‘Diyabet, korona semptomlarını şiddetlendiriyor’

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, koronavirüs salgınının sürdüğü bugünlerde özellikle şeker hastalarının çok daha dikkatli olması gerektiğini açıkladı.
Doç. Dr. İlhan, diyabetin tüm dünyada sakatlıkların ve ölümlerin önde gelen bir sebep olduğunu belirterek, "Kan şekerinin düzensiz olması büyük ve küçük damarlarda tıkanıklığa sebep olarak kalp krizi, felç, körlük, böbrek yetmezliği, el ve ayaklarda uyuşma ve his kaybı, ayak yaraları gibi birçok organı etkileyebilen tahribatlara neden olur.
Yani çeşitli organları besleyen küçük veya büyük damarlardaki tıkanıklıklar o dokunun veya organın beslenmesini, tamirini bozar. Bu tahribatın üzerine bir de Kovid-19 gibi önemli derecede iltihap ile seyredebilen bir enfeksiyon gelişince vücudun savunması ve tamiri diğer hastalara göre daha zor olur" dedi.

'Her ikisi de ayrı pandemi olarak düşünülmeli'

Koronavirüse yakalanma riski konusunda şeker hastaları ile diyabeti olmayanlar arasında fark olmadığına değinen Doç. Dr. İlhan, şöyle devam etti: "Diyabet hastalarının daha sık Kovid-19 geçirdiğine dair elimizde bir kanıt bulunmuyor. Bununla beraber diyabetli hastalar Kovid-19'a yakalandığı zaman koronavirüs hastalığı daha şiddetli seyrediyor. Aslına bakarsanız şeker hastalarında çeşitli enfeksiyonların daha sık geliştiği ve daha şiddetli seyredebildiği uzun zamandır biliniyor.
Şeker hastaları influenza ve zatürre açısından sağlıklı topluma göre daha büyük risk altında. Örneğin 2009'daki H1N1, SARS ve MERS salgınlarında kontrolsüz şeker hastalığının, enfeksiyonun şiddeti ve ölümler için önemli bir risk bir faktörü olduğu kanıtlandı. Kovid-19 ve diyabet her biri 2 ayrı pandemi olarak düşünülebilir. İki hastalığa yakalanma riski her geçen gün artıyor. İki hastalık bir araya geldiğinde şeker hastalığının kişideki düzen ve seyrine, diyabetin oluşturduğu tahribatlara, hastanın bağışıklık düzeyi gibi birçok faktöre bağlı olarak riskler artıyor.
Çalışmalarda Kovid-19'lu şeker hastalarında sağlıklı topluma göre hastaneye yatma ve ölüm oranları belirgin olarak arttığı gösterilmişti. Başka bir çalışmada yoğun bakıma yatan hastalarda yatmayanlara göre diyabet sıklığı 2 kat artmış olarak bulunmuştu. Bu riskleri belirleyen en önemli faktörler şeker hastalığının seyri, yaşı, kilosu ve şeker hastalığının kişide oluşturmuş olduğu tahribatlardır."

'Hijyene dikkat, egzersize devam'

Doç. Dr. İlhan, şeker hastalarında bağışıklık sisteminin diğer sağlıklı kişilere göre daha bozuk olduğuna dikkati çekerek, şu uyarılarda bulundu: "Bağışıklık sisteminde hem T hücre denilen ana savunucu hücrelerde hem de sitokin denilen bağışıklık düzenleyici moleküllerde dengesiz yanıtlar mevcuttur. Birçok diyabetli hastadaki kilo problemleri ve böbrek yetmezliği de bağışıklık sistemi için önemli bir risk oluşturur.
Özellikle karantina dönemi maalesef hastaların evde hareketsiz kaldığı, sıkıntıyla diyeti de kaçırıp kilo aldığı ve kan şekerlerinin seyrinin bozulabildiği bir dönem oldu. Şeker hastaları özellikle bu dönemde kan şekerlerinin düzenli gitmesi için çaba göstermeli. Mümkünse sosyal mesafeyi koruyarak ve hijyene dikkat ederek egzersizlere başlamalı. Hastamızın evden çıkması mümkün değilse ümitsizliğin yeri yok; evde de egzersiz yapabilir. Örneğin açma germe egzersizleri, aerobik, pilates evde de gayet iyi bir şekilde uygulanabilir."

'Yaz meyvelerini ve ekmeği abartmayın'

Bu dönemde diyabet hastalarının diyet açısından da uyması gereken disipline dikkat etmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. İlhan, şu değerlendirmede bulundu: "Bu noktada şeker içeriği yüksek yaz meyvelerine dikkat çekmek istiyorum. Karpuz, kavun, üzüm gibi şeker içeriği yüksek meyveler özellikle aşırı tüketildiğinde şekerde ciddi yükselişler yapabilir. Ek olarak korona dönemi birçok kişinin dışarıdan ekmek almak yerine evde ekmek yapmayı keşfettiği bir dönem oldu. Gözlemlediğim kadarıyla bu durum ekmek tüketiminde bir artışa yol açtı. Özellikle şeker hastaları ekmek tüketimini son derece kısıtlamalı.
Diyetin yanında şeker ilaçlarının kullanılması aksatılmamalı. Hastanın hastaneye gidemediği dönemde hastalar evde kan şekeri ölçümlerini yapmalıdır. Gerekli durumlarda hastalar doktoruna başvurmalı ve kan şekeri tedavisi her hastaya özgü olarak deneyimli hekimler tarafından düzenlenmelidir. Eğer bir şeker hastasında öksürük, ateş, nefes darlığı gibi Kovid-19 bulguları ortaya çıkarsa zaman kaybetmeden hastaneye başvurmalıdır." İHA