Türkiye’nin utanç karnesi: Ölümlü iş kazaları

Avrupa Birliği'nin (AB) resmi istatistik ofisi Eurostat ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) 2022 yılı verilerine göre Türkiye iş kazalarında en fazla insanın hayatını kaybettiği ülkeler sıralamasında birinci sırada yer alıyordu. Geride kalan 2 yılda da durum olumlu yönde bir değişiklik göstermedi.

Elazığ'ın İliç ilçesinde meydana gelen maden faciasında toprak altında kalan 9 işçiye henüz ulaşılamadı. Bugün ise Tekirdağ'ın Çerkezköy ilçesinde, hızlı tren hattı şantiyesinde kayan toprağın altında kalan 2 işçi hayatını kaybetti.

Son 10 yılda iş kazalarında ölüm sayıları

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2023 yılından bu yana yaşanan iş cinayetlerini düzenli olarak listeliyor.

İSİG'in verilerine göre 2013'ten bu yana iş kazalarında her yıl hayatını kaybeden işçi sayısı şöyle:

•  2023 Yılı: 1932 İşçi
•  2022 Yılı: 1843 İşçi
•  2021 Yılı: 2170 İşçi
•  2020 Yılı: 2427 İşçi
•  2019 Yılı: 1736 İşçi
•  2018 Yılı: 1923 İşçi
•  2017 Yılı: 2006 İşçi
•  2016 Yılı: 1970 İşçi
•  2015 Yılı: 1730 İşçi
•  2014 Yılı: 1886 İşçi
•  2013 Yılı: 1235 İşçi

2024 yılının ocak ayında en az 158 işçi, şubat ayında ise114 işçi iş kazalarında hayatını kaybetti.

En çok ölümün inşaat işkolunda yaşanırken bunu, sanayi, hizmet ve tarım sektörü takip ediyor.

İş Güvenliği Yasası 4 kez ertelendi

İş cinayetlerinin azalmamasının bir nedeni iş yerlerinde gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınmaması ve işçi sağlığı konusunda yeterli tedbirlerin olmaması.

2012 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkartıldı. Bu kanun ile birlikte işyerlerinin birçoğunda iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu getirildi. Kamu kurumları ve 50'den az işçi çalıştıran işyerleri için uzman ve hekim çalıştırma zorunluluğu ise 2014 yılında başlayacaktı. 2014 yılına gelindiğinde ise kanun bir kez daha ertelendi, süre 1 Temmuz 2017'ye kadar uzatıldı. 2017'de 50'nin altında işçi çalıştıran az tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanlığı görevini patronların kendisinin yapabilmesinin önünü açan bir değişiklik yapıldı ve  yasanın yürürlük tarihi  1 Temmuz 2020'ye kadar ertelendi. 2020'de yeni bir yasa tasarısı ile İş Güvenliği Yasası'nın yürürlük tarihi 2024'e ertelendi.

Bu erteleme kararlarının gerekçesi ise, alınacak tedbirlerin işverene yaratacağı maliyet olarak öne çıkıyor. Ancak işverenin iş güvenliği konusunda kaçındığı maliyet, Türkiye'nin Avrupa'da iş kazalarında en çok işçinin hayatını kaybettiği ülke olmasına neden oluyor.