Karadeniz’de gergin tatbikat

EYÜP KABİL / DETAY HABER

1997'den bu yana her yıl düzenlenen "Sea Breeze 2021" (Deniz Meltemi 2021) tatbikatı Rusya'nın sert tepkilerine rağmen ABD öncülüğünde çok sayıda NATO ülkesi ile Ukrayna'nın katılımıyla Karadeniz'de başladı. Bugün başlayan tatbikat, 1997'den beri düzenlenenler içinde en büyüğü olmasıyla dikkat çekiyor. Türkiye'nin de aralarında olduğu toplam 32 ülkeden 5 bin askerin yanı sıra 32 gemi ve 40 uçakla düzenlenen tatbikat 11 Temmuz'a kadar devam edecek. İki hafta sürecek tatbikata 6 kıtadan 32 ülke, 5 bin asker, 32 gemi, 40 uçak, 18 özel operasyon ve dalış timi katılıyor. Ev sahibi Ukrayna'nın yanında Türkiye, İtalya ve Romanya'dan oluşan SNMG-2 (NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2) ile ABD, Arnavutluk, Avustralya, Bangladeş, BAE, Brezilya, Bulgaristan, Danimarka, Estonya, Fas, Fransa, Güney Kore, Gürcistan, Hollanda, İspanya, İsrail, İsveç, İngiltere, Japonya, Kanada, Letonya, Litvanya, Mısır, Moldova, Norveç, Polonya, Pakistan, Romanya, Senegal, Türkiye, Tunus ve Yunanistan yer alıyor.

Savaş oyununun düşmanı Rusya

Ukrayna, tatbikatın esas amacının çokuluslu barış koruma gücünün ortak iş birliğinde ve güvenlik operasyonunda deneyim kazanmak olduğunu açıkladı. Tatbikat kapsamında oynanacak savaş oyununun yanında amfibi çıkarma tatbikatı ile hava ve denizaltı savunma eğitimleri ve mayın imha faaliyetleri yürütüleceği öğrenildi. Savaş oyununun düşman kuvveti ise açıklanmasa da Rusya.

ABD gemisi takibe alındı

ABD'ye ait USS Ross isimli destroyer de Karadeniz'deki tatbikatta yer alıyor. ABD adına tatbikata katılan geminin, 6. Filo'ya bağlı İspanya'da konuşlu USS Ross muhribi olduğu bildirildi. 76 borda numaralı USS Ross, önceki gün Karadeniz'e çıkar çıkmaz Rus Donanması tarafından takibe alınmıştı. Aerleigh Burke sınıfı bir hava savunma muhribi olan USS Ross, üzerinde konuşlu AEGIS sistemi ile dikkat çekiyor. Anti-balistik füze savunma kabiliyeti dahilinde 1200 kilometre menzilli RIM-161 (SM-3) füzeleri taşıyan Ross, Rusya'nın çevrelenmesi politikası içinde önemli bir rol üstleniyor.

Rusya teyakkuza geçti

Rusya, kendi egemenlik bölgesinin yakınında yapıldığını ifade ettiği tatbikatı bir provakasyon olarak nitelendirerek, Washington'a bundan vazgeçme çağrısında bulunmuştu. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Tatbikatın boyutu ve açık saldırganlığının hiçbir şekilde Karadeniz'deki güvenlik gereksinimleriyle örtüşmediği" belirtilerek, bu tatbikatın asıl amacının Ukrayna'ya silah ve askeri teçhizat sokmak olduğu öne sürülmüştü. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü Tümgeneral Igor Konashenkov ve Moskova'nın Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Daimi Temsilcisi Alexander Lukashevich de yaptıkları açıklamalarda, "Sea Breeze-2021 Tatbikatı'nın ABD'nin Ukrayna'ya sessizce silah, mühimmat ve malzeme sağlaması için bir kılıf olduğunu" iddia etti. ABD ve İngiltere'ye "kışkırtmalardan uzak durmaları" çağrısı yapan Moskova, bölgedeki askeri önlemlerini de maksimum seviyeye çıkardı.

İngiltere-Rusya arasında gerilim

Geçen hafta İngiltere ile Karadeniz'de askeri gerginlik yaşayan Rusya, karasularına yönelik ihlallerin tekrarlanması hâlinde, uyarılarını dikkate almayan savaş gemilerini vuracağını açıklamıştı. Moskova, Kırım yakınlarında karasularını ihlal etmekle suçladığı bir İngiliz savaş gemisine yönelik uyarı atışı yaptığını ve "HMS Defender" adlı bu geminin güzergâhını bombaladığını belirtmiş, Sivastopol açıklarındaki geminin bunun üzerine rotasını değiştirerek Rus sularından ayrıldığını öne sürmüştü. İngiltere ise gemisine Rus donanmasınca uyarı ateşi açıldığına ya da güzergâhının bir Su-24 savaş uçağı tarafından bombalandığına dair iddiaları yalanlamış ve "HMS Defender"ın Ukrayna sularında seyrettiğini bildirmişti. Bu arada İngiliz donanmasına ait "HMS Trent" adlı bir başka gemi de bu sabah saatlerinde İstanbul Boğazı'ndan geçerek Karadeniz'e gitti.

2014'ten beri bölge kaynıyor

Rusya ile öncülüğünü ABD ve İngiltere'nin yaptığı Batılı ülkeler arasındaki ilişkiler, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki çatışmaların geçen nisan ayında yeniden alevlenmesiyle gerilmişti. ABD Ukrayna'ya açık desteğini açıklarken, Avrupa Birliği'nden (AB) de Moskova'ya sınırdaki askerlerini çekmesine yönelik uyarılar gelmiş, Kremlin'in Batı'ya cevabı ise sert olmuştu. 2014 yılında Kırım Rusya'ya ilhak olsa da genel olarak uluslararası kamuoyu tarafından bu bölge Ukrayna'nın bir parçası olarak tanınmaya devam ediyor. 2014'ten beri gerilen ilişkiler bu yıl kopma noktasına gelmişti. Rusya, Ukrayna sınırına asker ve silah yığmıştı, fakat daha sonra taraflar geri adım atmıştı. Rusya'nın askerleri ve mühimmatları bölgede halen bulunuyor.

Türkiye'nin katılımı en düşük seviyede

Türkiye, tatbikata TCG Barbaros firkateyni ile katılıyor. Askerî kaynaklar Türkiye'nin NATO tatbikatlarına katılımı en düşük seviyede tuttuğunu vurguladı. Ukrayna'dan daha önce yapılan açıklamada ise bu yılki tatbikatlarda Taktik İnsansız Hava Aracı Bayraktar TB2'lerin kullanılacağı bildirilmişti. Öte yandan Rus haber ajansı TASS Moskova'dan bir haber servis etti. Haberde, Rusya'nın Plesetsk kozmodromundan geliştirilen yeni kıtalararası balistik füzelerin başarıyla fırlatıldığı belirtildi. Deneme atışı ile ilgili açıklama yapan bazı kaynaklar füze atışının Haziran ayının ortasında gerçekleştiğini söyledi.