Neresi 'zafer'?

Irak'taki durumun giderek vahimleşmesine rağmen, Başkan Bush son günlerde yaptığı konuşmalarda, stratejisinde bir değişiklik yapmak niyetinde olmadığı mesajını açıkça verdi. Başkan Kongre seçimleri arifesinde yönetime karşı eleştirilerin şiddetlendiği, muhalefetin de güçlendiği bir ortamda, politikasını savunmaya ve hâlâ "zafer"den söz etmeye devam ediyor.

Bu nasıl bir "zafer" anlayışıdır? Tablo apaçık ortada. Bunlardan hangisi "zafer"?Askeri alanda: Amerikan ordusu Saddam'ı devirdi, ama ülkeye hâkim olamadı. Irak'taki 140 bin Amerikan askeri, yaygınlaşan bir direnişle karşı karşıya. Yani ABD için Irak'ta savaş devam ediyor. Hem de direnişçi gruplarla cereyan eden "asimetrik" bir savaş. ABD kuvvetlerinin kayıpları (şimdiye kadar 2810 ölü) her gün artıyor...Siyasal alanda: Bush yönetimi, Irak'a barış ve istikrar getirmeyi vaat etmişti. Bunun tersi oldu. Iraklıların can ve mal güvenliği kalmadı, milli birlik bozuldu, etnik ve mezhep çatışmaları ülkeyi bir iç savaşa sürükledi. Halk şimdi ABD'den nefret ediyor.Diplomatik alanda: Bush, "Genişletilmiş Ortadoğu Projesi" gibi hayaller peşindeydi, Irak'taki varlığı ile bu ülkede ve bölgede demokrasiyi yerleştirecek, böylece nüfuzunu yayacaktı... Oysa bugün Amerika'nın geniş bölgede itibarı, etkinliği en düşük noktasında. Anti-Amerikanizm ise bölgede ve dünyanın çeşitli yerlerinde yaygın...Ekonomik alanda: Bu savaş ABD'ye pahalıya mal oluyor. Şu an itibariyle maliyeti 337 milyar dolar... ABD'nin Irak'ı işgal etmesinde rol oynayan başlıca faktör petrol kaynaklarını kontrol etmekti. Oysa ABD bunu sağlayamadığı gibi, petrol fiyatlarındaki artış kendisine zarar (İran'a ise yarar) getirdi...

Aynı nakaratAmerikan kamuoyu artık Irak'ta olup bitenlerin Bush'un iddia ettiği gibi zafer değil, aksine, hezimet olduğunu anlamaya başlıyor. 7 Kasım'da yapılacak Kongre seçimleri, Irak konusunun ön plana çıkması ve şikâyetlerin, eleştirilerin duyurulması için bir fırsat oldu.Nabız yoklamalarına göre Demokratların Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kazanması olasılığı kuvvetli. Senatoda da Demokratların benzer bir sonuç alması sürpriz olmayacak.Kongredeki bu değişim, yönetimin Irak politikasını ne şekilde etkiler?ABD'deki başkanlık sisteminde, Başkanın muhalif bir Kongre'ye rağmen, kendi politikasını izleyebildiği çok görülmüştür. Bush'un seçim ortamındaki son konuşmaları da, aynı yolda devam etmek niyetinde olduğunu gösteriyor.Çıkış yoluNe var ki, Irak'ta durum kötüleştikçe, ABD'de toplumun çeşitli kesimlerinden ve hatta Bush'un kendi partisinden bir strateji değişikliği için sesler yükseldikçe, Bush'un "aynı rotada kalma" gücü ve direnci azalabilir.Bütün mesele, ABD'nin Irak macerasını nasıl sona erdirebileceğidir. Bu konu bugünlerde ABD'de çok tartışılıyor, ama bir "çıkış stratejisi" üzerinde henüz bir konsensüs ortaya çıkmış değil. Baker-Hamilton ekibi bazı öneriler üzerinde çalışıyor, senatör Biden ve Gelb'in ve Holbrooke'un fikirleri tartışılıyor...Sami Kohen-Milliyet