Türkiye ile ABD çatışırsa, NATO biter

Soçi'de yapılan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin Suriye iç savaşı için hangi sonuçlarını doğuracağını vakit gösterecek; fakat uluslararası kamuoyunda şimdiden Suriye'deki çatışmaların sonrası konuşuluyor.

Soçi'de kongreyi takip eden basın mensupların karşısına sürekli Rus uzmanlar çıktı ve Rusya'nın Ortadoğu siyasetini anlattı. Bu isimlerin en önemlilerinden biri de Rusya Bilim Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü Arap ve İslam Araştırmaları Merkezi Başkanı Vasili Kuznetsov idi.

Anadolu Ajansı'nın Kuznetsov ile yaptığı mülakatın öne çıkan noktaları şöyle:

SORU: Çatışmasızlık bölgeleri hakkında değerlendirme yapar mısınız? Gelecekte Astana üçlüsü ile ABD karşı karşıya gelebilir mi?

KUZNETSOV: Üç artı bir çatışmasızlık bölgemiz var ve bir bölgede ABD'nin varlığı mevcut. Üç çatışmasızlık bölgesi Astana'da alınan kararlarla kuruldu, dördüncü bölge ise daha sonra oluşturuldu; fakat aynı formatta. Bu alanların oluşturulma sebebi ise Cenevre'de devam eden siyasi çözüm süreci sonuca ulaşana kadar gerginliği azaltmak. Cenevre süreci ise BM şemsiyesi altında devam eden bir siyasi çözüm süreci ve herkes tarafından destekleniyor. ABD de destekliyor. Yani teorik olarak, Cenevre süreci bittiğinde, bu çatışmasızlık alanlarına da ihtiyaç kalmayacak. Teorik olarak böyle fakat bunun pratikte nasıl olacağını bilmiyoruz; çünkü Cenevre sürecinin ne kadar uzayacağını, ne kadar başarılı olacağını da bilmiyoruz. Soçi kongresinin bu sürece destek olması gerekiyor fakat olup olmayacağını öngörmek zor.

Bu süreçte Rusya'nın ABD ile ilişkileri bozulsa da, Suriye üzerinde ortak çalışmalarımız mevcut. Bu yüzden kavgalı bir durumda olduğumuzu söyleyemeyiz. İki ülkenin çıkarları burada tam anlamıyla zıt olmadığı için ortak adımlar atmak mümkün. Askeri alanda çatışma olabilir mi? Bugün Suriye üzerinde böyle bir çatışma öngörmek mümkün değil. Fakat genel olarak ABD-Rusya ilişkilerini ele alırsak, teorik olarak, ilişkilerin çatışma seviyesine kadar bozulması mümkün. Obama yönetiminden ayrılmadan önce o seviyeye kadar gelmişti ilişkiler.

Türkiye ile ABD çatışırsa, NATO biter

SORU: Şu anda Türkiye sınır boyunca terörden arındırılmış bölge oluşturmaya niyetli olduğunu beyan ediyor. Türkiye'nin bu adımı, onu ABD ile askeri anlamda karşı karşıya getirebilir. Trump da bunu zikretmişti; böyle bir durumun olmasını arzu etmediklerini söylemişti. Fakat Türkiye sınır hattını terörden temizlemeye kararlı ve sizce bu durumda iki devlet arasında askeri bir çatışma yaşanır mı?

KUZNETSOV: Evet, böyle bir tehlike var ama bu durum NATO'nun varlığını anlamsız kılar. Askeri blokun iki üyesi arasında bir çatışma düşünülebilir mi? İki müttefik arasında çatışma mı yaşanacak? Bu durum her iki devlet için de çok ciddi bir durum. Ama öncelikle de ABD için. NATO'nun varlığını tehdit eden durum olarak, 30 km güvenli bölgeden çok daha önemli bir mesele bu. Çünkü ABD'nin NATO'daki müttefiklerine karşı sorumluluklarını yerine getirmesini sorgulatan bir durum söz konusu. Bu, NATO için de mukavemet testidir. ABD'de geleneksel devlet yönetiminin hâlâ mevcut olduğunu var sayarsak, Suriye veya Kürtlerden daha önemli, öncelikli sorun NATO. O yüzden Türkiye'nin bu konuda ABD karşısında eli güçlü. Fakat maalesef ABD'nin mevcut yönetimi şu anda hiç öngörülecek bir yönetim değil.

Rusya'dan Kürtlerin özerkliğine destek

Öte yandan farkındaysanız Rusya Kürt otonomisi (özerk) hakkında bir fikir beyan etmekten akaçınıyor. Şu bir gerçek ki otonomi bağımsızlık anlamını taşımaz. Bu yüzden otonomi koşulları üzerinde bir anlaşma sağlanmalı.

Saslanbek İsaev/AA