Fıkıh Köşesi

Abdestin mahiyetiÖmer Nasuhi Bilmen /Büyük İslam İlmihali

8. Abdeste sağ tarafdan başlamak: Sağ kol, sol koldan önce ve sağ ayak, sol ayaktan önce yıkanır. Sağ taraf daha şerefli olduğu için böyle yapılır.

9. Abdest organlarını üçer kez yıkamak. Bunlarada biri farz, diğer ikisi sünnettir. Üçten fazla veya üçten az yıkamak sünnete aykırıdır. Şüphe sebebiyle veya su azlığı dolayısıyle bu sayılar azaltılıp çoğaltılabilir.

10. Elleri ve ayakları yıkamaya başlarken parmak uçlarından başlanır.

11. Eller ve ayaklar yıkanırken parmakların arasını yoklayıp yıkamak (hilallamak): El parmakları birbirine sokularak, ayak parmakları da el parmaklarından biri ile yapılır. Sol elin serçe parmağı ile sağ ayağın altından ve parmağında sona erdirilmesi iyidir. Parmakları akar suya koymak da hilallama yerine geçer.

12. Abdest suyunu, bıyıkların ve kaşların altlarına ve yüzün çevresinden sarkmış bulunan fazla kıllara eriştirmek.

13. Sakalın çeneden aşağıya uzamış kısmını meshetmek ve sık olan saakalı bir avuç su ile alt tarafından el parmakları ile hilallanmak. Bu iki imama göredir. İma Azam'a göre müstehaptır.

14. Başın tamamını bir su ile meshetmek. Buna "Kaplama Mesih" denir. Sünnet üzere kaplama mesih şöyle yapılır: Her iki el tamamen ıslatılır. Sonra bu iki elin baş parmakları ile işaret parmaklarından sonra gelen üç parmak birbiririne bitiştirilir. Bu ellerin ayayarı kaldırılıp o bitişik parmaklar uç uca gelmek üzere yaklaştırılır.

Böyelece bitişik halde olan iki elin parmakları başın ön tarafından enseye kadar çekilir. Sonra ellerin ayaları başın iki tarafına yapıştırılarak ense tarafından başın önüne kadar çekilir. Böylece bütün başın meshi bitmiş olur. Sonra başa değdirilmeyen baş parmakların içi ile kulakların dışları ve şehadet parmakları ile de kulakların içleri meshedilir. Parmakların arkaları ile de boyun meshedilir. Bununla beraber başın her tarafı istenildiği bir şekilde meshedilebilir.

(Şafiler göre, meshi üç kez tekrarlamak sünnettir.)

15. Kulakları meshetmek. Bu mesih bir su ile yapılabileceği gibi yukarıda bildirildiği şekilde de yapılabilir. Serce parmaklarını kulak deliklerine sokarak kımıldatmalıdır.

(Hanbelilere göre, kulakları ve içlerini meshetmek farzdır; çünkü bunlar da baş kısmına dahildir.

16. Boynu meshetmek: Başı ve kulaklarını meshettikten sonra, iki elin arkaları ile ve üçer parmakla, yeni bir suya gerek kalmaksızın boyun meshedilir. Boğazı meshetmek bid'attır.

17. Abdest organlarını, üzerlerine dökülen su ile ovmak.

18. Abdest organlarını, arada kesinti yapmakdan yıkamak. Bir organ henüz kurumadan diğerini yıkamaya geçmek. Buna "Vila" denir. Havanın sıcaklığı sebebiyle yıkanan organın hemen kuruması vilaye engel değildir. Bazı alimlere göre vila: Abdeste alırken araya başka bir iş sokmamaktır. Malikilerle Hanbelilere göre, abdest organlarını yıkanırken hemen birbiri ardından yıkanmaları ve araya başka bir iş sokulmaması farzdır.