‘Erken ergenliğe yol açabiliyor’

Çocuk Sağlığı Uzmanı Dr. Mehmet Özgür Özdemir, günümüzde ucuz ve kolaylıkla bulunabilen, içinde karbondioksitle gazlandırılmış kola, tonik veya meyve sularının, çocuklar, ergenliğe giren gençler ve hatta büyüklerin bile hayatını ilerleyen zamanda büyük sağlık sorunlarına yol açabileceği açıkladı. Özdemir, yaptığı açıklamada, ilk olarak gazlı içeceğin ne olduğu belirtirken, "Gazlı içecekler 1998 yılında Türk Gıda Kodeksi'nin uygulamaya giren tebliğinde, 'Karbondioksit ile gazlandırılmış olarak meyve suları, kola ya da tonik cinsi her türlü içeceklere gazlı içecek adı verilir' diye belirtiliyor. Bunları halk arasında gazoz olarak da ifade edebiliriz. İçeriklerine baktığımız zaman ise genellikle su, karbondioksit, şeker, sitrik asit ve esanstan oluşmakla birlikte üretilen ürün çeşidine göre katkı maddesi, boya maddesi gibi değişik içerikleri bulunmaktadır" şeklinde açıkladı.

Gazlı içecek bağımlılığı

İnsanlar, öncelikle çocuklar tarafından gazlı içeceklerin sevilmesi nedenlerinin, çekici reklamları, içerisinde kafein gibi bağımlılık yapıcı maddelerin bulunabilmesi olduğu ifade eden Dr. Mehmet Özgür Özdemir, "En son verilere baktığımızda Türkiye'de yaklaşık her sene değişmekle birlikte 35-40 litre arası herkesin gazlı içecek tükettiğini görüyoruz. Bu içeceklerin çok sevilmesinin sebepleri ise; şekerli oluşu ve ferahlatıcı etki göstermesi, susuzluğu gideriyormuş gibi görünmesi burada etkili. Ayrıca reklam kampanyalarının yoğunluğu da bu konuda çok etkili. Kafein gibi içerisinde bazı bağımlılık yapıcı maddelerin de olması nedeniyle bu içecekler çok fazla tercih edilir. Ucuz ve kolay ulaşılabilir olması da ayrı bir etkendir" diye konuştu.

'Erken ergenlik riski artıyor'

Dr. Mehmet Özgür Özdemir, gazlı içeceklerin bir yararının olmadığı, bu içeceklerin çocukların erken ergenlik riski taşıdığı, obezite, diyabet riskini attırdığı gibi birçok hastalıklara yol tarafı olabildiklerinin altına çizdi. Özdemir, "Ben bir hekim olarak gazlı içeceklerin herhangi yararlı bir yönünü görmedim. Araştırmalarım neticesinde de hiçbir yarara rastlamadım. Zararları ise açık bir şekilde görülebiliyor. Bu içeceklerin vücudumuzun çeşitli sistemlerinde zararlı etkilerini görüyoruz. Bunların bazıları kanıtlanmış, bazıları da kanıtlanma sürecinde. İlk etapta en büyük sorun olan yüksek şeker içermesi; obezite, diyabet riski, buna bağlı olarak tansiyon, kalp damar hastalıkları riskini artırdığını biliyoruz. Bir litre kolanın yaklaşık olarak 450 kalori gibi bir enerji içeriği bulunmakta. Kanıtlanan en büyük sorun budur. İkinci sorun ise, içerilerindeki fosforik asit veya fosfat içeriğinden dolayı vücuttaki kalsiyum-iyon dengesini negatif olarak etkilemesi; osteoporoz dediğimiz kemik erimesi, kemik kırıklarına sebebiyet vermesi ve kalsiyum-iyon dengesini etkilediği için böbrek hastalıkları, böbrek taşı riskini çok yükseltmekte. Yine yüksek şeker içermesi ve asitli olmasından dolayı diş minesi üzerine erozyon yapıcı, eritici etkisi olduğundan dolayı diş çürüklerine sebebiyet vermekte. Bunun yanı sıra mide-bağırsak sistemi üzerine çok ciddi yan etkileri var. Gastrit, reflü, hazımsızlık gibi dispeptik şikâyetler söz konusu. Aynı zamanda çocuklarda da erken ergenlik riski, kanserojen etkisi gibi araştırmakta olduğumuz bazı yan etkileri olduğunu biliyoruz. Ayrıca ruhsal bazı etkilerinin de olduğunu biliyoruz; depresyon, mutsuzluk, hiperaktivite gibi" diye konuştu.

Peki, maden suyu içecek miyiz?

Dr. Özdemir, 'Günümüzde gazlı içecek olarak sayılmayan maden suyu da insan vücuduna zarar verebilir mi? Sorusuna şöyle yanıtladı;
"Maden sularını belirli bir miktara kadar kullanabiliriz, ama onların da içeriklerinde çeşitli iyonlar nedeniyle böbrekteki ozmolar yükü artırdığı için fazla içmemekte yarar var. Yoğun tüketimini tavsiye etmiyoruz. Aynı zamanda enerji içecekleri için de bu durum geçerli. Enerji içeceklerinin içerisindeki çeşitli faktörlerin maalesef kalp ve böbrek üzerine olumsuz etkileri var. Bu tarz içeceklerin çocuklarda ve hatta erişkinlerde bile fazla kullanılmasını tavsiye etmiyoruz." İHA