'Kenevir sektörü ülkemizde yeniden canlanıyor'

OMÜ Kenevir Araştırmaları Enstitüsü ile Amerika Oregon Üniversitesi Kenevir İnovasyon Merkezi arasındaki öğrenci, öğretim üyesi, proje iş birlikleri ve deneyim paylaşımları yapmak amacıyla "Kenevirde Güncel Yaklaşımlar Çalıştayı" düzenlendi.



Atatürk Kongre Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen çalıştayda ilk olarak konuşan Prof. Dr. Selim Aytaç, "Kenevir sektörü ülkemizde yeniden canlanıyor. Kenevirin tarih boyunca birçok alanda kullanıldı ancak psikoaktif kanabinoid içeriği nedeniyle zaman zaman geri plana itildi. Son yıllarda düşük psikoaktif madde içeren endüstriyel kenevir türlerinin ıslah edilmesiyle birlikte, bu değerli bitkinin kullanım alanlarının giderek arttı. Özellikle son on yılda birçok ülke kenevirle ilgili mevzuatlarını yeniden düzenledi. Kenevir, inşaat sektöründen ilaç endüstrisine, gıdadan polimer malzeme üretimine kadar geniş bir yelpazede kullanım imkânı buluyor.



Ülkemizde de bu alandaki çalışmalar hız kazanmış durumda. Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nin kenevir üzerine çalışmalarına 1992 yılında bir doktora tezi ile başladı. Üniversite bu alandaki küresel gelişmeleri yakından takip ediyor. 2019 yılında kurulan Kenevir Araştırmaları Enstitüsü bünyesinde, tarım ve ıslah, gıda, yem ve ilaç, sanayi ve pazarlama olmak üzere üç ana bilim alanında çalışmalar yürütülüyor. Araştırmalarda hem üniversite bünyesindeki akademisyenler hem de Samsun ve Türkiye genelindeki paydaşlar yer alıyor. Enstitü olarak güncel sorunlara yönelik araştırmaların yanı sıra eğitim çalışmaları, lisansüstü programlar ve kamu bilgilendirme faaliyetleri yürütüyoruz. Uluslararası gelişmeleri yakından takip ediyor ve iş birliklerini artırmayı hedefliyoruz" diye konuştu.

"7 bin 500 bilimsel makale yayımlandı"

OMÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Çetin Kurnaz ise "Kenevir, insanlık tarihinin en eski tarımsal bitkilerinden biridir. Önceleri sadece giyecek ve lif gereksinimini karşılamak için kullanılan kenevir, zamanla gıda, tekstil, tıp, kozmetik, inşaat, otomotiv ve biyoteknoloji gibi birçok farklı alanda da önemli bir yer edinmiştir. Çeşitli yasal düzenlemeler nedeniyle bir dönem göz ardı edilen bu değerli bitki, günümüzde bilimsel araştırmaların ışığında yeniden hak ettiği değeri kazanmaktadır. Özellikle medikal alanda kenevirin tedavi edici etkileri üzerine yapılan çalışmalar, umut verici sonuçlar ortaya koymaktadır. Son 5 yılda yalnızca tıbbi kenevirle ilgili olarak PubMed veri tabanında yaklaşık 7 bin 500 bilimsel makale yayımlanmıştır. Bu rakam, kenevirin medikal araştırmalar açısından ne kadar büyük bir ilgi gördüğünü ve sağlık sektöründe önemli bir yer edinmeye başladığını göstermektedir. Endüstriyel kenevirin yaklaşık 25 bin farklı ürünün üretiminde kullanılması nedeniyle küresel pazar büyüklüğü her geçen yıl artmaktadır. Bugün gelinen noktada; kenevir lifi pazar değeri, 2022 yılında 7,55 milyar ABD dolar iken, 2030 yılına kadar bu değerin 10 kat artması beklenmektedir. Günümüzde sadece ekonomik potansiyeli değil, aynı zamanda sürdürülebilir üretim modellerine katkısı ve çevre dostu özelliklerinin olması, keneviri ekolojik dengeyi koruma noktasında geleneksel lifli bitkilere kıyasla daha stratejik bir alternatif haline getirmektedir. Kenevir yetiştirildiği alanlarda daha fazla karbon yakalayarak karbon ayak izini azaltmaktadır. Yetiştirilmesinde daha az su tüketimine ve daha az kimyasal gübre veya pestisit kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır. İnşaat sektöründe kullanılan kenevir bazlı biyokompozitler ve yalıtım malzemeleri, karbon depolama kapasitesi sayesinde çevre dostu yapı malzemeleri olarak öne çıkmaktadır. Plastik kirliliğine çözüm olarak, biyo-bozunur kenevir bazlı plastikler, geleneksel fosil bazlı plastiklere sürdürülebilir bir alternatif oluşturmaktadır. Bütün bu veriler, kenevirin yalnızca ekonomik bir değer değil, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan stratejik bir kaynak olduğunu göstermektedir" şeklinde konuştu.



Konuşmaların ardından Amerika Birleşik Devletleri Oregon Üniversitesi Kenevir İnovasyon Merkezinin koordinatörü Prof.Dr.Wu Zhaohu da bir sunum yaptı. Sunumun ardından Doç. Dr. Serkan Ateş (Oregon Ünv.) :Genel Tanıtım ve Projenin Kapsamı, Doç. Dr. Massimo Bionaz (Oregon Ünv.):Kenevirin Hayvan Beslenmesinde Potansiyel Kullanımı Doç. Dr. Chat Higgins (Oregon Ünv.) : Kenevirde Sulama Yöntemi ilgili panel verdi.



Çalıştayda ayrıca kenevirden yapılan elbise, örgü ve kozmetik ürünlerde sergilendi. Gerçekleştirilen etkinliğe ayrıca Oregon Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı, Fransa ve Norveç'ten akademisyenler de katıldı.