Asgari ücret görüşmeleri 11 Aralık tarihine ertelendi

2024 yılı için belirlenecek asgari ücret görüşmeleri 11 Aralık'ta başlıyor.

Mevcut asgari ücret şu an 11 bin 402 TL. Türkiye'de asgari ücret toplam çalışanların yüzde 49'unu, özel sektörde çalışanların da yüzde 70'ini ilgilendiriyor.

Son iki yıldır yılda iki kez asgari ücrete zam yapılıyordu fakat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2024'te asgari ücrete yılda bir kez zam yapılacağını açıkladı.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçiyi temsil eden tek sendika olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (Türk-İş) göre kasım itibarıyla açlık sınırı 14 bin 25 TL, yoksulluk sınırı 45 bin 686 TL'ye çıktı. Bekar bir çalışanın "yaşama maliyeti" ise aylık 18 bin 239 TL oldu.

Masada hangi rakamlar var?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül ve ekim ayında yaptığı açıklamalarda, yüksek enflasyonun bir nedeninin de ücret zamları olduğunu savunmuş, ücretlerde geçmiş enflasyona değil beklenen enflasyona göre zam yapılması gerektiğini söylemişti.

Merkez Bankası, 2023 sonunda yüzde 65, 2024 sonunda yüzde 36'lık bir enflasyon beklerken, Orta Vadeli Program'da enflasyon beklentisi 2023 sonu için yüzde 65, 2024 sonu için yüzde 33 seviyesinde.

Yeni asgari ücret, Bakan Şimşek'in açıkladığı Orta Vadeli Program (OVP) beklentisi esas alındığında 15 bin 165 lira, Merkez Bankası beklentisi esas alındığında ise 15 bin 506 lira olacaktır.

Fakat şu ana kadar enflasyon, beklentilerin her zaman üzerinde gerçekleşti. Dolayısıyla açıklanan beklentiler oldukça düşük kalıyor.

Diğer yandan 2023 yılının ikinci yarısında gerçekleşen enflasyon baz alınırsa asgari ücretin olduğu seviyeyi koruması için yüzde 40 artması gerekiyor. Bu da yaklaşık 16 bin lira demek. Yani asgari ücret 16 bin liraya çıksa dahi hiç artmış olmaz, sadece hazirandaki seviyesini korumuş olur.

Dolar bazında ücretler eriyor

Türk-İş'in ise pazarlıkları 18 bin liradan başlatması bekleniyor. Bu durumda asgari ücretin 17 bin lira düzeyinde belirlenmesi ihtimali yüksek.

17 bin lira bugünkü dolar kuruyla yaklaşık 585 dolar yapıyor. Fakat yıl ortasına gelmeden bu rakamın 460 doların altına düşecek çünkü OVP'ye göre 2024 için ortalama dolar tahmini 36,78 TL.

Türk-İş'in kasım ayı raporuna göre açlık sınırı 14 bin 25 TL. Bu da demek oluyor ki, asgari ücret 17 bin liraya çıkarılsa bile bir kaç ay içerisinde yine açlık sınırının altında kalacak.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda bulunmayan DİSK ise bir ailede iki kişinin çalıştığı varsayımıyla en az yoksulluk sınırının yarısı kadar bir asgari ücret olması gerektiği görüşünde. Bu da son rakamlara göre 22 bin 843 liraya denk geliyor.

Sonuç olarak işçi tarafında Türk-İş'in 18, DİSK'in 22 bin küsür dediği bir tablo çıkıyor.

Asgari ücret nasıl belirleniyor?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.

Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor.

Oyların eşitliği halinde Komisyon başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.