Meyve - sebzemiz çöpe gidiyor

YENİ MESAJ / ANKARA
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaş sebze ve meyvenin tarladan sofraya ulaşıncaya kadar önemli kayıplara uğradığına dikkati çekerek, “Üreticilerimizin yaz, kış demeden; bir bir ve bin bir emekle ürettiği sebze ve meyvede büyük israf anlamına da gelen kayıpları mutlaka önlemeliyiz” dedi.
Bayraktar, Türkiye'nin sebze ve meyve üretimi açısından önemli ekolojik özelliklere sahip, birkaç tropik ürün dışında çok çeşitli ürünlerin üretilebildiği bir ülke olduğuna işaret etti. Şemsi Bayraktar, Türkiye'nin sebze üretiminde dünyada 4'üncü, meyve üretiminde de 6'ncı sırada yer aldığını belirtti.

Tarladan sofraya ulaşıncaya kadar önemli kayıplar…
Ülkemizde yaş sebze ve meyvenin tarladan sofraya ulaşıncaya kadar önemli kayıplara uğradığına dikkati çeken Bayraktar, “Bu kayıplar, yetiştiricilik, hasat zamanı ve sonrasında taşıma, muhafaza ve pazarlama esnasında yapılan yanlışlardan meydana geliyor” bilgisini verdi. Yapılan bilimsel araştırmaların, bu kayıpların yüzde 10 ile 30'u bulduğunu ortaya koyduğunu vurgulayan TZOB Genel Başkanı Bayraktar, “Yüzde 10 ile 30 kayıp ışığında, bu şu demek: Her yıl, toplam yaş sebze ve meyve üretimimizin 4.6 ile 13.8 milyon ton arasındaki kısmı kayboluyor. Bu kaybın miktar değeri ise 5.3 ile 15.9 milyar lira arasında değişiyor” dedi.
Yapılan araştırmalara göre, bu kayıpların, tür ve çeşide bağlı olarak yüzde 50'lere kadar ulaşabildiğinin altını çizen Bayraktar, şunları kaydetti: “Bir araştırma, meyve ve sebzelerde meydana gelen kayıpların evreler itibarıyla incelenmesinde, derim sırasında yüzde 4-12, taşıma sırasında yüzde 2-8, pazara hazırlık evresinde yüzde 5-15, depolamada yüzde 3-10, tüketici evresinde yüzde 1-5 olmak üzere evreler itibarıyla kayıplar, tür ve çeşide bağlı olarak yüzde 2 ile yüzde 15 arasında değişiyor. Toplamda yüzde 50'ye kadar çıkabiliyor. İhraç esnasında ise uzun mesafelere taşıma kayıplarının yüzde 10 olduğu tahmin edilmektedir.”

Önlem olarak neler yapılmalı?
TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçi gelirinin yanı sıra ülke ekonomisi açısından da büyük öneme haiz bu kayıpların mutlaka önlenmesinin zorunluluğuna dikkati çekerek, kayıpları önlemek için yapılması gerekenlerle ilgili de şunlara işaret etti:
* Pazarlama hizmetleri olabildiğince kooperatifler ve birlikler kanalıyla yapılmalı, bu konuda bütün kesimlerde bilinç oluşturmaya çalışılmalıdır.
* Çiftçilerimize kayıplara yol açmayacak, yetiştirme, hasat teknikleri verilmeli; hasat sonrası için, sebze ve meyveler pazara çıkarılıncaya kadar, paketleme, sınıflandırma tesisleri ve soğuk hava depoları kurulmalı ve bu tesislere verilen destekler artırılarak devam edilmelidir.
* Ürünler uygun araçlarla ve özelliğine göre ayrı ayrı taşınmalıdır.
* Paketleme tesisinde sınıflandırma iyi yapılmalı, havalandırma ve soğutma yeterli olmalıdır.
* Ürüne bahçede, hasattan sonra yüklemeden önce muhakkak ön soğutma yapılmalıdır.
* Taşıma uygun ambalajla yapılmalı, paketleme ürünü sarsmayacak şekilde olmalıdır.
* Tüketici de ürünü, kayba ve israfa uğratmayacak miktarda satın almalı; sebze ve meyveye uygun saklama ve kullanma şartlarına riayet etmelidir.”