Medeniyete yolculuk

İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Sözen başkanlığındaki 10 kişiden oluşan bilim heyeti, Aksaray Valisi Kadir Çalışıcı'nın isteğiyle Aksaray'da tarihi ipek yolunun canlandırılması için bir çalışma başlattı.

Yol, Aksaray'ı doğudan batıya kat edecek

Aralarında mimarlık tarihi ve restorasyon uzmanlarının da bulunduğu Prof. Dr. Sözen başkanlığındaki inceleme heyeti, Aksaray'da tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan han ve kervansaraylarla ilgili 2 gün süren bir çalışma yaptı. Aksaray'da, turistler başta olmak üzere isteyen herkese 13. yüzyıl koşullarının yaşatılabileceği bir yaya ve kervan yolunun inşa edilmesi amacıyla başlatılan bu ilk çalışmanın sonunda, Sözen ve ekibi tarafından hazırlanan ön rapor, Aksaray Valiliği'ne sunuldu. Aynı zamanda Çekül Vakfı'nın da başkanlığını yapan Prof. Dr. Metin Sözen, raporunda, Aksaray'ı doğudan batıya kat edecek yaya ve kervan yolu inşa projesinin hayata geçirilebilmesi için, öncelikle ayrıntılı bir restorasyon projesi hazırlanması gerektiğini kaydetti.

13. yüzyıl koşullarına uygun turistlik amaçlı yol

Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Aksaray'ın, Türkiye'de tarihi han ve kervansarayların sıralanış ve sıklık açısından en yoğun olduğu bölge olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Sözen, raporunda şu görüşlere yer verdi: "Konya Yolu üzerinde bulunan tarihi Sultanhanı ile Nevşehir Yolu üzerindeki Alayhan arasında, 13. yüzyıl koşullarına uygun turistlik amaçlı yol düzenlemesi yapılmalıdır. Bu yolun yapılması, bölgedeki han ve kervansarayların o dönem insanı için ne anlam ifade ettiğini, bölgeye ziyaret eden yabancı turistler başta olmak üzere günümüz insanına doğrudan anlatma olanağı sağlayacak.

Tarihi eserler koruma altına alınmalı

Öte yandan, şehir merkezinde bulunan ancak gerekli restorasyonu bugüne kadar yapılamayan tarihi eserlerin koruma altına alınması da aynı proje içinde düşünülmelidir. Proje kapsamında, şehir merkezindekiZinciriye Medresesi merkez alınarak yapılacak bir çalışmayla, UluırmakKöprüsü'nün kapalı olan gözleri yeniden açılmalıdır. Bu köprü trafiğe kapatılarak, tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde bulunan köprü ve çevresine gezinti yolu inşa edilmelidir."

Prof. Dr. Sözen, Eğri Minare'nin merkez alınarak Kılıçarslan Hamamı ve çevresinin restorasyona tabi tutulmasını istediği raporunda,ayrıca Kılıçarslan Türbesi ile Ervah Mezarlığı'na kadar olan bölgenin de bu eserlerin yapıldığı dönemin koşullarına uygun olarak düzenlenmesi gerektiğini belirtti.

Han ve kervansaraylar birer milli kültür hazinesi

Bölgede ilgisizlikten yok olma tehlikesi altında bulunan irili ufaklı, çok sayıda tarihi han ve kervansarayın milli kültür hazinesi olduğu belirtilen raporda, söz konusu projeyle hem bu tarihi eserlerin bakımsız kalmasının önleneceğini hem de turistlerin 13. yüzyıl şartlarını tüm doğallığıyla bizzat yaşama imkanı sağlanmış olacağı ifade edildi.