Hazır giyimde 'çifte fiyat' isyanı

 

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Pamuk ve pamuk ipliği başta olmak üzere ham madde fiyatlarındaki olağanüstü artış, Türkiye için stratejik öneme sahip hazır giyim sektöründe hem üretimi, hem de ihracatı tehdit ediyor. Sorunun giderek bir krize dönüşmesinden ve maliyetlerin tüketiciye zam olarak yansımasından endişe eden hazır giyim ihracatçı birlikleri ile sektör derneklerinin başkanları, İstanbul'da düzenledikleri ortak basın toplantısıyla çözüm formüllerini açıkladı. Etkinlikte konuşan İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, Ocak-Ekim döneminde Türkiye'nin pamuk ipliği ihracatının 2020'ye göre yüzde 68.4 arttığını belirterek, "10 aylık ortalamalara baktığımızda elyafın 2, ipliğin 4, kumaşın 6-7 dolara ihraç edildiğini görüyoruz. Oysa biz o ürünleri işleyip, hazır giyim ve konfeksiyona dönüştürebilirsek 16-17 dolara satabilir, katma değerli ihracatımızı artırarak ülkemize çok daha fazla döviz kazandırabiliriz" dedi.

 

 

Fiyat artışlarının hızına yetişilemiyor!

 

Sektörün 2021'i 20 milyar doların üzerinde rekor bir ihracatla tamamlayacağını vurgulayan Gültepe, şunları aktardı: "Uluslararası pazarlarda emtia fiyatları son bir yılda dolar üzerinden ortalama yüzde 20 arttı. Türkiye'de bu oran yüzde 35-40 düzeyinde. Pamuk ve pamuk ipliğinde çok daha yüksek bir fiyat artışı ile karşı karşıyayız. Son bir yılda pamuğun fiyatı dünyada yüzde 57, Türkiye'de yüzde 86.6 artış gösterdi. Pamuk ipliğini yurt içinden uluslararası piyasalara göre 0.80-1 dolar daha pahalıya alıyoruz. Fiyat artışı bir yana tedarikte de sıkıntı çekiyoruz. Önceleri 2-3 haftada gelen ham madde şimdi 4-5 haftada elimize ulaşıyor. Ham madde temininde yaşadığımız sorunlar nedeniyle zaman zaman siparişleri geri çevirmek zorunda kalıyoruz. Ham madde ihtiyaçlarını karşılamak için pamuk ve pamuk ipliği ihracatına gözetim (kısıtlama) uygulanmasını istiyoruz, iplik ithalatına uygulanan ilave gümrük vergilerinin de kaldırılmasını talep ediyoruz." Çin ve Asya ülkelerinden bu yıl Türkiye'ye önemli bir sipariş kayması olduğunu hatırlatan Gültepe, ham maddeye erişimdeki sorunlar nedeniyle bu avantajı istedikleri gibi kullanamadıklarını bildirdi.

 

Firmalar ihracatı tercih ediyor

 

Hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün en çok ihtiyaç duyduğu dönemde pamuk ve pamuk ipliği ihracatında büyük artış olduğunu bildiren Gültepe, şöyle konuştu: "Örneğin, Ocak-Ekim döneminde pamuk ipliği ihracatında 2020'ye göre yüzde 68.4, 2019'a göre ise yüzde 30.4 artış var. Çünkü elyaf ve ipliğin önemli bölümünü rakibimiz olan Portekiz, İtalya, Bangladeş, Pakistan ve Mısır gibi ülkelere ihraç ediyoruz. Ocak-Ekim döneminde toplam pamuk ipliği ihracatımızın yüzde 56.6'sı bu 5 ülkeye yapıldı." Peki, Türkiye'de pamuk ipliğine ihtiyaç varken, firmalar neden ihracatı tercih ediyor? İhracat fiyatı Türkiye'ye oranla daha yüksek mi? Gültepe, Yeni Mesaj'ın bu sorusuna "İhracat yapma psikolojisi baskın çıkıyor. Yabancı alıcılara daha toleranslı fiyat veriyorlar. Bize verdikleri fiyatları birebir onlara vermiyorlar" dedi.

 

 

Hazır giyimde fiyatlar uçacak

 

Gültepe, ham madde fiyatlarındaki artışın iç piyasada da enflasyonu yukarı yönde etkilediğini belirterek, şunları söyledi: "İpliğe, kumaşa, elyafa yurtdışı fiyatlarına ilaveten yüzde 10 fark ödenebilir. Ancak daha fazla ödemek zorunda değiliz. Hazır giyimde fiyatlar özellikle Mayıs 2022'den sonra yüzde 60-70 artacak. Enflasyonu en çok tırmandıracak sektör hazır giyim olacak! Ham madde birim fiyatında 1 dolarlık artış, ne yazık ki mağaza rafındaki ürüne 3 dolar olarak yansıyor. Bunun nedeni de Türkiye'de ham madde fiyatlarının dünyaya oranla daha fazla artmasıdır." Hazır giyimde fiyatların çok arttığını söyleyen Gültepe, "Artık az al, uzun süre kullan dönemi" dedi. 

 

Üretici firmalar döviz bazında da fiyat veremiyor

 

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel ise hem dünyanın hem de Türkiye'nin büyük bir enflasyon baskısı altında olduğunu belirterek, "Maliyet artışlarının yanı sıra bir de 'beklenti enflasyonu' oluştu. Örneğin, üretici peşin ödeme yapmadığınızda sipariş almak istemiyor. Ödeme dolar veya Euro ile olsa bile fiyatlarda döviz bazında da artış olduğu için ham maddenin bedelini üretim öncesinde peşin vermek durumunda kalıyoruz. Piyasa kredisini ortadan kaldıran bu tablo sürdürülebilir bir tablo değil. Bu nedenle piyasadaki 'fiyat artışı devam edecek' algısını en aza indirecek adımların hızla atılması gerekiyor. Yurt dışından son dönemde ülkemize yönelen yoğun sipariş talebini en iyi şekilde değerlendirebilmemiz için de bu adımları atmak durumundayız. Eğer gerekli önlemler zamanında alınabilirse süreci markalarımızın yurt dışı pazarlarda büyüyebilmeleri için fırsata çevirebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.