Hizbullah kukla değil

Rıza Aslan, Los Angeles Times'deki yazısında, "Hizbullah'ı İran ve Suriye'nin desteklediği doğru. Fakat, Hizbullah son yıllarda meşru bir siyasi partiye dönüştü ve tüm Lübnan'ın birliğini istiyor; dış güçleri tatmin etmek için iç desteğini tehlikeye atmaz" diye yazıyor Beyrut'un tüm güney mahalleleri boyunca, Hizbullah'ın ateşli ruhani liderinin posterleri asılı. Arka planda genellikle Kâbe'nin parıldadığı posterlerde, Suriye lideri Beşar Esad ve İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Hasan Nasrallah'a kanat geriyor. Posterler, İslami gücün bu üç 'mirasçısı'nın, Kutsal Topraklar'ı İsrail'in elinden almak için bir tür eksen kurduğu izlenimini veriyor. Batılı güçlerin, Hizbullah entrikalarının ardında Şam ve Tahran'ın olduğunu varsaydığını biliyoruz. Hizbullah'ı 1982'de İran meydana getirdi; İran ve Suriye'nin milyonlarca dolarlık yardım yaptıkları örgüt üzerinde epey etkisi var. Fakat, ABD'nin tekrar tekrar savunduğu gibi Hizbullah'ın Suriye ve İran'ın kuklası olduğunu düşünmek tehlikeli biçimde abartılı. Hizbullah son birkaç yılda iç politikada reform aracına dönüşerek büyük siyasi başarı elde etti. Meclise sadece milliyetçi politikalara odaklanan bir gündemle girdi. Adayları, vatandaşlık görevlerini ve din üzerinde sorumlu bir yönetimi savunuyor. Diğer yandan, Lübnanlılar Arap dünyasının en laik toplumları arasında olduğu için, Hizbullah'ın meclise girebilmesinin nedeni, kampanyasını akıllıca yürütmesiydi. Fakat gerçek şu ki, Hizbullah tüm Lübnan'ı İslam üzerinden birleştirmeyi amaçlayan bir milliyetçilik gütmedi. İran ve Suriye desteğine rağmen, Arap, Şii veya İslami kökenler üzerinden kurulan ilişkilerden kaçındı. Hizbullah, Irak'taki Şii kardeşlerine askeri, maddi veya ruhani yardım sağlamadı. Senaryo daha iyi yazılamazdı Başbakan Refik Hariri'nin öldürülmesinden sonra Suriye, Lübnan'dan çekilmeye zorlandığında, Hizbullah hamisi için yürüdü. Yine de, bu yürüyüşte göze çarpan Suriye yanlılığı değil, Lübnan milliyetçiliğiydi. Mart 2005'te Beyrut'a akın eden yarım milyon Hizbullah taraftarı, Suriye'nin değil Lübnan'ın renklerini giymişti. Suriye'nin çekilmesinden bu yana, Hizbullah Lübnan topraklarının korunması için çağrı yapmayı, birlik için farklı mezhep ve dinden insanları birleştirmeye çalışmayı sürdürdü. Terörist taktiklerine rağmen, Hizbullah başarılı biçimde meşru bir siyasi partiye dönüştü. Örgütün, yabancıları memnun etmek için desteğini riske atması olası değil. ABD'nin, Hizbullah'ın kuzey İsrail'e bölgeyi karıştırmak isteyen Suriye'nin veya nükleer programı üzerindeki ilgiyi dağıtmak isteyen İran'ın emriyle girdiği iddiası yanlış. İslamcı siyaset bile yereldir; Hizbullah'ın hedefiHizbullah'ın İsrail askerlerine saldırmasının nedenini iç dinamiklerde aramalıyız. Lübnan'ın İsrail işgali ve Suriye'nin içişlerine karışmasından kurtulmasıyla, Hizbullah'ın kendinden menkul ulusun koruyucusu rolünün modası geçmişti. Ancak, İsrail'in Gazze baskını, Hizbullah'a silahlı milislerinin varlığını sürdürmesinin gerekliliğini gösterme şansı tanıdı. Tabii ki, Hizbullah'ın operasyonu, Lübnan ve Arap dünyasındaki desteğini kaybetmesine yol açacak taktiksel bir hata olarak da nitelenebilir. Arap başkentlerinden gelen eleştiriler, belki de milislerin kendi güçlerini abarttığının işareti. Fakat, Hizbullah bu karmaşadan eskisinden daha da güçlü çıkacak. Bu değişken bölgede sabit bir şey varsa, o da İsrail'in egemenliğine yöneltilen tehditlere abartılı güçle karşılık verdiği. Lübnan'ın havaalanlarının, trafolarının, köprülerinin, hatta bir süt fabrikasının bile sürekli ateşe tutulması, Lübnanlılara kavgayı kimin başlattığını unutturdu. Nasrallah senaryoyu daha iyi yazamazdı. Tüm bunlar, Suriye ve İran'ın bu çatışmada rol oynamadığı anlamına gelmiyor. Esad'ın da, Ahmedinecad'ın da, şiddetin tırmanmasından elde edeceği çok şey var. Fakat, Batı'nın bu savaşın Suriye ve İran tarafından durdurulması talebi sorumsuzca. İki taraftan da yüzlerce sivil öldü ve Lübnan'ın altyapısı bir kez daha moloza indirgendi. Bu, en azından şimdilik vekâleten yürütülen bir savaş değil. Fakat, uluslararası müdahale yapılmaz ve bir ateşkes derhal dayatılmazsa, bölgesel düzeyde başlayan bu karmaşa, kısa sürede kontrol edilemez bir savaşa dönüşebilir. Bu da Suriye, İran ve diğer yerlerdeki aşırılık yanlılarının işine gelir.