Türkiye'de Amerikan zulmü

RECEP BAHAR/İSTANBUL

Türkiye ile ABD arasında yaşanan diplomatik gerilim ve ekonomik kavgada Türkiye'deki Amerikan sermayesi, ABD Başkanı Trump'ın yanında yer aldı.

Bu bağlamda aktiflerinin büyüklüğü 200 milyar dolara yaklaşan Amerikan sermaye devi Blackstone'un 2013 yılında 900 milyon Euro'ya satın aldığı Forum AVM'leri Türk perakendeciye adeta kan kusturuyor.

Blackstone Türkiye'nin başta Forum İstanbul ve Marmara Forum olmak üzere Türkiye genelinde 14 AVM'si bulunuyor.

Türk perakendeciyi rehin almışlar

Zara, Mars and Spencer, H&M gibi yabancı markalara karşı kuzu postuna giren, müşterisini koruyan sözleşmelere imza atan Blackstone, sıra Türk markalarına gelince kaplan kesiliyor.



Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, Yeni Mesaj'a yaptığı özel açıklamada, "Dövizle kiralamada ısrar eden Blacstone, Ege, Rönesans ve Gülaylar Grup'un (Nişantaşı City's AVM) işlettiği AVM'ler, yabancı markalarla ilk bir yıl ödemesiz, ikinci yıl ciro üzerinden yüzde iki ödemeli kontratlar imzalıyor.  Ancak sıra 250 metrekare altı mağaza büyüklüğüne sahip yerli markalara gelince metrekare başına 150 Euro kira dayatmasında bulunuyor. Söz konusu AVM'ler en az 5 yıllık sözleşme yapılmasını şart koşuyor" dedi.

Öncel, döviz kurlarının aşırı artığı son bir haftada dövizle kiralamada ısrarcı olan AVM'lerin günlük kurdan kira faturası kesmeye devam ettiğine işaret ederek, dikkat çeken bir ayrıntıya parmak bastı: "Mesela 3 Ağustos'ta kira faturası kesiyor, Euro'yu 5.92'den yazıyor. Ödemeyi 8 Ağustos'ta yaptığınızda (Euro 6.15 olduğundan) aradaki farkı da sizden talep ediyor."

Tek isteğimiz sözleşme feshi

Dövizle kiralamada ısrar eden AVM'lerden tek talepleri olduğunu dile getiren Öncel, "Bu AVM'lerden tek şey istiyoruz: Dövizle kiralamada bir yıllık süre dolduğunda 3 ay önceden sözleşmenin feshini ihbar ettiğimizde kiraladığımız alanı boşaltmak... Bu konuda Ticaret Bakanlığı ile görüşmeler yaptık. Umarım gereken yapılır. Yoksa belirlenen koşullarda çıkışa izin verilmesi halinde dövizle kiralamaya karşı değiliz. İsteyen kiralamaya devam eder" şeklinde konuştu.

Öncel, şu anda AVM'lerdeki küçük işletmelerde kiraların ciroların yüzde 30'una ulaştığına işaret ederek, buna dayanmanın mümkün olmadığını sözlerine ekledi. 

Yabancı markalar, süpermarketlere temizlik ürünü vermiyor

Ariel, Fairy, Prima, Orkid, Pantene markalarına sahip Amerikan şirketi Procter & Gamble (P&G) Persil, Pril, Vernel markalarını üreten Alman şirketi Henkel ile Cif, Domestos, Omo, Rinso, Yumoş markalarını bünyesinde barındıran Hollandalı Unilever'in piyasaya mal vermediği ileri sürüldü.

Yeni Mesaj'ın İstanbul'da faaliyet gösteren süpermarket yöneticilerinden aldığı bilgiye göre artan döviz kurları nedeniyle zam beklentisi nedeniyle esnaf gıda ürünü bulmakta sıkıntı çekmiyor. İstanbul'da raflar dolu ve fiyat ayarlamaları yapılmamış.

Ancak süpermarket yetkilileri temizlik grubunda mal tedarikinde sorun yaşadıklarına işaret ederek, "Özellikle yabancı markalar, 'mal yok, üretimde sıkıntı var' gibi bahanelerle piyasaya mal vermiyor" dediler.