‘İnsanın en üstün payı aklıdır’

H. OKAN EGESEL

Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kıvamı aklı iledir. Aklı olmayan kimsenin dini yoktur."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kıvancı dinidir. İnsanlığı ahlakı ve kökü ise akıldır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl ümit edilen en üstün şey ve cehalet ise en zararlı ve öldürücü düşmandır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl düşünce ve bakışı güzelleştirir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl ihtiyatlı davranmaya neden olur, cehalet ise aldanmayı ve yok olmayı sağlar."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl gurbette bile yakınlık ve ahmaklık ise vatanda bile gurbetliktir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Akıl hidayet eder ve kurtarır cehalet ise saptırır ve helak eder."
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiçbir servet akıldan daha bereketli değildir ve hiçbir fakirlik ahmaklıktan daha aşağılık değildir."
İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiçbir servet aklıdan daha üstün değildir."
İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Hiçbir mal akıldan daha faydalı değildir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "En iyi zenginlik akıldır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın en üstün payı aklıdır. Eğer insan zillete düşerse aklı onu izzete ulaştırır. Eğer yere düşerse aklı onu ayağa kaldırır. Eğer saparsa onu hidayet eder. Eğer konuşursa sözlerini sağlam kılar."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın süsü aklıdır."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Güzellik dildedir. Kemal ise akılda."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsanın kökü aklıdır, (veya gönlüdür) aklı ise dinidir."
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Zaman karşısında sadece akıldan yardım alınır."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Aklın gönüldeki misali; evin içindeki kandil misali gibidir."
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Allah kullarına akıldan daha iyi bir şey nasip etmemiştir. O halde akıllı kimselerin uykusu cahil insanların gece (ibadet için) uyumamasından daha iyidir. Akıllı insanların evde kalışı cahil insanların (hac ve cihad gibi Allah'a itaat için) yolculuk etmesinden daha üstündür. Allah her peygamberi aklını kemale eriştirdiği ve aklının ümmetinin tüm akıllarından üstün olduğu için göndermiştir. Peygamber'in içinde tuttuğu şey çaba gösterenlerin gayretinden daha üstündür. Kul, Allah'ın farzlarını sadece hakkında düşündüğü takdirde yerine getirir. Bütün abidlerin ibadetlerinin fazileti akıllı insanın ibadetinin faziletine ulaşamaz. Akıl sahipleri Allah-u Teâlâ'nın, haklarında ulul elbab (akıl sahipleri) dediği kimselerdir. Sadece akıl sahipleri öğüt alır." (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).