Silah ithalatımız geriledi

İsveç-Stockholm merkezli sivil toplum örgütü Stockholm Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI), 2016'dan günümüze dünyada en çok silah satışı yapan ülke ve şirketlerle ilgili verileri kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan SIPRI raporunda dünyanın en fazla silah ihracatı yapan 3 ülkesi olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Fransa ve Almanya son 5 senede satışlarını artırırken, Rusya ve Çin gibi ülkelerin silah satışlarındaki büyük düşüş genel ortalamanın da duraklamasına yol açtı. 2016-2020 yılları arasındaki beş yıllık dönem ile 2011-2015 yılları arasındaki dönemi karşılaştıran rapora göre silah satışları yüzde 0.5'lik bir düşüş kaydetti. SIPRI'den yapılan açıklamada Covid-19 salgınının dünyayı etkisi altına alması sebebiyle birçok ülkenin ekonomik olarak zora girdiği belirtilirken, birçok ülkenin silah ithalatını bu sebeple yavaşlattığı kaydedildi. SIPRI üst düzey araştırma görevlisi Pieter Wezeman satışlardaki düşüşe rağmen büyük oranda pandeminin etkili olduğu 2020 yılında bazı ülkelerin savaş uçağı, helikopter ve savunma sistemleri gibi büyük silah ve teçhizatlarla ilgili devasa sözleşmelere imza attığını söyledi. Buna örnek olarak Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) ABD'den 50 adet F-35 jeti ile 18 adet silah donanımlı drone satın aldığı ve 23 milyar dolarlık bir sözleşmeye imza attığı kaydedildi.

En büyük müşteri Suudi Arabistan

Son 5 senede dünya genelindeki silah satışları düşerken Orta Doğu ülkelerinin 2016-2020 arası alımları, 2011-2015 arası döneme göre yüzde 25 artış gösterdi. Dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumunda bulunan Suudi Arabistan, yurt dışından temin ettiği askeri savunma sistemlerine ödediği miktar yüzde 61 oranında artarken, bu oran Katar'da yüzde 361 olarak gerçekleşti. Mısır'ın silah ithalatı 2011-2015 ile 2016-2020 arası karşılaştırıldığında yüzde 136 artış gösterdi. Doğu Akdeniz'de ve Libya'da Türkiye ile gerilim yaşayan Mısır, son yıllarda daha çok silahlandı. SIPRI raporunda yine aynı dönem dikkate alındığında (2011-2015 ile 2016-2020) Türkiye'nin silah alımı yüzde 59 düştü. Bunda ABD'nin F-35 satışını yasaklaması ve Türkiye'nin yerli üretime ağırlık vermesi önemli rol oynadı. Büyük askeri silah ve teçhizatların en büyük alıcıları ise Asya ve Okyanusya ülkeleri olan Avustralya, Çin, Güney Kore ve Pakistan oldu. Bu ülkelerin başı çektiği iki bölgede silah ithalatı tüm dünyadaki oranın yüzde 42'sini oluşturdu. Wezeman yaptığı açıklamada, "Asya ve Okyanusya'daki birçok ülke Çin'i bir tehdit olarak algılıyor. Bu sebeple de silah ihracatını artırıyor." ifadelerini kullandı. Wezeman ayrıca Covid-19 sebebiyle gelecek birkaç senede de birçok ülkenin silah ithalatını azaltacağını beklediklerini sözlerine ekledi. SIPRI'nin daha önce kamuoyuna sunduğu raporlarda dünyanın en çok silah satan ilk 25 ülkesi arasına 2019 yılında BAE de girmişti. Bunun yanında Çinli firmalar AVIC, NORINCO ve CETC ilk kez en çok silah satan ilk 10 şirket arasında yer almıştı. SIPRI'nin daha önceki raporlarında pandemiden önce 2019 yılında silah satışları dünya genelinde yüzde 8.5 oranında artmıştı.