İlaçta kriz çözülemedi

MURAT ÇABAS / DETAY HABER

İlaçta yaşanan tedarik sorunu, halk sağlığını tehdit eder vaziyete geldi. Çocukların kullandığı temel ilaçlar, kanser ilaçları, tansiyon ilaçları, diyabetik ilaçlar, abtibiyotik grubu, grip ilaçları başta olmak üzere 650 kalemden fazla ilacın eczane raflarında bulunmadığı ifade ediliyor. Diğer bir ifadeyle eczane raflarında beş ilaçtan birisi bulunamıyor. Vatandaşlar kullandıkları rutin ilaçları temin edebilmek için eczane eczane dolaşırken, eczanelerde uzun ilaç kuyrukları oluştu. Vatandaşlar da, eczacılar da bu durumdan oldukça rahatsız. Bu sebeple hükümet, rutin olarak Şubat ayında yapılan ilaçta fiyat güncellemesini bugün gerçekleştirdi ama yapılan açıklamalara göre, bu sorunu çözmeyecek.

Euro değeri yüzde 36.77 artırıldı

Resmi Gazete'de bugün yayımlanan karara göre, ilaç fiyatını belirleyen euro değeri yüzde 36.77 oranında artırıldı. Bu, ilaç fiyatlarına bu oranda zam anlamına geliyor. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar'a göre, ilaç fiyatını belirleyen euro değerinde artışa gidildi. Eklenen geçici maddede, beşeri tıbbi ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan Türk lirası cinsinden bir euro değerinin, Aralık 2022 itibariyle yüzde 36.77 artırıldığı belirtildi. Söz konusu düzenlemeyle Hazine ve Maliye Bakanlığı, ilaç fiyatlarında Şubat ayında yapılması planlanan düzenlemeyi öne çekmiş oldu. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Resmi Gazete'de yayımlanan ilaç fiyatlarının güncellenmesine dair Cumhurbaşkanı Kararı'na ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "İlaç bulunamaması probleminin çözümü için ilk adım Sayın Cumhurbaşkanımızın imzası ile atıldı. Şubat ayında yapılması gereken fiyat güncellemesi erkene çekildi. Diğer adımlar da yolda. Çözeceğiz kimse endişe etmesin" ifadelerine yer verdi.

TEİS: İlaç sorunu devam edecek

Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Nurten Saydan, ilaç euro kurunda yapılan güncellemenin yeterli olmadığını belirterek, "İlaç euro kurunun, güncel ve ekonomik gerçeklere mutlaka uygun hale getirilmesi gerekmektedir" değerlendirmesinde bulundu. Saydan, yaptığı yazılı açıklamada, dün Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 7.86 lira olan ilaç euro kurunun yüzde 36.77 artırılarak 10.76 liraya çıkarıldığını anımsattı. Kurda yapılan güncellemeye ilişkin Saydan, "Kur seviyesinin güncel kurun çok altında olmasından kaynaklı olarak piyasada bulunamayan ilaç sorununun devam edeceğini düşünüyoruz. Zira güncel kura göre, avro bugün itibarıyla 19 lira seviyesinde bulunuyor. İthal edilen ilaçların güncel kura göre ithalatında sıkıntılar yaşanmaya devam edecektir" ifadelerini kullandı.

'Bulunamayan ilaç en pahalı ilaçtır'

Eczacılar için ilacın bulunabilir ve ulaşılabilir olmasının önemini vurgulayan Saydan, şöyle devam etti: "Çünkü bulunamayan ilaç, en pahalı ilaçtır. Bu güncellemenin ilacın hastaya ulaşmasına imkan sağlayacak seviyede olmadığını düşünüyoruz. Yeterli olduğunu düşünmediğimiz bu düzenlemenin yarayı iyileştirmeyeceğini, sadece bir pansuman olabileceğini belirtmek istiyoruz. İlaca ulaşmayı kolaylaştıracak gerçek iyileştirmelerin de bir an önce yapılmasını bekliyoruz. İlaç euro kurunun, güncel ve ekonomik gerçeklere mutlaka uygun hale getirilmesi gerekmektedir."

'İlaç kıtlığı yaşıyoruz'

13. Bölge Erzurum Eczacı Odası Başkanı Ecz. A. Caner Güven, ilaç sıkıntısının halk sağlığını tehdit eder bir konu haline geldiğini belirterek "Bir an önce çözüm bulunmasını istiyoruz" dedi. Tedarik krizinin gün geçtikçe büyüdüğünü belirten Güven, "İlaç hammadde fiyatlarındaki artış ve tedarik zincirinin bozulması ile girdi maliyetlerinin ve giderlerin artması, yurtdışına yoğun şekilde ilaç satışı da dahil olmak üzere bir çok nedenle ilaçtaki tedarik krizi giderek büyüyor. Firmaların üretim yapıp yapmadığını, üretiyorsa bu ilaçların ne kadarının ülkemize verilip ne kadarının yurtdışına satıldığını biz de bilemiyoruz. En acı olansa konunun asıl muhataplarının net bir açıklama yapmıyor olması. Yeterli ilaç üretiliyor ya da ithal ediliyor mu; üretiliyorsa nereye satılıyor? Bunun öğrenilip kamuoyu ile acilen paylaşılması gerekiyor" dedi. Geçmiş yıllarda ilaç yokluklarının hesabının eczanelerin ve depoların ilaç stokladığı iddiası ile yapılan denetimlerle yine eczacılara sorulduğuna şahit olduklarını hatırlatan Güven, şunları söyledi: "Ancak Türkiye'de ilaç devletimizin takibi ve kontrolü altındadır. Hiçbir eczane hastasına elinde olan ilaç için yok demez, diyemez. Bu ne insanlığa, ne ettiğimiz meslek yeminine, ne de kanunlarımıza uygun değildir." İzmir Eczacılar Odası Başkanı Sayılkan ise "Sayın Bakan 'İlaca ulaşımda herhangi bir sıkıntı yok' diyor. Biz eczanelerde her akşam nöbette vatandaşla bu sorunu baş başa çözmeye çalışıyoruz. Bugün vatandaş bile 'İlacı bulmuşken alayım. Şubata kadar bulamam. 5 kutu alayım' diyerek temkinli davranıyorsa el birliğiyle bu adı konmayan ilaç kıtlığını yaşıyoruz" dedi.

Dışa bağımlılık en büyük etken

Türk Eczacılar Birliği (TEB) yetkilileri de ilaç sorununu piyasada ilaç bulunmamasına ve yanlış fiyat politikalarına bağlıyor. Dolar ve euro üzerinden alınan ilaçların hem fiyatları her geçen gün artıyor hem de temini zorlaşıyor. Türk Eczacılar Birliği ilaç sıkıntısının sorumlusunun eczacılar olmadığını da belirtiyor. Eczacılar, ilaç alanındaki dışa bağımlılığı bu durumun en önemli nedeni olarak görüyor.