Yavuz Kabaoğlu: "Üç ayrı senaryo"

Olası bir Irak operasyonunun, öncelikle petrol fiyatları üzerinde etkili olacağını savunan uzmanlar ve ekonomistler çoğunlukta. Petrol fiyatında oluşabilecek ani yükselişlerin yaratacağı enflasyon baskısından endişe ediliyor. Öte yandan savaşın ortaya çıkaracağı "maliyet finansmanı'' pazarlıkları devam ediyor.

Irak operasyonunun kısa sürede sonuçlanması halinde, piyasadaki belirsizliğin ortadan kalkmasıyla petrol fiyatları savaş öncesinden daha düşük seviyelere gerileyebileceği, ancak, uzun süren ve bölgede yıkıma yol açan bir operasyon, fiyatların 80 dolara kadar çıkmasına ve petrol piyasasının istikrarsızlığa sürüklenmesine sebep olabileceğini de ifade ediyorlar.

Senaryolar:

Birincisi: yüzde 60 gerçekleşme ihtimali olan "iyimser" senaryo, ikincisi: yüzde 30 ihtimalli "ılımlı" ve sonuncusu: yüzde 10 gerçekleşme ihtimalli "en kötü senaryo".

* İlk senaryoya göre, ABD'nin başını çektiği müttefiklerin 4-6 hafta içinde zafere ulaşmasıyla birlikte, bölgedeki petrol üretim tesisleri fazla zarar görmez ve Suudi Arabistan'ın da üretimi artırmasıyla beraber fiyatlarda dalgalanma yaşanmaz. Petrol fiyatlarının 36 doları görüp tekrar savaş öncesi seviyeye dönmesi bekleniyor.

* İkinci senaryoda, operasyonun 3 ay sürmesi ihtimali değerlendiriliyor. Bu durumda, bölgedeki petrol kuyularının zarar görmesi ve Suudi Arabistan'ın petrol arzını kontrol etmekte aktif rol oynayamaması öngörülüyor. Petrol fiyatlarının varil başına 40 dolara kadar çıkabileceği ve 2004 yılının sonuna kadar 40-30 dolar bandında hareket edebileceği öngörülüyor.

* En kötümser üçüncü senaryoda ise, savaşın 6 ay kadar sürebileceği ve Irak'ın, ABD askerleri ile İsrail'e kitle imha silahlarıyla büyük zarar vereceği, bunun sonucunda bölgeye, dolayısıyla petrol piyasasına, belirsizlik ortamının hakim olacağı belirtiliyor. Fiyatların 80 dolara kadar fırlayabileceği ve 35 dolar seviyelerine 2004'ün son haftalarında gelinebileceği belirtiliyor. Kötümser senaryonun gerçekleşmesi halinde, yani savaşın 6 ay veya daha uzun sürmesi durumunda, ABD ekonomisinin durgunluğa girebileceği belirtiliyor.

Operasyonun etkilerinin daha ağır hissedileceği 2003'ün ikinci çeyreğinde, ABD ekonomisinin yüzde 4 küçülebileceği tahmin ediliyor. Küresel ekonominin ise ABD kadar çok etkilenmese de durgunluğa gireceği belirtiliyor. İki ay içinde sonuçlanacak bir operasyonun kısa vadede olumsuz bir etkiye sebep olmazken, uzun vadede küresel ekonominin canlanmasına yardım edebileceğini belirtiliyor. Ancak, operasyonun uzun sürmesinin sadece küresel güvenlik ve istikrar açısından değil, ekonomik açıdan da yıkıma sebep olabileceği vurgulanıyor.

Peki neden ABD ve küresel ekonomi bile harekatın sonuçlarını hesaplayamıyor? İngiltere'ye rağmen Fransa ve Almanya neden çekimser? NATO ve BM'in eskisi gibi tam destek görüntüsü veremiyor,

Çünkü; ABD, 11 Eylül ve onu bu sürece taşıyan denge değişikliklerinin neticesinde hem kendi ülkesinde hem de dünya da güç kaybetmeye devam ediyor.

Unutmayalım!.. Özellikle Ortadoğu topraklarında gelişen PKK terörü de kuzey Irak'ta ilan edilmesi kalmış sözde Kürt devleti de neticede ülke topraklarımızın bir kısmını da içine alan "Büyük İsrail'' rüyasının tahakkuku için geliştirilen gizli oyunlardır.

Oynanıyor bir satranç, sormayın gitsin. Herkesin bir hesabı var ama bakalım en büyük hesap sahibi bu işe ne diyecek!..