Mekke’nin fethinde de kritik roller onun

Hz. Peygamber Hudeybiye'de Kureyş'le on yıllık bir barış anlaşması yapmıştı. Kureyş anlaşmaya uymayınca Resûlullah da savaşa hazırlanmıştı. Kureyş, yaptığına nâdim olmuş, Hz. Peygamber'le barışı tazelemek için Ebû Süfyan'ı Medine'ye göndermişti.

Ebû Süfyan, Hz. Peygamber'le görüşüp barışı tazeleme teklifinde bulununca Hz. Peygamber, "Siz bir şey yaptınız mı" diye sormuştu. Ebû Süfyân, "hayır" deyince, Resûlullah, "Biz barışı ne değiştirdik, ne de değiştiririz" buyurmuştu.

Hz. Peygamber, Abbas'a, "Ebû Süfyan'la vadinin dar yerine git de Allah ordusunu seyretsin" buyurdu.

Abbas, "Yâ Resûlallah övünmeyi sever, ona bir imtiyaz ver" dedi.

Hz. Peygamber, "Ebû Süfyan'ın evine sığınan âmândadır, kapısını kapayıp evinde oturan âmândadır, hareme sığınan amandadır" buyurdu.

Abbas, Ebû Süfyan'ı, emredilen yere götürdü. Hz. Muhammed, Muhacirlerle, Ensarla geçerken Abbâs'a dönüp, "And olsun ki kardeşinin oğlunun saltanatı pek büyük" dedi.

Abbas, "Yazıklar olsun sana, bu, peygamberliktir" dedi.

Hz. Peygamber, sancağı Ubâde oğlu Sa'd'e vermişti. O, "Bugün savaş günü; bugün kadınlar esir olacak" mealinde bir beyit okumaya başlayınca Abbas duyup Hz. Peygamber'e haber verdi. Hz. Peygamber, bunun üzerine Hz. Ali'ye emretti, Hz. Ali, Sa'd'den bayrağı aldı, Mekke'ye girdi.

Kâbe'ye giren Hz. Muhammed, duvarlardaki resimleri, bizzat elleriyle sildi, putları yere atıp kırdı. Kâbe üstündeki putları da, Hz. Ali'yi omuzuna çıkararak söktürdü, kırdırdı.

Hz. Muhammed, Mekkelileri, "gidin, sizi âzâd ettim" buyurarak affetti. Ancak bazı kişileri, adlarını bildirerek nerede bulunurlarsa öldürülmelerini buyurmuştu. Bunlardan Nukayd oğlu Huvayris'le Sâre'yi, Hz. Ali öldürdü.

Sekizinci yılın Şevvalinde Velid oğlu Hâlid, Cuzeyme boyunu imana davet etmek için gönderilmişti. Cuzeyme câhiliye devrinde

Avf oğlu Abdurrahman'ın babasıyla Hâlid'in amcasını öldürmüştü. Hâlid, bu boyu, Müslümanlığı kabul ettikleri halde tamimiyle teslim alıp silâhlarından tecrit ettikten sonra erkeklerin ellerini bağlatarak askere dağıttı ve herkes, esirini öldürsün diye emir verdi. Hâlid'in boyu, esirlerini öldürdüler. Fakat Muhacirlerle Ensar, bu kötü işi yapmadılar.

Hz. Peygamber, bunu duyunca pek müteessir oldu ve "Yâ Rabbi, ben, Hâlid'in işlediği işten berîyim" buyurdu. Sonra Hz. Ali'ye birçok mal verip gönderdi.

Hz. Ali, malları dağıttı, "Razı oldunuz mu, bir hakkınız kaldı mı" diye sordu.

"Razı olduk, hiçbir hakkımız kalmadı" dediler.

"Belki bilmediğiniz bir ziyanınız vardır, bu da ona karşılık" diyerek yanında kalan malı da, zerresine, habbesine kadar onlara dağıttı, gönüllerini hoşnut ederek Medine'ye döndü.