İsrail'de bölünme derinleşiyor

İsrail'in 2019 yılı içerisinde ikinci kez sandığa gideceği genel seçimlere bir aydan az bir süre kaldı. İsrail siyasi sahnesinde yaklaşık 10 aydır devam eden çalkantılı süreçte Başbakan Binyamin Netanyahu popülerliğini korusa da Kasım 2018'den bu yana İsrail siyasetinin asıl belirleyicisi Avigdor Liberman olmaya devam ediyor.

2018 Kasım'ında savunma bakanlığından istifa ederek erken seçim sürecini başlatan Liberman, 9 Nisan 2019'daki genel seçimlerden sonra da Başbakan Netanyahu'ya karşı radikal tutumunu korudu.

Nisan 2019'daki genel seçimden sonra Netanyahu'nun kurmaya çalıştığı sağ koalisyonda yer almaktan ısrarla kaçındı. Sebep olarak da Liberman'ın ultra-ortodoks Yahudilerin zorunlu olarak askere alınmasına dair yasanın meclisten geçirilmesi şartını Netanyahu'nun kabul etmemesi oldu.

Bunun sonucunda da İsrail, tarihinde ilk defa hükümet kurulamayan bir seçimin ardından tekrar seçime gidiyor. Bunların tamamı Avigdor Liberman'ın hanesine yazıldı. Puan olarak mı? Orası henüz net değil. Ancak İsrail'in en uzun süreli başbakanlığını yapan Binyamin Netanyahu'nun siyasi kariyerinin başından bu yana Liberman kadar dişli bir rakiple karşılaşmadığı kesin.

Karşılıklı suçlamalar arttı

Her iki taraf da ülkedeki siyasetin fırtınalı durumundan birbirini sorumlu tutuyor. Netanyahu Liberman'ı, İsrail sağını bölmek ve güçsüz düşürmekle suçlarken Liberman da Netanyahu'yu, ülkeyi Ultra-Ortodokslara peşkeş çekmekle suçluyor.

Her ne kadar Netanyahu'nun eski dışişleri ve savunma bakanı Liberman'ın partisi İsrail Evimiz, Netanyahu'nun partisi Likud kadar oy alamayacak olsa da Liberman'ın birkaç sandalye fazla kazanması Netanyahu'nun elini iyiden iyiye zayıflatabilir.

Zira Liberman, Netanyahu'nun aksine Knesset'teki 120 sandalyenin yarısına yakınını alabilecek sol partilerle koalisyonun kapılarını kapalı tutmuyor. Son dönemde Avigdor Liberman ve Mavi-Beyaz Partisi'nin Başkanı Benny Gantz arasındaki yakın ilişki sık sık basına yansıyor.

Yani Netanyahu'nun partisi Likud sadece beş sandalye kaybederse saf dışı kalabilir. Yolsuzluk suçlamasıyla yargılanması an meselesi olan 69 yaşındaki Binyamin Netanyahu için bu kayıp, siyasi hayatının kapanması anlamına gelebilir.

Ancak bu, gerçekleşme ihtimali en düşük senaryo, zira Netanyahu bunun dışındaki her şeyi kabul edecektir. Bu da Avigdor Liberman'ın dışişleri ve savunma bakanlığını alabileceği anlamına gelebilir.

Aşırı Yahudilerin gücü artıyor

Ultra-ortodoks Yahudi partiler, dışarıdan asla oy alamayacak olsalar bile ilerleyen yıllarda milletvekili sayılarını artırabilir.

Bunun sebebi de İsrail'deki ultra-ortodoks kesimin sürekli artan nüfusu. Nüfus artış hızları baz alındığında, sadece İsrail'de değil bütün dünyada 2050 yılı itibariyle ultra-ortodoks Yahudilerin çoğunluğu oluşturması bekleniyor. Şimdiden İsrailli sekülerler için bu durum ciddi bir kaygı sebebi ve köşeye sıkışmışlık psikolojisini de açıklıyor.

Bu kesimin içinde, İsrail'in giderek bir şeriat devletine dönüşeceğini ve kendilerinin de dünyanın başka yerlerine sığınmak zorunda kalacaklarını düşünerek ikinci bir ülkenin vatandaşlığını arayan İsrailliler var.

Özgür Dikmen / AA