Dünyanın ilk toplu iş sözleşmesi

Dünyada ilk toplu iş sözleşmesinin 1766 yılında Kütahya'da imzalandığı biliniyor. Kütahya Çini Müzesi'nde sergilenen toplu sözleşme metninde kalfa ve çırak ücretleri tespit edilmiş.

 

Çini Müzesi Müdürü Metin Türktüzün, Kütahya'daki çini atölyesi sahipleri ile buralarda çalışan kalfa ve çıraklar arasında 1766 yılında imzalanan toplu iş sözleşmesi belgelerinin 10 yıl önce bulunduğunu bildirdi. Türktüzün, bulunan belgelerin bugünkü Türkçe'ye çevrilerek 7 yıldır Kültür Müdürlüğü'ne ait Paşam Sultan Mahallesi'ndeki Çini Müzesi'nde sergilendiğini ifade etti. İngiliz Sosyal Bilimler Enstitüsü'nün tarihteki ilk toplu iş sözleşmesinin 1815 yılında İngiltere'de imzalandığını iddia ettiğini hatırlatan Türktüzün, müze arşivinde ortaya çıkan belgenin ise bu tarihten 49 yıl öncesine ait olduğuna dikkat çekti. Türktüzün, "Bu belge, İngiliz Sosyal Bilimler Enstitüsü'nün tarihteki ilk toplu iş sözleşmesinin 1815 yılında İngiltere'de imzalandığı iddiasını çürütüyor" dedi.13 Temmuz 1766 tarihinde Kütahya Valisi Ali Paşa huzurunda eyalet çavuşlarınca imzalanan mazbata, kalfa ve çırakların hangi iş karşılığında ne kadar ücret alacaklarını belirtiyor. Toplu sözleşme, kalfaları günde 150 has fincan işlemekle yükümlü kılıyor. Atölye sahibi ustaların da kalfalara 150 has fincan karşılığında 60 akçe ücret ödemesi şart koşuluyor. Toplu sözleşmeyle çıraklara da günde 100 bayağı fincan yapma yükümlülüğü getiriliyor. Çıraklara, yaptıkları bu işin karşılığında 24 akçe ücret verilmesi isteniyor. Çırakların kalfalığa geçmeleri halinde, kalfa ücreti almaları da hükme bağlanıyor. Sözleşmeye aykırı davrananlara ise kürek cezası verilmesi öngörülüyor. Türktüzün, belgenin birçok üniversitenin öğretim görevlileri tarafından incelendiğini ve dünyanın ilk toplu iş sözleşmesinin Kütahya'da imzalandığının artık inkar edilmemesi gerektiği görüşünün hakim olduğunu bildirdi.