Plastikte makine yatırımları çöktü

İBRAHİM ETHEM YIĞ/İSTANBUL

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV), hazırladığı kapsamlı raporlarla sektörün nabzını tutuyor.
PAGEV son olarak yayınladığı Türk plastik İşleme Makineleri Sektör İzleme Raporu'nda 2019 yılının tamamı ve 2020 yılına dair önemli veriler ortaya koydu. Rapora göre, plastik sektörünün 2019 yılının Ocak-Eylül 2019 dönemi makine ve teçhizat yatırımları 2018 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 34 azalarak 521 milyon dolara geriledi.
Sektör, geçen senenin 9 aylık döneminde makine ve teçhizata 785 milyon dolarlık yatırım yapmıştı.
Makine üretiminde yüzde 18 gerileme gerçekleşirken, 2019 Ocak-Eylül aylarında ithalatta da keskin bir düşüş yaşandı. Yılın dokuz aylık döneminde 290 milyon dolarlık plastik işleme makineleri ithalatı yapılırken, 2018 yılının eş dönemine göre ithalat yüzde 39 azaldı.
Bu dönemde en fazla ithalat yapılan ilk 10 ülke; Almanya, Çin, İtalya, Japonya, Avusturya, Tayvan, Fransa, İsviçre, Güney Kore ve ABD oldu. İthalattaki düşüşün etkisiyle dış ticaret açığı da yüzde 56 gerileyerek 144 milyon dolara indi.
Ocak-Eylül 2019 döneminde plastik işleme makineleri ihracatı ise 2018 yılının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 1 azalışla 146 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Sektör baştan aşağı sorun dolu

• Türkiye, plastik işleme makinelerine çok ciddi yatırım yapan bir plastik sektörüne sahip. Türkiye, bu alanda dünyanın en önemli pazarlarından biri olmasına rağmen pazarın yaklaşık yüzde 70'ine ithal makineler hakim.

• Sektörde ciddi bir yer sorunu bulunuyor. Makine ve aksam üreticileri genelde fiziksel olarak küçük ve yetersiz mekânlarda faaliyetlerini sürdürüyor. Sektör acil olarak organize ve ranttan uzak sanayi arsasına ihtiyaç duyuyor.
Bu konudaki ihtiyaç Ortaçağ'daki derebeylik sistemi gibi rant üzerine yürüyen yeni model bazı organize sanayi bölgeleri oluşmasına ortam yarattı.

• Türkiye plastik işleme makineleri dış ticaretinde net ithalatçıdır ve ihraç edilen makinaların birim fiyatları yüksek katma değer sağlamaktan uzaktır.

• Sektördeki firmaların öz kaynakları ve işletme sermayeleri yetersizdir.

• Enerji maliyetleri yüksektir.

Plastiğin imajını bilinçsiz tüketim bozuyor

PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, ülke ekonomisine 35 milyar dolarlık katma değer ve 250 binden fazla kişiye istihdam yaratan plastik sanayinin geleceğini gösteren makina ve teçhizat yatırımlarındaki düşüşün devam ettiğini belirterek, "Plastikler ekonomik olmasının yanı sıra hafif ve esnek yapısı ile kısa zamanda hayatımızın vazgeçilmez bir parçası oldu.
İpekten yumuşak, çelikten sert tipleriyle hayatımızı kolaylaştıran birçok ürüne dönüştüler. Tüm bu özellikleriyle beklentilerin üzerinde büyüyen sektörümüz, bilinçsiz tüketim alışkanlıkları ve geri dönüşümdeki yetersizlikler öne sürülerek yavaşlatılmaya çalışılıyor.
Plastiklerin doğaya atılması kabul edilemez ama hayatımızda plastikler kadar iş gören daha iyi bir alternatif de yok" dedi.