Gelir vergisine yeni düzenleme

Maliye Bakanlığı, gelir vergisinde köklü bir revizyona hazırlanıyor. Vergi dairelerini sokağa çıkaracak yeni düzenlemeler ile vergi kaçıranlara yönelik "geçim bildirimi" devreye sokuluyor.

Vergi Konseyi'nin "Gelir Vergisi Sisteminin Yeniden Oluşturulması Çalışmalarına İlişkin Ara Raporu"nun ardından, Maliye Bakanlığı bürokratları, yeni Gelir Vergisi Kanunu'nun yazımı için kolları sıvadı.

Yeni taslakta yer verilen bazı düzenlemeler şöyle: -Vergi dairelerine yeni görev: Maliye bürokratlarının "Vergi Daireleri sokağa iniyor" dediği yeni sistem ile her Vergi Dairesi, Ticaret Odaları, Belediyeler ve ilgili Meslek Kuruluşları ile birlikte, kendi bölgesindeki çeşitli meslekler için standart kazanç tespitinde bulunacak. Vergi Dairelerinin, kendi bölgelerine ilişkin standart kazanç listeleri, daha sonra merkezde tek liste haline getirilecek. -Geçim bildirimi verilecek: Vergi Daireleri, standart kazancın altında beyanda bulunanlardan Geçim Bildirimi Formunu doldurmalarını isteyecek. Mükellefin ev, yazlık, taşıt gibi sahip olduğu mal varlıkları ile gelir ve harcamalarını gösterecek Geçim Bildirimi Formu, sözkonusu kişinin beyan ettiği gelir ile yaşayıp, yaşayamayacağını da ortaya koyacak.

Geçim Bildirimi Formunun ilgili Vergi Dairesince değerlendirilmesinin ardından beyan edilen gelir ile bildirimi arasında tutarsızlık bulunanlar, hemen incelemeye sevk edilecek. -Vergi Daireleri, yeni sistemde, sürekli olarak sokak taraması da yapacak. Bu şekilde Vergi Dairesinin kendi bölgesinde açılan yeni işyerlerinin mükellefiyet tesis ettirip ettirmedikleri anlaşılacak. Maliye Bakanlığı yetkilileri, yeni Kanunda Vergi Dairelerine yeni görevler verileceğini belirterek, "Vergi Dairelerindeki personelin dörtte biri, eski dosyaların tasfiyesi ile uğraşacak. Dörtte üçü ise bundan sonra vergi kayıp ve kaçağının azaltılmasına dönük sokak çalışması yapacak" dediler. -Basit usulde vergileme son bulacak. Halen 800 ile 900 bin arasında esnafı ilgilendiren basit usulde vergileme, yerini 3'lü bir yapıya bırakacak.

Buna göre, belirlenecek limitlerin üzerinde yer alan büyük mükellefler, gerçek usule geçirilecek.

Daha çok el emeği ile geçinenler ise gelir vergisinden muaf tutulacak. Bu durumdaki küçük mükellefin belirlenmesinde asgari ücret kriteri getirilecek. Yıllık geliri, asgari ücretin 2-2,5 katını aşmayanların oluşturacağı bu gruba, Vergi Dairelerince "Vergiden Muaf Esnaf Belgesi" verilecek. Hiçbir defter ve kayıt tutmayacak olan bu gruptaki esnaf ve sanatkardan yılda 2 taksitte cüzi miktarda, standart vergi alınacak. Söz konusu vergi tutarı da, 100-200 YTL gibi bir rakam olacak.

Gerçek usule geçirilen ve gelir vergisinden muaf bırakılanlar dışındaki basit usul mükellefleri ise işletme hesabına tabi tutulacak. Bakkal, manav, ayakkabı tamircisi gibi mükelleflerden oluşacak bu gruba dahil olanlar, sadece gelir ve giderlerinin yeraldığı işletme defteri tutacak. Bu deftere göre oluşan gelir rakamı üzerinden de vergi verilecek. -Yeni dönemde, şehiriçi yolcu taşımacılığında bulunan taksiciler ve dolmuşçular için de özel bir vergileme rejimi uygulanacak.

Bu modelde, Vergi Dairesi, Belediye, Ticaret Odası ve ilgili Meslek Odası temsilcilerinden oluşacak bir komisyon, her hat ve durak için tek tek ortalama kazanç belirleyecek. Kazanç tespitinde, ilgili durak ve hattın yanısıra plaka değerleri de dikkate alınacak.

Bu tespitin ardından da şoför esnafının beyan ettiği gelirlerin, Komisyonun hesapladığı ortalama kazancın altında kalması önlenecek. -İşçi ve memurların gider indirimi olarak adlandırılan vergi iadesi kalkacak. Bunun yerine, çalışanların eş ve çocuklarının durumlarını da dikkate alan özel indirim uygulamaya girecek. Maliye Bakanlığı yetkilileri, özel indirimle ücretlilere yapılacak katkının, vergi iadesi ile sağlanan getirinin altında olmayacağını bildirdiler.