Guantanamo mezalimi

YENİ MESAJ - İSTANBUL

Yeni Mesaj, ABD Başkanı Obama'nın kapatma sözü verdiği ancak Başkan Bush'un izinden giderek Müslümanlara 'mezalim merkezi'ne dönüştürdüğü Guantanamo Körfezi'ndeki gözaltı merkezine dair verileri açıklamaya devam ediyor. Küba'daki Guantánamo Körfezi'nde bulunan ABD askeri gözaltı merkezine ilk tutukluların sevk edilmesinin üzerinden 10 yıl geçti. ABD yetkililerine göre, Guantánamo'da bugüne kadar, çoğu yargılanmadan veya herhangi bir suçla suçlanmadan, 779 tutuklu tutuldu. Bu toplama CIA'in 2004'ten beri işlettiğine inanılan 'kara üs' te, özellikle CIA gözetiminde tutulan tutuklularının sayısının dâhil edilip edilmediği belli değil. Kara üs, ABD ya da İngiltere'de kara bir projenin yürütüldüğü yere verilen ad. Kara proje ise çok gizli yerel bir askeri projenin tanımı için kullanılıyor; bu projelerin hükümet, askeri personel ya da savunma anlaşmaları taraflarınca kaynağı açıklanmıyor.

 

En fazla tutuklu nakli 2002'de

Bir kişi hariç, 779 tutuklunun tümü yabancı uyrukluydu. ABD ve Suudi Arabistan vatandaşlığı olduğu fark edilen tutuklu ise 2002'de derhal kamptan sevk edildi. İki yıl ABD'de askeri gözaltında tutulduktan sonra hükümet tutukluyu koşullu anlaşma ile Suudi Arabistan'a geri gönderdi. Bu koşullardan biri tutuklunun ABD vatandaşlığından vazgeçmesiydi.

2002 yılında 632 tutuklu Guantánamo'ya sevk edildi. Sonraki yıllarda sevk edilen toplam tutuklu sayıları şöyleydi: 2003'te 117; 2004'te 10; 2005'te 0; 2006'da 14; 2007'de 5; 2008'de 1. Son tutuklu kampa Mart 2008'de sevk edildi ve sevk edilmeden önce CIA tarafından açıklanmamış bir yerde gözaltında tutuldu. 2011'de iki Afgan uyruklu tutuklu öldü. Bir tutuklu da 2011 yılı içerisinde (Aralık ayında) Guantánamo'dan sevk edildi.

Aralık 2011'in başlarında, 20'nin üzerinde ülkeden, 171 erkek halen Guantánamo'da tutuluyordu. Bunlardan dördü askeri komisyon tarafından suçlu bulunarak hapis cezasına çarptırıldı. ABD Başkanı Barack Obama hükümetine göre, tutuklulardan 48'i ne serbest bırakılabilir ne de yargılanabilir ama belirsiz bir süre gözaltında kalmaları gerekiyor.

 

Büyük çoğunluğu Yemenli

Guantánamo'da tutulanların 90'i Yemenli. Aralarından biri askeri komisyon tarafından suçlu bulunup verilmiş olan müebbet hapis cezasını çekiyor. Obama Ocak 2010'da Yemen'e yapılan tutuklu sevkiyatı konusunda moratoryum ilan etti. Bu tarihten bu yana yalnız bir Yemenli tutuklu serbest bırakıldı. 2002'den bu yana altı tutuklu askeri komisyon tarafından suçlu bulundu ve dördü savunma duruşması anlaşmaları sırasında suçunu itiraf etti. İkisi ülkelerine geri gönderildi.

2002'den bu yana 8 tutuklu gözaltı merkezinde öldü. Altısının intihar ettiği rapor edildi. İkisi ise doğal sebeplerden dolayı öldü. ABD, askeri komisyon tarafından yargılanan altı tutuklunun idam cezasına çarptırılmasını istiyor. Altı tutuklunun hepsi Guantánamo'ya getirilmeden önce CIA tarafından gizlice gözaltına alınarak zorla kaybolmaya maruz kaldı. Altısı da işkenceye, aşağılayıcı ve insanlık dışı muamele gördü ve dört seneye kadar kimseyle görüşmelerine izin verilmeden hücrede tecrit edildi. İki mahkum 'waterboarding' olarak bilinen basınçlı su ile işkence altında sorgulama yöntemine maruz kaldı. Tutukluların CIA gözetimindeyken maruz kaldığı sorgulama teknikleri ve hapis koşulları halen en yüksek derece gizlilik ile korunmakta.

Guantánamo'daki bir tutuklu federal mahkemede yargılanmak üzere ABD'ye getirildi. Ocak 2011'de müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Guantánamo'daki tutukluların en az 12'si gözaltına alındığında 18 yaşının altındaydı. 2002'de 15 yaşındayken ABD'de askeri gözaltına alınan bir Kanada vatandaşı halen hayatının dörtte üçünden fazlasını geçirdiği Guantánamo'da tutuluyor.

 

10 ülkeden insanlar gözaltına alındı

Tutuklular en az 10 ülkede gözaltına alındı. Bu ülkeler ise şunlar: Bosna Hersek, Pakistan, Endonezya, Tayland, Azerbaycan, Zambia, Birleşik Arab Emirlikleri, Kenya, Cibuti ve Afganistan. Bunlar daha sonra Guantánamo'ya sevk edildi. ABD'nin Guantanamo tarzı Afgansitan'da hayata geçirdiği gözaltı merkezi bulunuyor. Eylül 2011'de 2 bin 100 kişi Afganistan'ın Bagram kentindeki ABD hava üssünde bulunan Pervan Gözaltı Tesisi'nde (DFIP) tutuluyordu.