Ölümü tefekkür

"Seyr-i süluk" terimini -ki tasavvufi  bir terimdir- hemen hepimiz duymuşuzdur. "Salik"in kendi iç dünyasına yaptığı bir yolculuktur bir bakıma ve bu yolculukta gaye, nefsi terbiye etmek, arınmak, kurtuluşa ermektir. Seyr-i süluk ederken bize öğütlenenlerden birisi de "ölümü tefekkür"dür. Salikten özellikle kendi ölümünü tefekkür etmesi istenir. Yolun başında olanlar için ölümü tefekkür etmenin amacı hemen anlaşılmayabilir. Ancak insan her gün kendi ölümünü düşündükçe gerçekten içinde bir şeyler kıpırdanmaya başlar ve "Ben insanları ve cinleri ancak Bana ibadet etsinler, Beni bilsinler diye yarattım" mealindeki ayet o insanın gönül tellerine dokunmaya başlar. Ve insan Allah'ı bilmeye belki de o zaman başlar.Allah'ı bilmek gönüllerce okunan bir ilimdir. Zaten bir kudsi hadiste de söylendiği gibi "Rabbimiz yerlere göklere sığmaz, mü'min kullarının kalbine sığar." Ölümü tefekkür eden salik anlar ki; insan yeryüzünde nefsini arındırmak, tekamül için vardır ve her düşündüğünde ve yaptığında Allah'ın rızasını gözetmek durumundadır.Kibir, riya, kendini beğenme, haset, gıybet, şehvet, öfke gibi kalbi hastalıkların kötülüğünü ve yol açtıkları çirkinlikleri fark eder, bir an önce bunlardan kurtulmak ve Rabbine arınmış bir kalble kavuşmak ister. Artık salik, 'çirkin yaşlı bir kadın olarak vasfedilen dünyanın' ve içindekilerin kendisini nereye kadar götürebileceğini anlamıştır. Çok geçmeden salik her şeye ibret nazarı ile bakmaya başlamıştır bile, kalbine gelen ilhamları bir süzgeçten geçirir, hakkı batıldan ayırmaya çalışır. Bu evrede ve önceki evrelerde salikin kendisine yardım edecek arkadaşlarına ya da diğer saliklere yakınlığı ve muhabbeti çok önemlidir. Salik, kitaplardan okuyarak öğrenemediğini, diğer bir salikin halinden öğrenir, karşısında gördüğü güzel hali kendisinde de görmek ister, hani "mü'min mü'minin aynasıdır."Bu yolculukta salikin diğer saliklerle imtihan edildiği ve ettirildiği de yaşanan bir gerçektir. Ancak bu yolculuğun arkadaşlarla birlikte güzel olduğu söylenir.