Çağın problemi: Tükenmişlik sendromu

Tükenmişlik Sendromunun sıklıkla yüksek hedefleri olan, yoğun iş temposunda çalışan, aynı anda üzerine alması gerektiğinden fazla sorumluluk alan kişilerde görüldüğünü dile getiren Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, "Tükenmişlik sendromu, kronik yorgunluk, tahammülsüzlük, çabuk öfkelenme, kaygı, depresif ruh hali, uykusuzluk, yaygın vücut ağrısı, sindirim sistemi problemleri, üretkenliğin azalması, umutsuzluk, daha önce keyif alınan aktiviteleri yapmaktan keyif almama, konsantrasyon problemleri şeklinde belirtiler verir.

Tükenmişlik sendromu bir anda oluşmaz; zaman içinde oluşur ve ortaya çıkar. Kişi, çoğu zaman tükenmişlik sendromu yaşadığının farkına varamaz. Tükenmişlik sendromu yaşayan kişi, hayatında değişimler yapmadığı sürece belirtiler kaybolmaz" diye konuştu. 

Nasıl baş edilir?

Psikolog Dr. Feyza Bayraktar, tükenmişlik sendromu ile baş etmek için neler yapılabileceği konusunda işe şunları söyledi; 

"Öncelikle, kişinin hayatında, stres, kaygı, öfke, üzüntü, çaresizlik duygusu yaşamasına sebep olan tüm durumları tespit edip bir kağıda yazması, hangi durumların onun tükenmişlik sendromu yaşamasına sebep olduğunun farkına varması açısından ona yardımcı olur.

Sonrasında, kendisinde bu duyguları yaşatan her durum için o durumun oluşturduğu duygunun şiddetini azaltacak bir çözüm yolu bulmaya çalışması ve bulduğu çözüm yolunu uygulamaya çalışması tükenmişlik sendromundan çıkmak için ilk adım olabilir.

Kişinin, kendisini sıkıntıya sokan durumları farkına varması ve o durumların duygusal yükünü hafifletmesi için çözüm önerilerini uygulamaya başlaması ile tükenmişlik sendromundan çıkabilmesi için oldukça etkili bir yöntemdir.

Yalnız, tükenmişlik sendromu zaman içinde yavaş yavaş oluştuğu için bir anda geçmesini beklemek de gerçekçi bir beklenti olmaz. Kişinin hayatında gerekli değişikleri yaptıktan sonra belli bir süreye ihtiyacı vardır. 

Bunun yanı sıra, kişinin hem iş hayatında, hem de özel hayatında üzerine fazladan sorumluluk alacağı durumlardan kendisini koruması ve hayır demeyi öğrenmesi tükenmişlik sendromu ile baş etmesi açısından oldukça kritiktir. 

Özellikle iş yaşamında, kişinin koyduğu bir hedefi gerçekleştirdikten hemen sonra yeni bir hedef koyup ona ulaşmaya çalışması yerine, arada biraz nefes alıp kendisine zaman vermesi, iş hayatında uzun vadede daha etkin ve üretken olmasına yardımcı olur. Tükenmişlik sendromunun belirtilerinin ortaya çıkmasını engeller. 

Düzenli egzersiz çok önemli

Egzersiz yapmak da kişinin hem bedenen hem ruhen rahatlamasına ve tükenmişlik sendromu ile baş etmesinde destek olur. Bu sebeple, özellikle yoğun iş temposu olan kişilerin düzenli egzersiz yapması, hem kendilerine zaman ayırmaları açısından hem de öfke, kaygı, uykusuzluk, konsantrasyon problemleri gibi belirtilerin hafiflemesi açısından oldukça önemlidir.

Hobi edinmek, sosyalleşmek, evde geçirilen zamanlarda olabildiğince çalışmamaya özen göstermek, doğada zaman geçirmeye çalışmak da tükenmişlik sendromu ile baş etmek için kişinin hayatında uygulamaya geçirmesi gereken şeyler arasında sayılabilir.

Yalnız, unutulmaması gereken nokta; tükenmişlik sendromunun tamamen geçmesi için kişinin hayatında var olan düzeni değiştirmesi ve değişimin sürekliliğini sağlaması gerekir. Yoksa, ya tükenmişlik sendromu kronik hale gelir ve kişi içinden çıkamaz ya da kısa süreli olarak geçse bile döngüler halinde tekrar eder."

İHA