Sakife toplantısına kadar neler yaşandı?-VI

(dünden devam…)

Menzilet hadisinde Resûlullah (s.a.v.) ile Hz. Ali (a.s.) bir arada anılmıştır. Bu konudaki bir diğer iddia da Hz. Ebu Bekir'in yaşı gereği bu makama daha layık olduğudur. "Resûlullah (s.a.v.) Tebük Savaşı için hareket ederken, Medine'de yerine genç olan Hz. Ali'yi (a.s.) bırakmıştır. O esnada da Hz. Ömer ve Hz. Ebu Bekir O'ndan yaşlıdır, onlar kalsın dememiştir." (Seyyid Muhammed Musevi, Peşaver Geceleri, s. 331).

Sa'b. Ubade ve yandaşlarının böyle bir toplantıyı önceden ayarlamadığı için kendi aralarında bir birlik sağlayamamış ve halifeliği Muhacirlere kaptırmışlardır. Ama Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer'in, Ali'yi iktidardan uzaklaştırmak için önceden beri hazırlıklı olduğunu savunanlar mevcuttur. Çünkü Hz. Ebu Bekir'in aday olarak gösterdiği Hz. Ömer ve Ebu Ubeyde b. Cerrah halkın nazarında tutulmayınca tartışmalı dar müzakerelerle Hz. Ebu Bekir'i halife yaptırmışlardır. Bu görüş bizce de doğru kabul edilebilir. Çünkü Hz. Ebu Bekir'in konuşmasında ortaya attığı halifenin özellikleri aslında kendisinde değil, halifeliğin ayet ve hadislere göre gerçek sahibi olan Ali (a.s.)'da vardır. Eğer kendisini bu makama hazırlamış olsa idi, kendi özelliklerini sıralardı. 

Hz. Ebu Bekir, Ensar'a karşı daha önce Müslüman olduklarını ve Peygamber (s.a.v.) ile akrabalık bağına sahip olduğunu bir üstünlük olarak ileri sürmüştür. Halbuki bu vasıfları taşıyanın halife olması hususunda samimi idiyse, kendinden veya Hz. Ömer'den veya Ebu Ubeyde b. Cerrah'tan daha fazla bu vasıflara sahip Ali'yi (a.s.) aday olarak göstermeli idi.

Hz. Ali (a.s.) onlardan önce hatta ilk Müslüman olan kişidir, Resûlullah (s.a.v.)'in amcaoğlu ve damadıdır. Ensar ve Muhacir arasında yapılan kardeşlik seçiminde Hz. Peygamber (s.a.v.) O'nu Kendine kardeş ilan etmiştir. Muhacir ve Ensar buna şahittir. Yaptıkları bu toplantının 3 ay öncesinde Gadir-i Hum'da Resûlullah (s.a.v.) Hz. Ali'yi (a.s.) kardeşi ve vasisi ilan etmişti. Muhacir ve Ensar buna da şahitti. Ama bir tartışmaların gölgesinde gerçekleşen halifelik seçiminde, hem âdeta Hz. Ali'nin (a.s.) özellikleri anlatılıyor, hem de O görmezlikten geliniyordu. Ve eğer Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Ebu Ubeyde b. Cerrah samimi idiyse, neden Hz. Ali'yi, Abbas'ı veya Haşimoğulları'ndan ileri gelenleri bu toplantıya çağırmamış veya defin işlemlerini tamamlayarak gelmelerini beklememişlerdir?

Hz. Ebu Bekir, Sakife'deki grubun sakinleşerek kendine biat etmesinden sonra mescide doğru ilerledi, yolda karşılaştıkları kişilerden de biat aldı. Seçimin ardından, Abdurrahman b. Avf yaşanan gelişmelerle ilgili olarak şunları söyledi: "Ey Ensar topluluğu! Gerçi siz erdemli, yardım eden ve önceliği bulunan kimselersiniz ama aranızda Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Ali, Ebu Ubeyde gibi birisi yoktur." Bunun üzerine Zeyd b. Erkam şunları söyledi: "Ey Abdurrahman! Biz senin adını zikrettiğin kimselerin faziletini inkar etmiyoruz. Ama bizden de Ensar'ın efendisi Sa'd b. Ubade vardır. Allah Resulüne (s.a.v.) O'nun selamını iletmesini, kendisinden Kur'an öğrenilmesini emrettiği Ubey b. Ka'b, kıyamet günü âlimlerin başında gelecek olan Muaz b. Cebel, Resûlullah (s.a.v.)'in onun şahitliğini iki adamın şahitliğine denk saydığı Huzeyme b. Sabit gibi isimler vardır. Yine biliyoruz ki, Kureyş'te ismini zikrettiğin kimseler arasında öyle bir kimse vardır ki, şayet halifeliğe talip olsa hiç kimse buna itiraz etmeyecektir. O da Ali b. Ebi Tâlib'dir." (Hidayet Önderleri, s. 160).

Eğer Hz. Ali (a.s.) o toplantıdan haberdar edilip orada bulunsa idi, aday olacaktı ve Ensar O'nun halifeliğine yukarıda yaşanan kargaşada olduğu gibi itiraz etmeyecekti.