Beyin pili tedavisinde merak edilenler

Parkinson Hastalığı ve Hareket Bozuklukları Merkezi (PARMER) Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ali Zırh, Parkinson hastalığının saatini geri alan beyin pili tedavisine ilişkin merak edilenleri yanıtladı. Ulusal Parkinson derneklerinden toplanan verilere göre, dünyada 8 milyondan fazla Parkinson hastası olduğu tahmin ediliyor. Dr. Zırh, beyinde 'dopamin' adı verilen maddenin eksikliği ile ortaya çıkan kronik nörolojik bir hastalık olan Parkinson'a ilişkin "Bu maddenin eksilmesine bağlı olarak hastalarda katılık, titreme, tutukluk, yavaşlık, yüz hatlarında donukluk, 'maske yüz' denilen ifade, küçük adımlarla öne eğik yürüme gibi bulgular ortaya çıkabilmektedir. Parkinson hastalığı gibi titreme ile ortaya çıkan hareket bozukluklarının başlangıç tedavisi, ilaçladır. İlaç tedavisine yeterli yanıt vermeyen veya şiddetli ilaç yan etkileri yaşayan Parkinson hastalarında, beyin pili başarılı sonuçlar vermektedir." dedi.

 

İlaç tedavisi yeterli olamıyorsa beyin pili

 

Hastaya ameliyat önerilmesi için önemli bir gerekçenin olması gerektiğine dikkati çeken Dr. Zırh "Tıbbi tedavinin yetersiz kaldığı, artık ilaç ile günlük yaşamın normal süremediği, sık açık kapalı dalgalanmaların olduğu veya yoğun ilaç yan etkileri nedeniyle tıbbi tedavinin yeterli randımanı sağlayamadığı olgular cerrahi tedaviye adaydır. Aynı zamanda başlangıçta çok şiddetli titreme var ve bu her türlü tıbbi tedavi ile düzeltilemiyorsa titremenin durdurulması içinde beyin pili tedavisi uygulanabilir." ifadelerini kullandı.

Dr. Zırh, beyin pilinin çalışma prensibini ise şöyle anlattı: "Beyin pilleri insan beyni içerisinde herhangi bir noktaya elektrik akımı verebilmeyi, böylelikle elektrik akımı verilen bölgedeki beyin hücrelerindeki elektriksel aktiviteyi uyarmayı ya da baskılayabilmeyi sağlayan cihazlardır. 'Nöromodülasyon' adı verilen bu tedavi yöntemi ile erken evrede tedavi ettiğimiz hastalarda daha yüksek randıman aldığımızı söylemekte fayda var. İlaç tedavisinden yeterli yanıt alamayan veya şiddetli ilaç yan etkileri yaşayan bir hastaya uygun zamanda bu operayonu gerçekleştirdiğimizde çok daha başarılı sonuçlar elde ediyoruz."

 

Ameliyat esnasında hastalar uyanık

 

İki kısımdan oluşan ameliyatın yaklaşık 3-4 saat gibi bir sürede tamamlandığına değinen Dr. Zırh, şöyle devam etti: "Bu ameliyatlarda beynindeki hastalıktan sorumlu hücrelerin yerleri tek tek elektriksel aktiviteleri dinlenerek tespit ediliyor ve beyin içerisine iki tane elektrot takılıyor. Ameliyat esnasında hücrelerin sesi dinlenirken hasta uyanık oluyor. Çok düşük akımlı uyaranlara hastaların verdiği yanıt gözlemleniyor. Hastalar sadece operasyonun son aşamasında, pilin gövdesi göğüste cilt altına yerleştirilirken acı duymamaları için uyutulmaktadırlar. Ameliyattan sonra hastadan hastaya değişmekle birlikte, ortalama birkaç haftalık aralıklı ve sık kontrollerle pillerin ince ayarları bilgisayar aracılığı ile yapılmakta ve hastaların en fazla randıman alabilecekleri parametreler ayarlanmaktadır. Parkinson hastalarında pillerin ortalama ömrü 4-6 yıl arasında olup, verilen elektrik akımının şiddeti pilin ömrünü etkilemektedir. Eğer hastaya verilen elektrik akımı distoni hastalarında olduğu gibi daha yüksek ise pilin ömrü kısalmaktadır. Hastalarda, düzenli kontroller ile pilin ömrü takip edilmektedir. Eğer pilin bitmesi yakın ise yaklaşık yarım saatlik pil değişim ameliyatı ile piller değiştirilmektedir."



Sistemik rahatsızlık tedaviye engel

 

Dr. Zırh, Parkinson hastalarında bazı durumlarda beyin pili tedavisinin uygulanamayacağına işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu: "Parkinson Plus gibi Parkinson'a ilave başka problemleri olan ve temelde tıbbi tedaviye iyi cevap vermeyen, Parkinson'dan bazı özellikleri nedeni ile farklı ve hızlı ilerleyen hastalıklar cerrahi tedaviye uygun değildir. Hasta tıbbi tedaviden yeterli yararı göremiyorsa, en azından hastalığın ilk dönemlerinde görmemiş ise maalesef beyin pili tedavisinden de çok fazla yarar göremeyecektir. Bunun dışında hasta cerrahiye aday bile olsa, eğer yaşam süresini önemli derecede azaltacak sistemik bir rahatsızlığı var ise beyin pili tedavisinin uygulanmasına ya da o işlem sırasında kısa süreli anestezi verilmesine engel olacak dahili veya başka bir rahatsızlığı varsa, bir şekilde buna bedensel yapısı özelliği nedeni ile uygun değil ise o zaman bu hastalarda beyin pili tedavisini uygulamak doğru değildir; diğer tedavi yöntemlerinin düşünülmesi gerekebilir." İHA