‘İnsanlar istek ve arzuları kadar yücelirler’

"İnsanlar istek ve arzuları kadar yücelirler. Yücelik, şahsî yararı bir yana atmaktır. Daima üstün ve iyi düşünmek hoş olur.
 
İnsan, düşüncesine ve tuttuğu işe göre kıymet bulur. Buna göre, tuttuğun işte bir fayda umuyorsan o fayda kadar büyük olursun.
 
Herkes himmetiyle ölçülür. Dünyalık isteyen dünyalık bulur ve değeri o kadar olur. Allah'ı isteyen Allah'ı bulur, kıymeti de o kadar büyük olur...
 
İşini karşılıksız tut. Yaptığın işten bir şey bekleme. Allah'ın rızasını gözet; başını o yola koy. Göreceksin ki mükâfatın büyük olmuştur.
 
O'na bakmak, O'na yakın olmak ve O'nunla var olmaktan daha yüce ne olabilir?..
 
Artık bir garaza mebni iş tutma, tüm işlerini O'na bırak ve O'nunla yap. O'nun önünde, dünyalık nedir? Öbür âlemin işleri neye yarar?
 
Aslında Allah'a ait olan fakat zatına varmaya birer perde olan her ne iş varsa hepsini bir yana at. İyilik edeni gör. Nimeti, sahibinden önce görme. Bir yere taşınacağın zaman, oranın yerlisi senin için daha önemlidir; onlar kötü olunca neylersin?..
 
Her şeyden evvel, varlıkta yer tutan O'dur. Herkesten önce ve sonra yapan, yaptıran O'dur.
 
Ölümü düşün, âfetlere sabırla karşı koy, Allah'a tevekkül et. Bütün halinde bu üç şeyi yap. Bunları yaparsan sana güzel huylar gelir; onlara sahip olur, iyilere katılırsın.
 
Ölümü düşünürsen hırsın yok olur. Sabırlı olursan her murada erersin. Rabbin sana istediğini verir. Tevekkül yolunu tutar, Allah'a bağlanırsan fani şeyler kalbinden çıkar, dünya ve âhiretin derdi senden uzak olur.
 
Siva (Mevlâ'nın zatından gayrisi) denen nesneler senden boşanır, rahata erersin. Her yan sana rahatlık olur. Herkes seni saklar ve esirger. Felâket sana yanaşamaz.
 
Altı yönden Mevlâ sana bekçi olur. O, Aziz ve Celil'dir. Halk sana yol bulamaz. Halk kötülükle sana varamaz. Kötülerin sana yolu kapalı, şerrin kolu senin için bağlıdır. Şeytan, sana varamaz.
 
Çünkü Allahü Tealâ, şeytana buyurdu: "Sen, benim kullarıma sultan olamazsın". (Hicr, 42)
 
Halka gösteriş yapmayanlara şeytan gelebilir mi?.. İşi tevhid, gücü Allah olana kim yakın olabilir?.. Şeytan onlardan uzaktır. Çünkü Allah esirger...
 
Bu yol sükûtla başlar; ilki budur. Konuşmak sonradan gelir. Sus, taşma, içini doldur; sonra izni al, konuşmaya koyul. Hak yola girince bu hal kendiliğinden olur.
 
İhlâs yolunu tut. En büyük şey odur. Îhlâs sahibinin şahı ruhunda yaşar. Sultan sinesinde saklıdır. Dışa itibar edilmez. Geçici şeylere nazar neye yarar?.. Var mı aradığınız adam? İçini dışını bir eden?.. Dıştaki sultanla ruhtaki sultanı birleştiren zat görülür mü?..
 
Halinde kal. Gizli dur. Sineni kimseye açma. Ta işin bitinceye kadar devam et. Kalbini efendisine teslim edinceye dek özüne varlık tanıma. Hakka ki vardın, işin tamamdır, üzülme. Olduğu gibi bırak; artık olacak olur.
 
Artık sen padişahsın, makama yerleştin. Mevlâ dilini çözdü." (Abdülkadir Geylani Hazretleri, Fethur'r Rabbani eserinden) H: Akın Aydın