Çocuklara depremi anlatmak: Kaygıyı azaltmanın yolları

Deprem gibi sarsıcı olaylar, yetişkinler kadar çocukları da derinden etkileyebilir. Onların dünyası güvende hissetmek üzerine kuruludur ve deprem bu güven duygusunu sarsabilir.

Çocukların depremle ilgili korku ve endişelerini anlamak ve onlara bu durumu yaşlarına uygun bir dilde anlatmak, onların psikolojik sağlamlıklarını korumak ve kaygılarını azaltmak için hayati önem taşır.

ÇOCUKLARIN DEPREME VERDİĞİ TEPKİLER

Çocukların depreme verdikleri tepkiler yaşlarına, gelişim düzeylerine ve deprem deneyimlerine göre farklılık gösterebilir. Bazı yaygın tepkiler şunlardır:

• Küçük Çocuklar (Okul Öncesi): Daha çok fiziksel tepkiler gösterebilirler. Ağlama, huysuzluk, parmak emme, alt ıslatma, uyku sorunları, ebeveyne aşırı bağlanma, ayrılık kaygısı yaşayabilirler. Olayı tam olarak anlamlandıramayabilirler ancak korku ve güvensizlik hissederler.

• Okul Çağı Çocukları: Depremin ne olduğunu anlamaya başlarlar ancak hayal güçleri de gelişmiş olduğu için korkutucu senaryolar üretebilirler. Uyku sorunları, karın ağrısı, baş ağrısı gibi fiziksel şikayetler, okulda uyum güçlükleri, dikkat dağınıklığı, oyunlarında deprem temasını tekrar etme, öfke nöbetleri görülebilir.

• Ergenler: Depremin ciddiyetinin farkındadırlar ve gelecekle ilgili endişe duyabilirler. Uyku ve yeme sorunları, sosyal içe kapanma, sinirlilik, riskli davranışlar, akademik başarısızlık gibi tepkiler gösterebilirler. Ayrıca, yetişkinlerin kaygılarını da hissedebilirler.



ÇOCUKLARLA DEPREM HAKKINDA NASIL KONUŞMALI?

Çocuklarla deprem hakkında konuşurken dikkat edilmesi gereken bazı temel ilkeler vardır:

• Sakin Kalın: Çocuğunuzun yanında sakin ve güvenli bir duruş sergilemeniz, ona güvende olduğu mesajını verir. Kendi kaygılarınızı kontrol altında tutmaya çalışın.

• Dürüst ve Açık Olun: Gerçekleri saklamayın ancak yaşlarına uygun bir dilde anlatın. Karmaşık ve korkutucu detaylardan kaçının.

• Basit ve Anlaşılır Bir Dil Kullanın: Teknik terimlerden uzak durun. Depremin yer kabuğundaki hareketler sonucu oluşan doğal bir olay olduğunu basitçe açıklayabilirsiniz.

• Onların Sorularını Cevaplayın: Merak ettikleri her şeyi sabırla ve dürüstlükle yanıtlayın. Bilmediğiniz bir şey varsa "Bilmiyorum ama araştırabiliriz" diyebilirsiniz.

• Duygularını Kabul Edin: Korku, endişe, üzüntü gibi duygularını yargılamayın. "Korkman çok doğal," "Üzüntünü anlıyorum" gibi ifadelerle duygularını kabul ettiğinizi gösterin.

• Güven Verin: Onların güvende olduklarını, sizin onları koruyacağınızı ve gerekli önlemleri aldığınızı söyleyin. Evin güvenli bölgelerini ve deprem anında yapılması gerekenleri anlatın.

• Tekrar ve Rutin Oluşturun: Depremden sonraki belirsizlik ortamında, günlük rutinlere dönmek ve öngörülebilir bir düzen oluşturmak çocukların kaygısını azaltmaya yardımcı olur.

• Oyun ve Yaratıcılığı Kullanın: Özellikle küçük çocuklar için oyun, duygularını ifade etmenin ve anlamlandırmanın bir yoludur. Depremle ilgili oyunlar oynamalarına veya resimler yapmalarına izin verin.

• Medya Maruziyetini Sınırlayın: Çocukların depremle ilgili korkutucu görüntüleri veya konuşmaları sürekli olarak izlemesini engelleyin.

• Umut Verin: Deprem sonrası iyileşme sürecinden, yeniden yapılanmadan ve hayatın normale döneceğinden bahsedin.



KAYGIYI AZALTMANIN YOLLARI

Çocukların depremle ilgili kaygılarını azaltmak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz:

• Hazırlık Yapın: Aile olarak deprem planı oluşturun. Acil durum çantasını birlikte hazırlayın ve içindekileri onlara anlatın. Deprem anında "çök-kapan-tutun" hareketini birlikte pratik edin. Bu, kontrol hislerini artırır.

• Güvenli Alanlar Belirleyin: Ev içinde deprem anında sığınabilecekleri güvenli alanları (sert bir masa altı, kapı eşiği gibi) onlara gösterin.

• Bilgi Edinin: Deprem hakkında doğru ve güvenilir bilgiler edinin ve bunları çocuğunuzla paylaşın. Bilinmezlik korkuyu artırır.

• Model Olun: Kendi kaygılarınızı yönetme şekliniz çocuğunuzu etkiler. Sakin ve kontrollü davranarak ona örnek olun.

• Profesyonel Yardım Almaktan Çekinmeyin: Eğer çocuğunuzun kaygısı çok yüksekse ve günlük yaşamını olumsuz etkiliyorsa, bir çocuk psikoloğundan veya pedagogdan destek almak önemlidir.

• Sabırlı Olun: İyileşme süreci zaman alabilir. Çocuğunuza karşı sabırlı ve anlayışlı olun.

HER ÇOCUK FARKLI TEPKİ VERİR

Her çocuk depremi farklı şekilde deneyimler ve farklı tepkiler verir. Çocuğunuzun bireysel ihtiyaçlarına duyarlı olun ve ona sevgi, güven ve destek vermeye devam edin. Unutmayın ki sizin sakinliğiniz ve doğru yaklaşımınız, çocuğunuzun bu zorlu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatmasına yardımcı olacaktır.