirliyor. Salgınla etkili bir mücadele yürütebilmek için ise bu mutasyonların tüm özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekiyor. Her ne kadar "İngiliz, Brezilya ya da Güney Afrika mutasyonu" şeklinde yaygın bir tanımlama olsa da bilim insanları bu tanımlamanın 'eksik' olduğunu vurguluyor.  Örneğin koronavirüsün İngiliz varyantı aslında bünyesinde yaklaşık 25 farklı mutasyon, Güney Afrika mutasyonu ise 21 farklı mutasyon barındırdığı ifade ediliyor. Kocaeli Üniversitesi'nde Prof. Dr. Hakan Savlı ve Doç. Dr. Naci Çine, 2021 yılı ilk çeyreğinde tedavi almış 56 hastadan elde edilen viral RNA örneklerinde 'yeni jenerasyon dizi analizi' yaparak, 56 örneğe farklı şekilde dağılmış 243 farklı koronavirüs mutasyonu tespit etti. Çalışmanın bulguları, bileşik mutasyonlar halinde dönüşen bir virüs yapısını ortaya koyuyor.

 

Tek tip mutasyon yok

 

Bir 'mutasyon kolajından' bahsetmenin daha doğru olacağını söyleyen Doç. Dr. Naci Çine, "Hastalarımda, bir sürü mutasyon aynı anda barındıran bir virüs görüyorum. Sahip olduğu mutasyon kolajı virüse bazıları İngiliz soyuyla ortak, bazıları kendine özgü özellikler getiriyor. Toplumsal tarama testlerinde İngiliz soyu ya da diğer soylara bakılmaya çalışılıyor ama bu testlerde, soyların barındırdığı 25-30 mutasyona aynı anda bakmak mümkün değil. Bizim kullandığımız yöntemle, virüsle ilgili bütün değişiklikleri görebilir hale geldik" dedi. Dr. Çine, daha önceki taramalarda İngiliz soyu taşıdığı tespit edilen bir kişinin daha bu yöntemle incelendiğinde aslında Güney Afrika soyu taşıdığının görüldüğünü belirtti.  Daha önce tarama testinde herhangi bir varyant tespit edilemeyen bir kişinin de aslında Güney Afrika varyantıyla enfekte olduğu anlaşıldı!

 

Nasıl mücadele edilecek?

 

Yapılan araştırmalar İngiltere varyantının yüzde 70'e varan oranlarda daha bulaşıcı olduğunu ortaya koyuyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de görülen yeni vakaların yüzde 80'ini İngiltere varyantının oluşturduğunu ve klasik tip koronavirüsün yerini aldığını söyledi. Dolayısıyla mutasyonların etkili takibi, salgının kontrolü için hayati bir önem taşıyor. Çine, inceledikleri vakalarda 'bileşik mutasyon' olarak tarif edilen, aslında İngiliz soyu gibi gözüken ama içerisinde başka mutasyonlar da barındıran örnekler olduğunu ifade etti. 

 

Aşıların varyantlar karşısında etkinlikleri azalıyor

 

Koronavirüs varyantlarının mevcut aşıların etkinliğini düşürdüğü konusunda pek çok bilim insanı hemfikir. Ancak aşı etkinliklerinin hangi varyantta ne kadar azaldığı konusunda net bir şey söyleyebilmek için henüz erken olduğu ifade ediliyor. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal,

"Türkiye'de Ocak ayında İngiliz mutasyonu yüzde 5 idi, Şubat ayında 25, Mart ayında 50 oldu, şimdi neredeyse yüzde 80 yayılım gösteriyor. Aşının etkinliğine gelirsek İngiliz mutasyonun aşıdan kaçışı yok. Güney Afrika ve Brezilya mutasyonunda maalesef aşılardan kaçış var. Biz aşıyı ne kadar geciktirirsek ve mutasyonlara çoğalma şansını ne kadar çok verirsek o kadar mutasyon olacak, aşıdan kaçış o kadar hızlanacak" dedi. Prof. Dr. Murat Akova ise genel olarak bütün varyantların orijinal Vuhan suşuyla kıyaslandığında aşı etkinliklerinde 'bir miktar' azalma olduğunu belirtti. 

Prof. Akova, Brezilya ve Güney Afrika varyantlarının aşıya karşı direnç gösterme konusunda İngiltere varyantına göre çok daha tehlikeli olduğunu dile getirerek, "Aşı antikorları ve hatta doğal enfeksiyon sonucu gelişmiş antikorların Güney Afrika ve Brezilya mutantına karşı etkinliği, İngiltere varyantına kıyasla oldukça az" dedi.