Metan emisyonları 2023'te rekor seviyeye yaklaştı

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Küresel Metan Takipçisi'ne ilişkin yeni analizine göre, fosil yakıtların üretimi ve kullanımından kaynaklanan metan emisyonları geçen yıl önceki yıla göre hafif artış göstererek yaklaşık 120 milyon ton oldu. Böylece, enerji sektöründen kaynaklanan metan emisyonları 2023'te rekor seviyeye yakın seyretti.

Dünyada 10 milyon ton metan emisyonu da çoğunlukla yemek pişirme gibi faaliyetler için kullanılan biyokütlenin geleneksel kullanımından kaynaklandı.

Geçen yıl enerji sektöründen kaynaklanan metan emisyonlarının 80 milyon tonuna 10 ülke yol açtı.

Dünyanın en büyük petrol ve gaz üreticisi olan ABD, petrol ve gaz operasyonlarının neden olduğu metan emisyonlarının en büyük sorumlusu olurken, bu ülkeyi Rusya takip etti. Çin ise kömür sektöründe açık ara en yüksek emisyona neden olan ülke olarak kayıtlara geçti.

Metan emisyonlarına ilişkin uydulardan alınan ölçümlerin diğer bilimsel temelli verilerle birleştirildiği rapora göre, geçen yıl dünyada 2022'ye göre 5 milyon tonun üzerinde fosil yakıt sızıntısı tespit edildi.

Öte yandan, küresel ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlandırılması için fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonlarının 2030'a kadar yüzde 75 azaltılması gerekiyor ve metan emisyonları azaltmanın maliyeti oldukça düşük.

IEA'in analizine göre, ülkeler ve şirketler tarafından açıklanan tüm metan emisyonu azaltma taahhütleri tam olarak ve zamanında uygulanırsa, fosil yakıtların neden olduğu metan emisyonları 2030'a kadar yüzde 50 azaltılabilir. Ancak verilen sözlerin çoğu henüz uygulamaya yönelik planlarla desteklenmiyor.

Geçen yıl Dubai'de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi'nde (COP28) yaklaşık 200 ülke 2030'a kadar metan emisyonlarını "önemli ölçüde" düşürme konusunda anlaşmıştı.

IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonlarının yüzde 75 azaltılmasının, gezegenin tehlikeli bir düzeyde ısınmasını önlemek için zorunlu olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Son aylarda gördüğümüz ivme beni cesaretlendirdi. Analizlerimiz, metan emisyonların azaltılmasıyla dünyanın ısınmayla mücadelesinde muazzam ve acil bir fark yaratılabileceğini gösteriyor. Şimdi daha yükseği hedeflemeye devam ederken taahhütleri eyleme dönüştürmeye odaklanmalıyız. İyi bilinen politikalar ve mevcut teknolojiler fosil yakıtlardan kaynaklanan metan emisyonlarını önemli ölçüde azaltabilir. IEA, enerji sektörünün bu tedbirleri uygulayarak hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmaya hazır ve ülkelerin COP28'de verdikleri sözleri yerine getirmelerini sağlamaya yönelik daha geniş kapsamlı çabalarımızın önemli bir parçası olan ilerlemeyi izlemeye devam edeceğiz."

Metan emisyonları, Sanayi Devrimi'nden beri görülen yaklaşık 1,2 derecelik küresel sıcaklık artışının neredeyse üçte birinden sorumlu ve enerji sektörü, insan faaliyetlerinden kaynaklanan metan emisyonlarının ikinci en büyük kaynağı konumunda bulunuyor.