Karadeniz'e Bizans kazması !..

Karadeniz Bölgesi ilk kez arkeolojik kazıya açıldı. Yapılacak kazılarda Bizans kiliselerinin ortaya çıkarılmasına çalışılacağı dikkat çekiyor. ABD'nin yanı sıra Yunanistan da Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461'de tarihe gömülen 'Pontus Devleti' nedeniyle Doğu Karadeniz'e özel ilgi gösteriyor. İşte çarpıcı ayrıntılar...

NATO'nun dolayısıyla ABD'nin Karadeniz Bölgesi'ne gösterdiği yakın ilgi arkeoolgları da cezbetmeye başladı. Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi, Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arkeolog Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ergün Laflı, Bakanlar Kurulu kararıyla kendisine Karabük'ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianoupolis Ören Yeri'nde arkeolojik kazı yapma izni verildiğini bildirdi.

İlk kez izin verildiYrd. Doç. Dr. Laflı, daha önce Karadeniz Bölgesi'nde çeşitli müzelerin kazı çalışması yürüttüğünü, ilk kez bilimsel, klasik arkeoloji kazısına izin verildiğini belirtti.Klasik çağda bölgenin "Paphlagoina" olarak bilindiğini kaydeden Yrd. Doç. Laflı, daha önce Hadrianoupolis ören yerinde yaptıkları yüzey araştırmalarında çok önemli arkeolojik keşiflere ulaştıklarını bildirdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün resmi izniyle yedi kişilik ekip ile Karabük-Bartın-Sinop bölgesinde önceki yıllarda çalışma yürüttüklerini ifade eden Yrd. Doç.Laflı, Bakanlar Kurulu tarafından bölgede kendisine kazı izni verilmesinin "ilk" olduğunu iddia etti.

Hedef Bizans eserlerini ortaya çıkarmak!"Bu yıl Karadeniz'e ilk kazma vurulacak" diyen Yrd. Doç. Laflı, "Kazı sezonunun başlamasıyla Fransız ve Alman arkeologlarla daha önce yüzeysel araştırmalarda tespit ettiğimiz, erken Bizans Dönemi'ne ait birbirinden uzak inşa edilmiş üç adet kilise binasını kazacağız, temizleyeceğiz, restorasyonunu yapacağız. Bunlardan ikisinin, dünyada benzeri az görülür taban mozaikleri belgelendi." Bizans dönemine ait bir sur!Müze tarafından yapılan kurtarma kazılarında İ.S. 6. yüzyıla ait dünyada çok az örneği bulunan ve İncil'de isimleri geçen Dicle, Fırat, Geon ve Phison ırmaklarının ikonografik anlamda tasvir edildiği taban mozaiklerinin erken Bizans mozaik sanatında önemli bir yer teşkil edecek nitelikte olduğunu savunan Laflı, şunları söyledi: "Bölgede geçen yıllarda yaptığımız çalışmalarda hiç keşfedilmemiş bir Roma tapınağı, geç Helenistik çağa ait bir sarnıç, orta Bizans dönemine ait bir sur ile geniş bir Roma mezar alanı incelemiştik."

Batı Karadeniz az biliniyorYrd. Doç. Laflı, Eskipazar'ın, Karabük, Bartın ve Sinop gibi üç kentle sınırı bulunduğunu, antik çağda bölgenin üzüm üretimi ve satışında önemli bir merkez konumunda olduğunu söyledi. Batı Karadeniz'in arkeolojik açıdan çok az bilinen bir bölge olduğunu, kendilerine verilen "ilk kazı izninden" sonra, arkeologların daha geniş alanda çalışma yürüteceğine inandığını belirten Yrd. Doç. Laflı, "Bu bölgede de önemli tarihi kentlerin bir gün yüzüne çıkartılacağına inanıyorum" dedi.

KARADENİZ TOPRA?INA ÖZEL İLGİ GÖSTERİYORLARTürkiye ile ABD arasında Karadeniz konusunda kamuoyuna yeni yeni yansıyan önemli sıkıntılar bulunuyor. ABD, terörle mücadele için Akdeniz'de NATO bünyesinde faaliyet gösteren "Aktif Çaba" adlı deniz gücü operasyonunun görev alanını, Karadeniz'i de kapsayacak şekilde genişletilmesini istiyor. Türkiye şimdilik, Gürcistan ve Ukrayna'daki 'devrimleri' kaygıyla izleyen Rusya ise kesinlikle bu girişime karşı çıkıyor. NATO'nun yeni üyeleri Bulgaristan ve Romanya ise, ABD'yi destekliyor. Gürcistan ve Ukrayna da, ABD'nin pozisyonuna sıcak bakıyor.  ABD varlığını güçlendirmek istiyorlarÖte yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu Müsteşarı Matt Bryza, 30 Mart'ta Türkiye'ye yaptığı ziyarette Karadeniz'de ABD varlığını güçlendirmek istediklerini söylemişti. ABD'nin Karadeniz'de ısrar etmesi bu çerçevede anlamlı bulunuyor. ABD; ilaveten Romanya ve Gürcistan'dan sonra Bulgaristan'da üç üs açıyor.  Türk analistler, ABD'nin ısrarına gerekçe olarak, Karadeniz'de ve Karadeniz Bölgesi'nde zengin doğalgaz ve petrol kaynaklarını gösteriyor. Kastamonu'da Küre Dağları altında, Sinop ve Zonguldak açıklarında zengin petrol ve doğalgaz yatakları olduğu belirtiliyor.

Pontusçuluk faaliyetleriYunanistan da Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461'de tarihe gömülen 'Pontus Devleti' nedeniyle Doğu Karadeniz'e özel ilgi gösteriyor.  Türk halkının hassasiyeti nedeniyle bu yöndeki girişimler şimdilik akamete uğradı. Yunanistan, bölgedeki Bizans ve Pontus eserlerininin açığa çıkarılması amacıyla arkeolojik araştırmalara destek verebilir.