Asgari ücret değil, açlık maaşı

MURAT ÇABAS / ANALİZ HABER

Gıdadan giyime, faturalardan ulaşıma her sahada zamlar sağanak halde yağarken, açlık sınırının altında kalan ve 7 milyonun ailenin aylık geliri durumunda olan asgari ücret eridikçe erimeye devam ediyor. Mutfak masraflarını bile karşılamayan bir maaşla aileler ay sonuna kadar yaşam mücadelesi vermeye çalışıyor. Her yıl Aralık ayı yaklaştığında asgari ücretliler bir umutla 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Komisyonu'nun açıklayacağı rakama odaklanıyorlar ama her seferinde büyük bir hayal kırıklığıyla karşılaşıyorlar.



Hükümet topu taca atıyor

Döviz kurlarında ve akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde topu serbest piyasaya atan hükümet, asgari ücret konusunda da topu işveren ve işçi temsilcilerine atıyor. Asgari ücretten sorumlu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda; "Asgari ücreti belirlemek gibi bir yetkim yok" dedi. Bilgin yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Bana asgari ücret miktarını soruyor arkadaşlarımız, bazılarınız doğrudan sordular. Ben bunu burada belirtmeyeceğim ama bu çalışmamız sürüyor. Asgari ücreti belirleyen tek taraf ben değilim. İşverenler, işçi sendikaları, kanun böyle düzenlemiş bunu. Ben keyfi olarak asgari ücret şu kadar olsun, 3 bin lira olsun, 3 bin 500 lira olsun dememin bir anlamı yok. Böyle bir yetkim de yok. Müzakerelerin konusu olduğunun altını çizmek isterim." Hâlbuki kanunlarımıza göre, vatandaşların gelirinin artırılması, yaşam standardının yükseltilmesi, açlık ve yoksullukla mücadele, gelir adaletsizliğinin giderilmesi tamamıyla hükümetin sorumluluğunda.

Asgari ücret ne zaman belli olacak?

Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi asgari ücret zammı toplantılarının Aralık ayında başlaması bekleniyor. 5 hükümet temsilcisi, 5 işveren ve 5 de işçi temsilcisinden oluşan Asgari Ücret Komisyonu Aralık ayının başından itibaren toplantılar yaparak rakamı belirliyor. Bu toplantılar genellikle 4 kez yapılıyor, bazen 3 toplantıda neticelenebiliyor, bazense 5 toplantıya kadar çıkabiliyor. Aralık ayı sonuna doğru asgari ücret açıklanıyor.



Asgari ücret emeği korumuyor!

Asgari ücret toplantıları her yıl bildik ifadelerle, "asgari ücretliyi enflasyona karşı ezdirmeyeceğiz" söylemleriyle başlıyor, ama sonuçta asgari ücretli hep eziliyor. Yakın zamanda asgari ücret görüşmelerinin başlayacağını ifade eden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Asgari ücret sürecinde bu sosyal politika aracını en uygun şekilde kullanarak bilhassa örgütsüz çalışanların hayatlarını düzenleyecek bir netice elde edilmesi konusunda çalışacağız. Bundan kimsenin şüphesi olmasın. Asgari ücret bir sosyal adalet mekanizması olarak işleyecektir" dedi. Bilgin devamında şunları söyledi: "Hesaplarımızı yaparak işçilerimizi koruyacak asgari ücret meselesini gündemden çıkaracak bazı rahatlamalar sağlayacağını şimdiden söyleyebilirim. Asgari ücret ile ilgili hepimizin yaptığı hesaplar var. Enflasyon karşısında emeği koruyacak bir asgari ücret seviyenin belirlenmesi düşüncesiyle hareket ediyoruz."



Kulisler '3 bin 500 lira' diyor

Hükümete yakın olan kaynaklar, asgari ücretin net olarak 3 bin 500 ya da 3 bin 600 lira olmasının üzerinde durulduğunu belirtiyor. Aynı kaynaklar, toplum arasında şu anda çok yüksek rakamların konuşulduğunu ve beklentilerin bu kadar yükseltilmemesi gerektiğini ifade ediyorlar. Bu açıklamalardan da anlaşılıyor ki, asgari ücretli açıklanan resmi enflasyon üzerinden bir zam alacak, eğer önümüzde bir erken seçim gündemi varsa –ki sinyaller böyle gösteriyor- az bir miktar daha buna ilave edilecek. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son açıkladığı enflasyon rakamı yüzde 19.58. Şu anki net asgari ücrete bu ilave edildiğinde 3 bin 400 lira civarında bir rakam ediyor. Bir de buna "refah payı" adı altında seçim yatırımı olarak 100-200 lira ilave edildiğinde, kulislerde dolaşan rakama ulaşılıyor. Peki, bu gerçekten emeği koruyacak bir rakam mıdır? Elbette ki hayır. Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAGrup) yaptığı araştırmaya göre, vatandaşların maruz kaldığı gerçek enflasyon yüzde 49.87 seviyesinde. Yani gerçek enflasyon karşısında asgari ücret erimeye devam edecek. Asgari ücret Komisyonu'nda işçiyi temsil eden Türk-İş'in açıkladığı 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 3 bin 93 lira, yoksulluk sınırı ise 10 bin 76 lira. Konuşulan asgari ücret de yine açlık sınırında konumlanmış durumda. Bir asgari ücretlinin yoksulluk seviyesinde bir gelire sahip olabilmesi ise hayal olmanın da ötesinde.



BTP Lideri: 'Asgari ücreti 10 bin lira yapacağız'

Ülkemizde asgari ücretin yoksulluk sınırının üzerinde olması gerektiğini vurgulayan ve bunun vatandaşların temel hakkı olduğunu belirten tek parti Bağımsız Türkiye Partisi (BTP). BTP Genel Başkanı Hüseyin Baş, bunun gerçekleşmesi için bir sistem değişikliğine ihtiyaç duyulduğunu, kapitalist sistemin bırakılıp, Prof. Dr. Haydar Baş'a ait Milli Ekonomi Modeli'nin uygulanması gerektiğini ifade ediyor. BTP Lideri Baş, şunları söylüyor: "Geçenlerde hükümetin sözcüsü diyor ki, 'asgari ücreti insani seviyeye getireceğiz.' Bu asgari ücreti bu seviyeye getirip insani diyen de sizlerdiniz. Açlık sınırının 10 bin lira olduğu bir ülkede asgari ücretin en az 10 bin lira olması gerekiyor. Asgari ücreti 10 bin lira yapacağız. İşverenler korkmasın, bunun büyük bir bölümünü devlet ödeyecek. Biz bu şekilde halkımızı zenginleştireceğiz. Biz devlet olarak bunu vermek zorundayız. Hükümet bir kere vatandaşın asgari geçim koşullarını sağlamakla mükelleftir. Asgari ücretin 10 bin lira olmaması mümkün değil. Bizim ülkemizin kaynakları var, ciddi bir altyapısı da var. Bir kere devletin devlet olmasından kaynaklı bir para basma kudreti var. Ekonomi bu kadar zor bir alan değil. Bu ülkedeki işsizlik, istihdam, temel ekonomik problemler çözülmeyecek problemler değil. Bu problemleri AKP dahil hiçbir partinin çözme ihtimali yoktur. Çünkü partiler ekonomiye kapitalist sistem üzerinden bakıyorlar."