Namazı beklemenin fazileti

Prof. Dr. Haydar Baş, "Büyük İslam İlmihali: Namaz" eserinde mescitlere yürümenin ve namazı beklemenin fazileti hakkında şu bilgileri veriyor:

"Mescitlerde cemaatle kılınan namazlar evde aile fertleri ile birlikte cemaatle kılınan namazlardan daha faziletlidir. Çünkü camiye giderken atılan her bir adımın ayrı bir sevap ve fazileti vardır. Bununla beraber, bütün namazları camilerde kılıp evde kılmayı tamimiyle terk etmek de doğru değildir.

Resûl-i Ekrem; "Allah'ın, günahları bağışlamasına, dereceleri yükseltmesine sebep olan şeyleri bildireyim mi?" dedi. "Evet, bildir, ey Allah'ın Resûlü" dediler. Resûl-i Ekrem; "Güç zamanlarda bile iyice abdest almak, uzak yerden mescide gelmek ve bir namazdan sonra öbür namazı beklemektir. Bunlar hudut beklemek gibidir" buyurdu. (Mâlik, kasru's-Salât No. 55, s. 161; Müslim, Tahâret 41, s. 219; Tirmizî, No. 51; Nesâî, Tahâret 107, I, 89; Beyhakî, I, 82).

Enes (r.a.)'dan; "Yanları yataklardan uzaklaşır (korku ve ümit ile Rablerine dua ederler" (Secde: 32/16.) meâlindeki âyet ateme (yatsı) denilen namazı beklemek hakkında inmiştir. (Tirmizî 3196; Abdullah b. e. Ziyâd an Abdilazîz b. Abdillah es-Üveysî an Sül. b. Bilâl an Yahyâ b. Saîd an Enes senedi ile tahrîc etti).

Enes (r.a.)'dan; O, "Gece pek az uyurlardı" (Zâriyât: 51/17) meâlindeki âyeti şöyle yorumladı: "Onlar akşam ile yatsı arasında (nâfile) namazı kılarlardı." (Ebû Dâvud 1322).

Ebû Hureyre rivâyet etmiştir: Peygamberimiz buyuruyor ki: "Sizden biriniz, yalnız namazı beklemek niyetiyle evine dönmezse namazı beklediği sürece namazda imiş gibidir." (Nevevi, Riyazü's-Salihin, Buhari ve Müslim'den).

Hz. Enes (r.a.) şöyle demiştir: Bir gece Allah'ın Resûlü, yatsı namazını gece yarısına kadar geciktirdi ve namazı kıldıktan sonra bize şöyle buyurdu: "İnsanlar namaz kıldı ve uyudu. Siz ise namazı beklediğiniz sürece namazda imiş gibisinizdir." (Nevevi, Riyazü's-Salihin, Buhari'den). 

Bir başka rivâyet: "Mescide girdiği zaman, namazı bekleyen namaz kılıyormuşcasına sevap alır." (Ahmed, II, 252; Buhârî, Salât 87, I, 122; Ezân 30, I, 158; buyû' 49/2, III, 20; Müslim, Mesâcid No. 272, s. 459; Ebû Dâvud, No. 559; İbn Huzeyme, No. 1504, 1490; İbn Hibbân, No.2041; Beyhakî, IV, 61).

Ebû Umâme (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Kim abdestli olarak evinden farz namazına (cemaate) çıkarsa ecri, ihrama bürünmüş hacının ecri gibi olur. Kim mescide sırf kuşluk namazı kılmak için çıkarsa umre yapan kimsenin sevabı gibi sevap alır. Her iki namaz arasında lüzumsuz sözler söylemeden, gereksiz harekette bulunmadan, bir namazdan sonra öbür namaza (vakte) katılırsa, İlliyyîn'de olanlar arasında yazılır." (Ebû Dâvud, No.558).

"İnsanların her mafsalı (eklem) için güneşin doğduğu her günde bir sadaka borcu vardır. İki kişi arasında adâletle hükmetmek sadakadır. Bir kimseye atına binmesi için yardım etmek veya yükünü yüklemek sadakadır. Güzel söz sadakadır. Namaza giderken atılan her adım sadakadır. İnsanlara eziyet veren şeyleri yoldan kaldırıp atmak da bir sadakadır." (Buhârî, cihâd 72, III, 224; 128, IV, 15; sulh 11, III, 170-1; Müslim, zekât 56, s. 699).

Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "(Evi) mescidden en uzak olan, en büyük sevabı kazanır." (Ahmed, II, 428, 351; Ebû Dâvud, No. 556; İbn Mâce, No. 782; el-Hâkim, I, 208; Beyhakî, III, 64).

Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Kendisini namaz ve zikir için mescitlere adayan kimseyi, Allah, gurbetten gelen yakınını sevinç ve güler yüzlü karşılayan kimse gibi yakınlıkla karşılar." (İbn Mâce, No. 800).

İbn Abbâs (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Bu gece Rabbim tarafından biri gelip şöyle seslendi: "Ey Muhammed!" "Lebbeyk ve sa'deyk/Buyur, mutluluklar senin olsun!" dedim. "Mele-i A'lâ'da bulunanlar ne hususta çekişirler bilir misin?" "Bilmiyorum!" dedim. Bunun üzerine elini iki omuzum arasına koydu, hatta serinliğini iki göğsüm arasında (ya da boynumda, dedi) hissettim. O anda gökteki ve yerdekilerin bilgisine ulaştım (ya da Meşrik ile Mağrib arasında bulunanları bildim, dedi). Tekrar sordu: "Ey Muhammed! Mele-i A'lâ'dakiler ne hususta çekişirler bilir misin?" "Evet; derecelerde, keffâretlerde, ayakların mescidlere gidişlerinde, zorluk ve güçlüklere rağmen güzel abdest alma hususlarında, namazdan sonra öbür namazı beklemede (çekişirler). Bu nedenle kim beş vakit namaza devam ederse hayır içinde yaşar, hayır içinde ölür. Günahlarından annesinin doğurduğu gün gibi çıkar" dedim. Yine sordu: "Ey Muhammed!" "Lebbeyk ve sa'deyk/Buyur, mutluluklar senin olsun!" dedim. Şöyle dedi: "Namaz kıldığın zaman şöyle de: Allah'ım, Senden hayırları işlemeyi, bilinmeyen kötü şeyleri terk etmeyi, yoksulları sevmeyi dilerim! Kullarına bir fitne murad edersen, fitneye uğratmadan beni kendine al!" Dedi ki: "Derece kazandıran hususlar selâmı yaymak, yemek yedirmek, herkes uyurken gece kalkıp namaz kılmaktır." (Tirmizî, bu hadisi Abdürrezzâk an Ma'mer an Eyyûb an Ebî Kılâbe an İbn Abbâs No. 3233).

Ebû Ümâme (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Allah'a iki damla ve iki izden daha sevimli bir damla ve iz yoktur. İki damlaya gelince, Allah korkusundan ağlayan gözyaşı ile Allah yolunda akıtılan kan damlası. İki iz ise; Allah yolunda savaşanın ayak izi ile, Allah'ın farzlarından herhangi birisini yerine getirmek için atılan adımın ayak izidir." (Tirmizî, No. 1669).

Selef-i sâlihinin âdeti fecir doğmazdan önce camiye girmekti. Tabiîn-i kirâmdan biri şöyle anlatır: Fecir doğmazdan önce camiye girdim. Baktım ki bir sahabi benden önce camiye gelmiş. O sahabi beni görünce, "Ey yeğenim! Bu saatte niçin evinden çıktın?" diye sordu. Ben, "Sabah namazını edâ etmek için" deyince, o sahabi, "Müjdeler olsun! Biz Resûlullah'ın sahabileri bu saatte evimizden çıkmayı ve camide oturmayı Allah yolunda yapılan bir gaza gibi sayardık (veya Peygamber'le beraber yapılan bir gaza gibi sayardık" dedi. (İmam Gazali, İhya-u Ulumiddin)."