Anlamlı müze yeniden açılıyor

Milli Mücadele döneminin ilk propaganda afişi olma özelliğini taşıyan Halaskaran-ı İslam (İslam Kurtarıcıları) afişinin bulunduğu Samsun Kent Müzesi'nin kapıları koronavirüsü nedeniyle verilen aranın ardından 1 Haziran'da açılacak.
Samsun Kent Müzesi, 2013 yılında eski binalar restore edilerek, müze olarak halkın kullanımına açıldı. Müze, açıldığından 2 sene sonra Dünya Müze Otoriteleri tarafından kurulan Avrupa Müze Akademisinin her yıl düzenlediği Avrupa Kent Müzeleri Akademileri Yarışması'na çağrılan 240 müzeden birisi oldu. Samsun Kent Müzesi yarışmaya davet edilen 240 müze arasından en prestijli 6 müzeden biri seçildi. Müze böylece, Avrupa Müze Akademisi tarafından Türkiye'nin Dünya Müze Haritası'nda bulunan tek kent müzesi olma özelliğini taşımaya başladı.
Müzede Samsun'un tarihini anlatan birçok görsel yer alırken, Milli Mücadele döneminin ilk propaganda afişi olma özelliğini taşıyan Halaskaran-ı İslam afişi, vatandaşların ilgi odağı oldu. 2017 yılında 400 bin ziyaretçinin uğradığı müzeye 2018 yılında 25 bin, 2019 yılında 30 bin kişi ve bu sene müzenin açık olduğu 16 Mart'a kadar ise 3 bin 800 kişi ziyarette bulundu.

Milli Mücadele İslam'ı kurtarmak anlamına da geliyordu

Milli Mücadele'nin ilk propaganda afişinin işgal kuvvetlerinin propagandalarına karşı yapıldığının altını çizen Kültür ve Turizm Dairesi Başkanlığı Müzeler Sorumlusu Tarih Uzmanı Ercan Yalçın, "Kurutuluş Savaşı'nın kıvılcımının atıldığı dönemlerde 1919 ve 1920 arasında bir propaganda savaşı da söz konusuydu. Özellikle mütareke döneminden sonra işgal İstanbul'unda ve Anadolu'da İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunanlar çeşitli propaganda faaliyetlerine girişti. Buna cevap olarak da Milli Mücadele'nin önderi Gazi Mustafa Kemal Paşa ve diğer komutanlarımızla birlikte basın hayatının önemli kişilikleri 'biz de kendi mücadelemizi nasıl anlatabiliriz' diye atılımlar ortaya koydular. Kent Müzesi'nde Cumhuriyet Odasında bulunan propaganda afişi de böyle duyguyla hazırlanmıştır. Halaskaran-ı İslam afişi, İslam Kurtarıcıları anlamına gelmektedir. Yalnızca vatanı kurtarmak değil, aynı zamanda İslam'ın bayraktarı olan Türkleri ve Osmanlı'yı da kurtarma misyonu üstlendiğini görüyoruz" diye konuştu.

'Bu anttan ölsek de vazgeçmeyeceğiz'

Afişte yer alan simge ve resimlerden de bahseden Yalçın, şunları söyledi:
"Afişin ortasında bir kadın resmi var. Kendisi bayrakla örtülmüş ve elinde bir kama var. O kama ile Osmanlı'nın sınırlarını ve terk edilemeyecek bölgelerini gösteriyor. Misak-ı Milli yazıyor. 'Bu anttan ölsek de hiçbir şekilde vazgeçmeyeceğiz' diyerek Bursa, Musul, Kerkük, Edirne ve İstanbul'dan vazgeçilmeyeceği kamanın ucunda gösteriliyor. Milli Mücadele'nin komutanları da afişte yer alıyor. En üstte Gazi Mustafa Kemal Paşa sonrasında da Kazım Karabekir Paşa, Fevzi Paşa, Yakup Şevki Paşa, Ali Fuat Paşa ve İsmet İnönü Paşa gibi kahramanlar yer alıyor. Afişte aslına, 'Biz ordumuzla ve onları yetiştirmiş olan Türk anasıyla bu vatanı hiçbir şekilde kimseye teslim edemeyiz' mesajı veriliyor. Taş baskı olarak basılan afiş, İstanbul'da basılmış olabilir. Bu propaganda afişini elinde bulunduran Mesut Pektaş, Kurtuluş Savaşı'nın başladığı yer olan Samsun'da afişin sergilenmesini için Kent Müzesine armağan etti." İHA