Prof. Dr. Kozanoğlu’ndan enflasyon yorumu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK verilerine göre, Mayıs 2024 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 75.45, aylık yüzde 3.37 arttı.  TÜFE'deki değişim 2024 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 3.37, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 22.72, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 75.45 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 62.51 olarak gerçekleşti. Enflasyon Nisan ayında yıllık bazda yüzde 69.80, aylık bazda yüzde 3.18 olarak kaydedilmişti. TÜİK verilerine göre yıllık enflasyonda mayıs ayında 18 ayın zirvesi görüldü. TÜİK'in Mayıs ayı enflasyon rakamlarını açıklamasından sonra Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi, Ekonomist Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Kozanoğlu, "Ekonomi yönetiminin sinsi bir planı seziliyor. Enflasyonda şimdilik 'en kötü geride kalsa da' bizi yüksek fiyat artışları halk için hayat pahalılığı derinleşen yoksulluk bekliyor" şeklinde konuştu.

Kasım 2022'den sonraki en yüksek değer

Prof. Dr. Kozanoğlu, şunları söyledi: "Tüketici fiyatları Mayıs ayında yüzde 3.37 artışla yüzde 75.45'e yükseldi. Bu Kasım 2022'den bu yana en yüksek yıllık artışa işaret ediyor. Bilindiği gibi Merkez Bankası'nın 2024 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 38. Yılın ilk 5 ayının fiyat artışları yüzde 22.72'yi bulduğuna göre bu hedefin tutması için aylık enflasyonun yüzde 1.7 ile sınırlı kalması gerekiyor. Yılın geri kalan 7 ayında yüzde 2.0'lik aylık enflasyon bizi yüzde 41'e, yüzde 3'lük aylık enflasyon ise bizi yüzde 51'lik yılsonu rakamlarına götürecek.

* Şöyle bir hesaplama ile yılın ilk 5 ayında enflasyon yüzde 22.72 çıktığına göre 2024 yüzde 38, 2025 yüzde 14 enflasyon hedefi birlikte düşünüldüğünde bizi önümüzdeki 12 ay yüzde 19 civarında bir enflasyon bekliyor demektir. Bu durumda yıllık devlet tahvillerinin yüzde 42'lik faiz oranı hazineye çok yüksek bir faiz yükü getirir. Zaten Mehmet Şimşek'in sürekli yinelediği TL'deki değer kaybının enflasyonun altında kalacağı vaadi ile bu olgular birleşince, bu cazip fırsatı kaçırmak istemeyen 'sıcak para' oluk oluk akıyor. Ancak bu ekonomiye gelecek yıllarda çok yüksek bir reel faiz ödeme faturası çıkacaktır.

* Yıllık bazda bakıldığında eğitim yüzde 104.80, konut yüzde 93.21, lokanta ve oteller yüzde 92.94 en fazla artan gruplar oldu. Dar gelirli yurttaşlar bütçelerini büyük ölçüde üç kaleme, gıda, konut ve ulaştırmaya harcıyor. Bu üç grubun fiyat artışlarının sırasıyla yüzde 70.14, yüzde 93.21 ve yüzde 79.10 olması hissedilen enflasyonun resmi rakamlara göre bile, neden manşet enflasyon yüzde 75.75'ten yüksek olduğunu gösteriyor. Mayısta ekmek fiyatlarının yüzde 5.43 yükselmesi 'kuru ekmek' yiyenlerin daha maruz kaldığı enflasyonu gösteriyor. Taze meyveler ise 2024'te aylık yüzde 6.98 artış gösterirken tek teselli sebze fiyatları yüzde 12.14 düşmüş.


Ekonomi yönetiminin sinsi planı var

Mehmet Şimşek'in ve Merkez Bankası yetkililerinin dilinde sürekli baz etkisiyle enflasyonun düşeceği var. Gerçekten de 2023'ün Temmuz yüzde 9.49, Ağustos yüzde 9.09 oranlarının aradan çekilmesiyle manşet enflasyonda bir gerileme görülecek. Burada ekonomi yönetiminin sinsi bir planı seziliyor. Şöyle ki elektrik ve doğalgaz zamlarını ile muhtemel KDV ÖTV artışlarını yılın ikinci yarısını erteliyorlar. Böylece Temmuz enflasyonu görece yüksek gerçekleşse bile yıllık enflasyon gerileyecek, belki de daha önemlisi kamu çalışanlarının ve emeklilerin maaş artışları ilk 6 ayın enflasyonuna göre belirleneceği için görece düşük bir zamdan sonra insanlar bir anda yüksek faturalarla karşılaşacaklar.