ABD 103 füzeyle Suriye'ye saldırdı

14 Nisan sabahı saat 04.05 sıralarında Beyaz Saray'da basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı Donald Trump, Suriye'ye saldırı emri verdiğini dünyaya ilan etti.

İngiltere ve Fransa'ya teşekkür eden Trump, saldırının bu iki ülkeyle ortaklaşa gerçekleştirildiğini sözlerine ekledi.

Trump'ın sözlerinden dakikalar sonra uluslararası haber ajansları Suriye'nin başkent Şam'da çok sayıda şiddetli patlama duyulduğunu bildirdi.

Trump, "Bugünkü adımımız, kimyasal silah üretimine ve kullanımına yönelik kararlı bir caydırıcılık cevabıdır. Suriye rejimi kimyasal unsurları kullanmayı bırakıncaya kadar İngiltere ve Fransa'yla bu askeri karşılığı sürdürmeye hazırız" dedi.

Trump'ın bu açıklamasından sonra ortakları İngiltere ve Fransa'dan da açıklama geldi. İngiliz savaş uçaklarının operasyona katıldığını duyuran İngiltere Başbakanı Theresa May, "Güç kullanımından başka işe yarar bir alternatif yoktu" dedi.

Fransa lideri Emmanuel Macron da Fransız hava kuvvetlerine ABD ve İngiltere'yle birlikte operasyona katılma emri verdiğini söyledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın açıklamasından yaklaşık bir saat sonra Savunma Bakanı Mattis ve Genelkurmay Başkanı Dunford Pentagon'da kameraların karşısına geçti.

Suriye'ye karşı "tek seferlik" bir ortak hava saldırısı olduğunu belirten ABD Savunma Bakanı James Mattis, yeni saldırı planlarının olmadığını açıkladı.

Mattis "Esad rejiminin geçen sene mesajı almadıkları anlaşılıyor. Şimdi biz ve müttefiklerimiz daha sert vurduk ve hep birlikte Esad'a ve onun katil kurmaylarına yeni bir silahlı saldırı daha düzenlememeleri gerektiğine dair mesajımızı gönderdik" dedi. ABD Genelkurmay Başkanı Dunford, ABD, İngiltere ve Fransa'nın Suriye'ye karşı yürütülen ilk dalga saldırının sona erdiğini duyurdu.

Reuters haber ajansına konuşan bir ABD'li yetkili, saldırıda Tomahawk füzelerinin ateşlendiğini açıkladı. İngiltere Savunma Bakanlığı saldırıya dört Tornado jetinin katıldığını açıkladı.

Fransa Savunma Bakanlığı ise saldırıda Mirage ve Rafale savaş uçaklarının katıldığını, yanı sıra dört savaş gemisinden füzeler atıldığını duyurdu.

NATO ve İsrail'den destek

Saldırıya NATO'dan da jet destek açıklaması geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Suriye'yi hedef alan operasyonu desteklediğini açıkladı.

Avustralya da operasyona, "Avustralya, ölçülendirilmiş, orantılı ve hedeflenmiş bir tepkiyi gösteren bu saldırıyı desteklemektedir" ifadeleriyle destek verdi.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD ve müttefiklerinin saldırısını desteklediklerini söyledi. Trudeau, "Suriye'de kimyasal silah  kullanımını daha fazla araştırmak için uluslararası ortaklarla çalışmaya devam edeceğiz. Sorumlu olanlar adalete teslim edilmelidir" dedi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, müttefiklerin operasyonuna destek verdiklerini duyurdu.

AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ise Suriye'ye düzenlenen saldırı konusunda Twitter'dan bir açıklama yaptı. Tusk, "AB olarak müttefiklerimizin yanında olacağız" dedi.

İsrail: "Saldırı İran, Hizbullah ve Suriye'ye önemli bir işaret." Açıklamayı İsrail Bayındırlık ve İskan Bakanı Yoav Galant Twitter hesabından yaptı.

Manidar zamanlama

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, "Batı kontrolünü kaybettikten sonra saldırdı" açıklamasında bulundu. Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Suriye Arap Cumhuriyeti, ABD-İngiltere-Fransa'nın Suriye'ye yönelik vahşi saldırısını en güçlü şekilde kınıyor. Bu uluslararası hukukun alenen ihlali" dendi.

Suriye Dışişleri saldırının, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'nün (OPCW) 14 Nisan'da Duma'da kimyasal silah kullanılıp kullanılmadığını belirlemek için yapacağı çalışmaları engellemek için gerçekleştirildiğini duyurdu.

Öte yandan ABD öncülüğünde Suriye'deki hedeflerin vurulmasının ardından Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın ofisine giderken görüntüleri yayımlandı.

Suriye Cumhurbaşkanlığı'nın Twitter hesabında, "Direnç sabahı" başlığıyla yayımlanan görüntülerde Suriye lideri Esad'ın 14 Nisan sabahı saat 9'da ofisine yürürken çekilen görüntüleri yayımlandı. 8 saniyelik görüntülerde Esad'ın takım elbise giydiği görülüyor.

Vurulan hedefler boştu

Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Suriye'nin başkenti Şam'daki çok sayıda askeri üssün hedef alındığını, vurulan yerlerin arasında bir araştırma merkezinin de bulunduğunu duyurdu.

Gözlemevi, Esad yönetiminin söz konusu tesisleri hafta başında boşalttığını açıkladı.

Reuters Haber Ajansı, Suriye hükümeti yanlısı bir milis komutanın verdiği bilgiye göre Barzeh'teki araştırma merkezi ve Humus'taki askeri deponun dışında aşağıdaki hedeflerin vurulduğunu duyurdu. Başkent Şam'ın batısında, Lübnan sınırı yakınlarındaki Dimas bölgesinde bulunan bir askeri üs.

İsrail uçakları aynı bölgeyi 2014'te bombalamıştı. Başkentin kuzeyindeki Masyaf'taki bir tesis. Masyaf Batılı istihbarat örgütlerinin geçen yıl kimyasal silah ürettiğini idda ettiği Bilimsel Çalışmalar ve Araştırma Merkezi'nin bir şubesi bulunuyor.

Şam'ın kuzeydoğusundaki Kalamun bölgesinde bulunan askeri depolar. Şam'ın güneyindeki Kisvah bölgesi. İran'ın Kisvah'ın dışında daimi bir askeri üs inşa ettiğine inanılıyor. İsrail'in geçen Aralık'ta tesise füze attığı ve bazı binaları imha ettiği belirtilmişti.

10 füzeden 3'ü hedefi buldu

Rusya Genelkurmay Başkanlığı, Suriye'ye fırlatılan 103 füzeden 71'nin Suriye hava savunma sistemleri tarafından önlendiğini açıkladı.

Rusya Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı Orgeneral Sergey Rudskoy, Moskova'nın Suriye'ye S-300 füze savunma sistemi sevk etmeyi düşünebileceğini söyledi.

Rudskoy, saldırıda hedef alınan hava üslerinin zarar görmediğinin altını çizerek şunları söyledi: "Objektif kontrol verilerine göre Duvali hava üssüne 4, Dumayri hava üssüne 12, Bley hava üssüne 18, Şayrat hava üssüne 12 füze fırlatıldı. Bu füzelerin tamamı imha edildi."

Rudskoy, Suriye'nin kimyasal programı kapsamında kullanıldığı öne sürülen Humus'taki tesislerin saldırı sonucunda kısmen zarar gördüğünü bildirdi.

Rusya ve İran'dan sert tepki

Rusya lideri Vladimir Putin, "Saldırıyı en sert şekilde kınıyoruz. İlişkilerde yıkıcı etki yaratacaktır" dedi. Putin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni (BMGK) acil toplantıya çağırdığını da açıkladı.

Putin operasyonu, "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin yaptırımı olmaksızın, Birleşmiş Milletler tüzüğünü, uluslararası hukuk normları ve ilkelerini ihlal ederek terörle mücadelenin ön saflarında yer alan egemen bir devlete karşı saldırgan bir eylem" olarak nitelendirdi.

Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoly Antonov da "Bu tür eylemler karşılıksız kalmayacak" açıklamasında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise, "Şam barışçıl bir gelecek şansı elde ettiği anda saldırıya uğradı" ifadeleri kullanıldı.

Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Savunma Komitesi Başkanı Aleksandr Şerin de, "ABD Başkanı Trump sadece dünya çapındaki bir suçlu değil, ikinci bir Adolf Hitler'dir. Bu, ikinci Belgrad'dır. Bu bir dönüm noktasıdır, egemen bir devlete karşı savaş ilanıdır" dedi.

Batılı ülkelerin Suriye'ye karşı düzenlediği saldırının 'hiçbir kazancı olmayan bir suç' olduğunu söyleyen İran'ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney ise "ABD ve müttefikleri Suriye'deki suçlardan hiçbir kazanç elde edemeyecek. Suriye'ye saldırmak bir suçtur. Amerikan Başkanı, İngiltere Başbakanı ve Fransa Cumhurbaşkanı birer hayduttur" dedi.

 İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı telefonla aradı.

Ruhani, "Esad'ı aradım, yanınızdayız mesajı verdim" dedi. Lübnan Hizbullahı da ABD, Fransa ve İngiltere'nin Suriye'ye hava saldırısı yapmasını kınadı.

Hizbullah'tan yapılan açıklamada, "ABD'nin Suriye'ye, bölge halkına ve direniş hareketine karşı olan savaşı amacına ulaşamayacak" dendi.

BM'den itidal çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Suriye'ye hava saldırısı sonrası ilk açıklamasında itidal çağrısı yaptı.

Uluslararası hukuka uyma zorunluluğunun altını çizen Guterres'in yazılı açıklaması şöyle: ''BM Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında en önemli sorumluluğa sahip. Güvenlik Konseyi üyelerini birlik olup bu sorumluğu yerine getirmeye davet ediyorum. Tüm üye devletlere böyle tehlikeli bir durumda itidal göstermesi, gerginliği tırmandıracak ve Suriye halkının ıstırabını daha da kötüleştirecek herhangi bir eylemden kaçınma çağrısı yapıyorum.''