Barışın faturası bize kesilecek

Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nun Türkiye'nin İsrail-Suriye arasında arabulucu olmaya hazır olduğunu açıklaması daha önce de gündeme gelen "Türkiye, Suriye'ye su sözü verdi" iddialarını akla getirdi.

 

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu yaptığı açıklamada, İsrail-Suriye görüşmelerinde iki taraf hazır olduğunda arabuluculuğa başlayabileceklerini söyledi. Geçtiğimiz yıl, "Türkiye Suriye'ye su sözü verdi" iddialarının gölgesinde yürütülen arabuluculuk çalışmalarının tekrar gündeme gelmesi üzerine uzmanlar, Suriye ile İsrail arasındaki tesis edilecek bir barışın faturasının Türkiye'ye kesilmemesi gerektiği konusunda uyardılar. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Irak konulu toplantısının ardından BM'de yabancı gazetecilere bir açıklama yaptı ve soruları yanıtladı. Davutoğlu, İsrail-Suriye arasındaki görüşmelerle ilgili bir soru üzerine, geçen yıl Türkiye'nin arabuluculuğunda 5 kez dolaylı görüşmelerin yapıldığını ve daha sonra İsrail'de yeni bir hükümet kurulduğunu söyledi ve "İki taraf hazır olduğunda biz başlayabiliriz ve Türkiye, bölgesel istikrar için çok önemli olan bu sürece katkıda bulunmaya hazırdır" dedi. Davutoğlu, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun konuşmasıyla ilgili bir soruya karşılık da, Türkiye'nin ve uluslararası toplumun pozisyonunun belli olduğunu ve yeni Yahudi yerleşimlerinin sürmemesi gerektiğini, iki devlet çözümünün tek seçenek olduğunu ve tüm tarafların buna katkısını istediklerini sözlerine ekledi.

Türkiye Suriye'ye su verecek mi?Suriye İsrail arasındaki geçmişte de defalarca yapılan barış görüşmeleri Golan tepelerindeki "Tabaria Gölü" konusu yüzünden hep tıkanmıştı. İsrail Tabaria gölündeki sudan asla vazgeçmek istemiyor, Suriye de bu gölden İsrail'e pay vermek istemiyordu. ABD eski Başkanı Bill Clinton görevde olduğu dönemde, hem İsrail'i memnun edecek hem de Suriye'yi tatmin edecek bir yol bulmuştu. Clinton'un bulduğu yol şuydu; Suriye, İsrail'e Tabaria gölünden bedelsiz ve süresiz olarak su verecekti. İsrail'e bu gölden verilen su miktarı kadar bir suyu da Türkiye Suriye'ye verecekti. Geçtiğimiz yıl Türkiye'nin Suriye'ye su sözü verdiği iddia edilmiş ama dönemin Dışişleri Bakanı Ali Babacan tarafından bu iddia yalanlanmıştı. Ama o sıralarda gerçekleştirilen Suriye İsrail barış görüşmelerine katılan Suriye heyetinden bir yetkili, "Türkiye'nin girişimiyle yapılan son görüşmelerde, "su konusu artık mesele değil. Türkiye, barış sonrasında Suriye'nin karşılaşabileceği her türlü su sıkıntısını, Fırat nehri üzerinden karşılama sözü verdiğini" açıklamıştı.

İhtilaf mı ithal ediyoruz?Dış politika uzmanları Davutoğlu döneminde yürütülecek arabuluculuk çalışmaları aynı söz üzerine bina edileceği konusunda hemfikir. Uzmanlar Türkiye, İsrail için Suriye'ye böyle bir söz verdiyse, İsrail-Suriye arasındaki Golan tepeleri ihtilafının Türkiye-Suriye arasına sokulmuş olacağını ve Türkiye'nin herhangi bir sebepten dolayı Suriye'ye su verememesi durumunda Türkiye-Suriye arasında savaşa kadar gidebilecek gelişmeler ortaya çıkabileceği konusunda uyarıda bulundular.