Bütçenin çoğu gıdaya gidiyor

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ar-Ge birimi KAMUAR'ın çalışmasına göre, dünya genelinde düşmeye devam eden gıda fiyatları Türkiye'de 43 aydır aralıksız artıyor.

Aralık ayında gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 6.2 oranında yükseldi.

Gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise 2023 yılı sonunda yüzde 100.2 olarak gerçekleşti. TÜİK'in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20'lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6'sını, en yoksul yüzde 20'lik kesim ise yüzde 35.8'ini gıda için yapıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye'de son 43 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul kesimleri olumsuz etkiliyor.

Karın doyurmak zor zanaat!

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Başkanı Mehmet Yeşildağ, yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında tetiklediği artışın ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyüttüğünü savunarak, şunları kaydetti:

"İktidarın ancak seçimden sonra zımnen 'akıl dışı' ilan ettiği ekonomi politikalarının faturasını yoksullar, sadece gıdada değil diğer harcamalarında da yüksek enflasyon yoluyla ödemeye devam ediyor. Türkiye'nin, bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021'den bu yana gıda fiyatları yüzde 670 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021'de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl Aralık ayında 670 lira ödemek zorunda kaldı. 2022 yılında yüzde 179.3'e kadar yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık artış bu yıl Haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle bir önceki yılın aynı aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Ancak bu yıl Temmuz ayından başlayarak aylık artışlar yeniden önceki yılın aynı ayındaki artış oranının üzerinde seyretmeye ve dolayısıyla da yıllık enflasyon yeniden yükselmeye başladı. Haziranda yüzde 80.5'e indikten sonra Temmuzda yüzde 92.2'ye çıkan gıdadaki yıllık enflasyon, Ağustosta yeniden yüzde 100'ün üzerine yükselmişti. Eylülde yüzde 107.1'e, Ekimde yüzde 108.2'ye çıktı. Kasımda yüzde 104.1'le, Aralıkta da yüzde 100.2 ile üç haneli oranlarda kalmaya devam etti."

Aralık ayında ve son bir yıl içinde fiyatlar nasıl arttı?

KAMUAR'ın çalışmasına göre; ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları Aralıkta bir önceki aya göre ortalama yüzde 4.4 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 3.7 oranında artış kaydedildi.

Et ve balık fiyatlarında 2023 yılının tümünde yana yaşanan artış yüzde 129.8 oldu. Aralıkta önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu harcamaları yüzde 3.2 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 2.9 olarak gerçekleşti.

Bu yıl Aralıkta geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 55.4, et-balık fiyatlarında 129.8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 55.5 oranında artış oldu.

Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 77.7 oranında yükseldi. Meyve fiyatları yüzde 104.9, sebze fiyatları ise yüzde 212.7 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 59.4, diğer gıda fiyatları ise yüzde 78.1 oranında zamlandı.