Millî Mücadele’nin ilk kurşunu Dörtyol’da atılmıştır

Mondros'tan sonra 9 Kasım 1918 günü öğleden sonra İskenderun'a 15 kişilik bir İngiliz müfrezesi çıktı ve resmen işgal başladı.

11 Aralık 1918'de İskenderun limanından çıkarma yapan Fransız askerlerine Dörtyol'da, 19 Aralık 1918'de Mehmet Kara tarafından sıkılan ilk kurşun Millî Mücadele'yi başlatmıştır.

3 Ermeni ile bir Türk'ün kavgası büyür, etraftan gelen Türkler; "Ömer Hocaoğlu Mehmet, kardeşi Ahmet ve arkadaşlarıyla bir Ermeniyi öldürürler. Diğer iki Ermeni ise kaçar.

Yaralı bir Ermeni Dörtyol'da Fransız karargâhına giderek durumu anlatır. O sırada Mehmet, kardeşi Ahmet'le birlikte 'Fransızlar, bizi yakalar' diyerek Karakese köyüne kaçarlar. Fransız üniforması giymiş Ermeni ve Fransız askerleri Özerli köyüne giderler.

Yaralı Ermeni'ye sizi, kim dövdü diye sorduklarında Ermeni yanlışlıkla Özerli yerine Karakese köyünü gösterir.

Karakese köyünde Türkler, Dörtyol ve Özerli yollarına taşlardan barikat kurup beklerler.

Silahlanan halka Özerlili Hocaoğlu Mehmet emir verir: 'Ben ateş etmeden kimse ateş etmesin. Ellemeyin, iyice yaklaşsınlar. Ölen kardeşlerimizin intikamını alacağız' der. Fransız ve Ermeni askerleri 50 metre kadar yaklaşırlar.

İşte o anda Türkiye'de Millî Mücadele'nin ilk kurşununu düşmana Ömer Hocaoğlu Mehmet Kara sıkar." 

"Çete harbi; tankı, topu, teyyaresi, tüfeği ve cephanesi, doktoru ve ilacı olan düşmanla, bunlardan hiçbiri olmayan çetelerin, dolma tüfekle ve düşmandan alınan silah ve cephanelerle yarı aç, yarı tok olarak düşmanları perişan ettikleri bir kahramanlık destanıdır.

Çete harbi; Dörtyol'da atılan ilk kurşunla, Çukurova'da başlayan ve Anadolu'ya yayılan, Mustafa Kemal'in kurtuluş fikrine temel olan bir Kuvva-yi Milliye hareketidir." 

"Dörtyol'un Küllü köyüne gelip yerleşen Kadı Hacı Mustafa ile Hafız Hoca Hasan Polat adlı iki Ahıskalı Türkü, köyün cami imamlığını yapıyorlardı.

Millî Mücadele'nin başlamasında Kara Hasan Paşa'ya ve çetelerine dinî, millî, manevî yardım ve destekleri olmuştur.

Çaylı köyünden Hoca Mehmet Can, Özerli köyünden Hacı Emin Hoca, Kuzuculardan Hacı İlyas Hoca, Hacı Mustafa Erdem, Çardaklı Hoca ile kapılı köyünden Ali Rıza Yılmaz Hoca (çifte tabancalı Hassa Müftüsü) Fransız ve Ermenilerin Dörtyol'u işgal etmeleri üzerine camileri kapatıp, silahını alarak Gavurdağlarında Kara Hasan Paşa çetesine katıldılar. Millî Mücadele'yi kazanıncaya kadar yiğitçe savaştılar." 

"Dörtyol'dan gelen Fransız ve Ermeniler İcadiye ve Kuzuculu'yu top ateşine tutuyorlardı. Halk dağdan Kuzuculu'nun yanışını seyrediyordu. Evler camiler ateşe verilip yakılıyordu.

Bu duruma dayanamayan halkın umudu ve manevî kahramanlarından Çardaklı Hoca ve Emin Hoca halka hitap ederler:

'Düşman evimizi yurdumuzu işgal etti. Şimdi yakıp yıkıyorlar. Evsiz, yurtsuz ne zamana kadar yaşayabiliriz? Allah'ını, vatanını, milletini seven düşmana karşı koysun. Haydin hep beraber düşmanla savaşalım' dediler." 

"Atatürk'ü götüren tren Erzin'den sonra Dörtyol istasyonunda durur. Dörtyol halkı ve çeteler büyük bir bayram coşkusuyla karşılarlar Ata'sını...

Yolun bir tarafında Dörtyollu çeteler, diğer tarafında halk bulunuyordu.

Atatürk'ü ilk olarak Kaymakam Hafız Sadık Bey, Halk Fırkası Reisi Kara Hasan Paşa ve Halk Fırkası Katibi Emin Bey'le daire müdürleri karşıladılar.

Memur ve subaylarında bulunduğu karşılamada çetecilerden Deliağa, İkizoğlu Hüseyin Efendi, Nazif Hoca, Mustafa Çavuş, Dudu Mehmet Ağa, Tellioğlu Osman Efendi, Hacı llyas Efendi, Esenin oğlu Ahmet Efendi, Divlimzade Hacı Efendi, Mehmet Emin Hoca, Resul Ağa ve Selim Çavuş da bulunuyorlardı." 

Yine bölgede, Kadı Hoca Mustafa Polat ve kardeşi Hafız Hoca Hasan Polat, Millî Mücadele'ye katılanlara yardımcı olmuş yiğit hocalardandır." (Prof. Dr. Haydar Baş, Hoş Geldin Atatürk eseri sh: 239)