Nikotin bağımlılığı genetik olabilir

Genlerin insan yaşamına etkisi, bilim dünyasının en temel araştırma konularından biri haline geldi. Bağımlılığın da genetikle doğrudan ilişkili olduğunu gösteren veriler, bağımlılık ve bağımlılığın tedavisiyle ilgili yaklaşımların yeniden ele alınması gerektiğini gösteriyor. Ciddi zararlara neden olan ve en kritik ölüm nedenleri arasında yer alan nikotin bağımlılığında genetiğin etkili olduğu belirten Genetik Hastalıkları Değerlendirme Merkezi Kurucusu, Genetik ve Farmakoloji Uzmanı Dr. Gülay Özgön, genlerinde sigara bağımlılığı ile ilgili mutasyon olan kişilerin hiçbir şekilde sigara içmemeleri gerektiğini tavsiye etti. Genetik faktörlerin bağımlılığa yatkınlığı belirlemede önemli rol oynadığını açıklayan Dr. Özgön, "Hücrelerimizde algaç ismi verilen, dışarıdan alınan bilgileri diğer  hücrelere ileten reseptörler bulunur. Bağımlılığa yatkınlığımızı belirleyen mutasyon reseptör genlerinde, vücuda alınan nikotin ve benzeri bağımlılık yapıcı maddeye verdiği hücresel tepkileri etkiler. Herkesin genomik profillemelerinin bilinmesi halinde bu tip yatkınlıkları bilmek kolay oluyor.. Mesela benim genetiğimde sigara bağımlılığı ile ilgili bir mutasyon yok. Haliyle ben sigarayı yalnızca canım istediğinde içip canım istediğinde bırakabiliyorum. Ancak en yakın arkadaşım benim kadar şanslı değil. Onun için bağımlılık geni olan insanların hiç sigara içmemelerini, hatta hiç denememelerini tavsiye ediyoruz. Çünkü nikotin bağımlılığı genetiktir" dedi. Dr. Özgön "Ben içeyim, bana bir şey olmaz" demenin de son derece yanlış olduğunu, dünya üzerinde her yıl 8 milyondan fazla insanın sigaradan hayatını kaybettiğini ve bunların 1.2 milyonunun pasif içicilikten kaynaklı ölümler olduğunu belirtti.

Genomik testler ile teşhis mümkün mü?

Nikotinin insan sağlığına zarar veren birçok bileşeni bulunuyor ve araştırmalara göre her 6 saniyede bir kişi, bu bileşenlerin neden olduğu hastalıklar yüzünden yaşamını yitiriyor. Zararlı bileşenlerin vücutta yarattığı olumsuz etkiler, genetik yatkınlık nedeniyle kişiden kişiye farklılık gösterdiğinden genomik profilleme çalışmalarının önemi de giderek artıyor. Genomik profilleme yöntemi ile bağımlılık ve kanser tedavilerinde, kişiye uygun, en doğru tedavi yöntemi belirlenebiliyor. Genomik testler yöntemi sayesinde kişinin ve aile üyelerinin sahip olabileceği riskler belirlenebiliyor. Böylece, bu kişileri koruma imkânı da sağlanabiliyor.