Irak'ta referanduma muhalif çatı büyüyor

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin, 25 Eylül'de gerçekleştirmek istediği referandum Irak genelinde yeterli destek alamadığı gibi bazı Kürt siyasi partilerin de muhalefeti ile karşılaştı.
IKBY'nin tek taraflı kararıyla yapılması öngörülen referanduma, Irak merkezi hükümeti başta olmak üzere Kerkük'teki Türkmenler, Musul'daki Arap ve bazı Hristiyanlar şiddetle karşı çıkarken, muhalefetin başını çeken Goran (Değişim) Hareketi ve Kürdistan İslami Toplum Partisi (Komel) de güçlü bir konsensüs sağlanmadığı ve karar meclis çatısı altında alınmadığı için referandumun uygun olmadığı üzerinde duruyorlar.
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, 25 Temmuz'da yaptığı basın açıklamasında hükümetin referandum karşıtı tavrını açıkça belirtmiş ve referandumun anayasaya aykırı olduğunu ifade etmişti. Kürt ve tüm Irak halkının arzusuna saygı duyduklarını ancak anayasada tek taraflı referandum yapma ve ayrılma yetkisinin olmadığını dile getiren İbadi, "Kürdistan Bölgesi'ndeki referandum yasal değil ve bunu tanımayacağız" demişti.
Irak'taki en büyük Şii gruplardan Sadr Hareketi de referandum yapılmasına karşı çıkıyor. Hareketin lideri Mukteda es-Sadr, referandumun ertelenmesi için Kürt yetkililerle görüştüğünü belirterek, IKBY ve Irak merkezi hükümeti arasındaki sorunun diyalog yoluyla çözülmesinden yana olduğunu her fırsatta dile getiriyor. Şiilerin önde gelen isimlerinden Ulusal Hikmet Akımı lideri Ammar el-Hekim de referandumun bölgeyi parçalayacağı görüşünü savunuyor.
Hekim geçen ay verdiği bir demeçte, ülkenin birliğine vurgu yaparak, referandum adımını parçalanma şeklinde nitelendirdi. Referandumun anayasaya aykırı olduğunu söyleyen bir başka Şii lider ise Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı İyad Allavi.
Ülkenin önemli Sünni liderlerinden ve Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Usame Nuceyfi de referandum için Erbil ve Bağdat arasında bir anlaşmanın önemine değinerek, Kerkük'te böyle bir şeyin yapılmasının tehlike arz edeceği görüşünü beyan etmişti.
Türkmen ve Araplar boykot edecek
Tartışmalı bölgeler arasında yer alan Kerkük'teki Türkmen ve Araplar, tek taraflı referandum kararına tepki göstererek, referandumu boykot edeceklerini açıkladı.
Türkmeneli Başkanı Rıyaz Sarıkaya, "Türkmen siyasi partiler olarak, anayasaya aykırı olan referandumu boykot edeceğiz" dedi.
Kerkük'teki Araplar da Türkmenler gibi referandumu boykot etme konusunda kararlı. Kerkük Arap milletvekili Halid el-Mafraci, ''Gerek IKBY'de gerek Kerkük'te yeni sorunlara yol açacak tek taraflı referandum kararını reddedip, boykot edeceğiz." diye konuştu.
Irak merkezi hükümeti ve IKBY arasındaki tartışmalı bölgeler arasında yer alan Musul'un doğusundaki Hamdaniye ve Telkeyf ilçesindeki bazı Hristiyanlar da referendumun bölgelerinde düzenlenmesine tepkili.
Musul'daki Hristiyanları terör örgütü DEAŞ'tan kurtarmak için kurulan Babilyon Hareketi 3 Ağustos'ta yaptığı yazılı açıklamada, "Kürtlerin, 25 Eylül tarihinde düzenleyeceği referandumla kendi kaderlerini tayin etmelerine saygı duyuyoruz ancak referandumun Hristiyanlar başta olmak üzere Ninova (Musul) Ovası'ndaki diğer sakinlere dayatılması kabul edilemez" ifadeleri kullanılmıştı.