Tartışmalı teklif Meclis’te

Avukatlık Kanunu ve baroların yapısını değiştirmeyi öngören 28 maddelik kanun teklifi, Adalet Komisyonu'nda dört gün süren müzakereler sonucu 6 Temmuz pazartesi sabaha karşı kabul edildikten sonra bugün jet hızıyla TBMM Genel Kurulu'na getirildi. Gündem dışı konuşmalar ve parti gruplarının önerisinin ardından TBMM Genel Kurulu'nda bu akşam itibarıyla görüşmelerine başlanması beklenen Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifine CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi koydu. AKP'nin barolarla ilgili "siyaset yapıyorlar" eleştirisinin gerçeği yansıtmadığı, aslında "çoklu baro" uygulamasının avukatlar arasında siyasi bölünmelere doğal zemin hazırlayacağının savunulduğu CHP'nin muhalefet şerhinde şu ifadeler yer aldı: "Teklifle bir yandan baroların siyaset yapması kurumsallaştırılırken diğer yandan da savunmanın siyasi görüş, etnik köken, inanç temelli barolara bölünmesine neden olacaktır. Bunun yargısal süreçlere yansımaları da yüzde 20'lere inmiş durumdaki yargıya güveninin daha da düşmesi olacaktır." Türkiye Barolar Birliği'nin delegasyon oluşuşumunun da temsilde adalet ilkesini zedeleyeceği vurgulanan muhalefet şerhinde, asıl amaçlananın "iktidara bağımlı olmayan" Ankara, İstanbul ve İzmir barolarını zayıflatmak olduğu kaydedildi. Teklif ile 99 üyeli baro ile 9 bin 999 üyeli baronun TBMM Genel Kurulu'na aynı sayıda üye göndereceğine işaret edilerek, "Bu anlayışa göre; son nüfus sayımında 84 bin 600 kişi ile Türkiye'de en az kişinin yaşandığı il olan Tunceli ile 15 milyon 519 bin 267 kişiyle en kalabalık nüfusa sahip il olan İstanbul'un milletvekili sayısını eşitlemek gerekecektir" ifadeleri kullanıldı. HDP'nin muhalefet şerhinde ise "çoklu baro" teklifinin altında, iktidarın "yargıya ayar verme" amacının yattığı belirtildi. Baroların TBB'deki delege sayılarına ilişkin yapılan değişikliğin eşitsizliğe yol açacağı ve "azınlığın çoğunluğa tahakkümü" sonucu doğuracağı belirtildi.

Tek millet, tek bayrak anlayışına tezat'

TBMM'ye getirilen yasa teklifine muhalet şerhi koyan İYİ Partili üyeler ise baroların "kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu" olduğu anımsatılarak, çoklu baro sisteminin "devletin üniter yapısına aykırı olduğu" savundu. Getirilmek istenen sistemin devlet kurumu yapısı ile uyuşmayacağını kaydetti. Muhalefet şerhinde, "Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet' sloganını benimseyen iktidar partisinin "Çoklu Baro" sistemini savunması tezat oluşturmaktadır" ifadelerine yer verildi.

Yeni baro başvuruları başladı

Meclis Genel Kurulu'nda jet hızıyla görüşülmeye başlanan çoklu baro düzenlemesi henüz yasalaşmadan yeni barolar için patent başvurusu yapılmaya başlandı bile. Teklifin TBMM'de yasalaşacağına kesin gözüyle bakan başvurucular, patent başvurusunda bulundukları yeni barolarının isminin, "Hak ve Adalet Barosu" olmasını istedi. TBMM'ye getirilen kanun teklifinde yer alan, "Aynı ilde yeni bir baronun kurulması halinde Türkiye Barolar Birliği, tüzel kişilik kazanma tarihini esas almak ve birden başlamak suretiyle baroları o ilin adıyla numaralandırır" hükmünde Genel Kurul aşamasında bir değişiklik yapılması durumunda 2 bin avukatın kurduğu yeni baronun ismi Hak ve Adalet Barosu olabilecek. Aksi durumda barolar yalnızca numaralandırılabilecek.

Teklifte neler var?

Kamuoyunda 'çoklu baro' olarak bilinen ve TBMM Adalet Komisyonu'nda AKP ve MHP oylarıyla 6 Temmuz'da kabul edilen 28 maddelik 'Avukatlık Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nde başlıca şu düzenlemeler yer alıyor: 

* Avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde asgari 2 bin avukatın imzasıyla yeni bir baro kurulabilecek. Bu kapsamda, avukat sayısı dikkate alınarak Ankara, İstanbul ve İzmir'de birden fazla baro kurulabilecek.

* Türkiye Barolar birliği (TBB), kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere Kurucular Kurulu'nu görevlendirecek. 4 kişilik Kurucular Kurulu, 2 bin avukatın imzasını alarak kuruluş işlemlerini 6 ayda tamamlayacak.

* Avukat sayısının 2 binin altına düşmesi halinde TBB, ilgili baroya yazılı bildirimde bulunacak. 6 ay içinde kuruluş için gerekli olan asgari avukat sayısı sağlanamazsa o baro tasfiye edilecek.

* Tüzel kişiliği sona eren baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler, ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde o ilde bir baro varsa o baroya, birden fazla baro varsa diledikleri baroya kaydolabilecek. Tüzel kişiliği sona eren baroların devam eden iş ve işlemleri bu baro tarafından yürütülecek.

* Teklif, baro ve TBB organlarının seçim usulünde bir değişiklik öngörmüyor. Her baro, TBB Genel Kurulu'nda, baro başkanı ile sabit 3 delege ve ilaveten her 5 bin avukat için ilave 1 delegeyle temsil edilecek.