İran'da sosyal medyaya karartma
İran'da 28 Aralık'ta ülkenin dini merkezi ve ikinci büyük şehri Meşhed'de başlayan hükümet karşıtı protestolar, 2017'nin son gününde ve 2018'in ilk gününde de devam etti. Protestolarda en az 15 kişi hayatını kaybetti, 500'den fazla kişi gözaltına alındı.
01.01.2018 00:00:00
RECEP BAHAR/DETAY HABER
28 Aralık'ta ülkenin kuzeydoğusundaki Meşhed kentinde bir haftada iki kat pahalanan yumurta başta olmak üzere gıda fiyatlarında yaşanan yüksek enflasyonu protesto etmek için sokağa çıkan göstericilerle başlayan eylemler ülkenin önemli bölümüne yayılmış durumda.
İran devlet televizyonu, ülkedeki protestolarda 10 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Aralarında hükümete yakın Fars Haber Ajansı'nın da bulunduğu haber kaynakları, ülke genelindeki gözaltı sayısının 500'ü aştığını aktardı. Tahran Vali Yardımcısı Ali Aşgar Naserbaht, gözaltına alınanların 40'a yakınının eylemcilerin liderleri olduğunu ifade etti.
Fars haber ajansı, Pazar günü protestolara katılımın azaldığını ifade ederek polisin toplanan gruplara tazyikli suyla müdahale ettiğini aktardı.
Sosyal medya savaşları
İran'da sosyal medya kullanıcıları protesto fotoğrafları ve videoları paylaşarak gösterilerin devamı için çağrılar yapmaya devam ediyor.
Twitter'da #IranProtests etiketiyle binlerce mesaj paylaşılmış durumda. Farsça #ÜlkeGenelindeProtesto etiketi de en çok kullanılan etiketler arasında.
Hükümeti destekleyen sosyal medya kullanıcıları da Twitter'da aktif. Çok sayıda kullanıcı, ekonomik sıkıntılar nedeniyle başlayan protestoların "İran'ın düşmanları" tarafından kullanıldığını savunuyor.
Hükümete yakın Tasnim Haber Ajansı, #ÜlkeGenelindeProtesto etiketiyle paylaşılan Twitter mesajlarının yüzde 27'sinin Suudi Arabistan'dan atıldığını öne sürdü. Hükümet ise sosyal medyaya erişim engellerini genişletiyor.
Twitter ve Facebook'a erişimin sadece yetkili (proxy) sunucularla mümkün olduğu ülkede, protestoların başlamasından bu yana mesajlaşma uygulaması Telegram ve Instagram'a da erişim sınırlandırıldı.
Ruhani'den itiraf gibi açıklama
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Meşhed kentinde Perşembe günü başlayan protesto gösterilerinden bu yana ilk defa konuşarak, halkı provokasyonlara karşı uyanık olmaya çağırdı.
Gösteriler gündemiyle düzenlenen kabine toplantısı sonrasında konuşan Ruhani, anayasa ve vatandaşlık haklarında belirlendiği üzere halkın eleştirme ve itirazda bulunma konusunda özgür olduğunu öne sürdü.
Ruhani, "Eleştiri ve itiraz öyle yapılmalıdır ki, işin sonunda ülke ve insanların durumu daha da iyileşmelidir" ifadelerini kullandı. Halkın ekonomik sorunlarının bazılarının geçmişe ve bir kısmının da bugüne ait olduğunu dile getiren Ruhani, toplumsal tepkinin ülkeye zarar vermemesi gerektiğini söyledi.
Ruhani şunları kaydetti: "Devlet ve millet birbirine yardımcı olmalıdır. Halkın eleştirisi sadece ekonomiye değil. Yolsuzluklar ve şeffaflık sorunu da halkın çözülmesini istediği konular arasında yer alıyor. Hükümetin işsizliği azaltmak için daha fazla iş sahası oluşturma çabaları sürüyor. Halkın alım gücü 5-6 yıldır henüz iyileşmedi."
Hava kirliliği, işsizlik, ekonomik, sosyal ve siyasal çeşitli sorunların varlığına işaret eden Ruhani, "Yosuzlukla mücadele etmeliyiz ve halk çalışmalarımızı kontrol etmeli. Bu sorunlar çözülmeli fakat hangi yolla?" diye konuştu.
İran, Türkiye olmayacak!
İran'daki gösterlerde atılan sloganlar da dikkat çekiyor. Eskiden ülkemizde "Türkiye, İran olmayacak" diye slogan atılırdı, gösterilerde "İran, Türkiye olmayacak" diye slogan atılması dikkat çekiyor. Gösterilerde atılan diğer sloganlar şöyle: "Ne Gazze, ne Lübnan canım İran'a feda olsun", "Kahrolsun diktatör", "Kahrolsun Ruhani".
28 Aralık'ta ülkenin kuzeydoğusundaki Meşhed kentinde bir haftada iki kat pahalanan yumurta başta olmak üzere gıda fiyatlarında yaşanan yüksek enflasyonu protesto etmek için sokağa çıkan göstericilerle başlayan eylemler ülkenin önemli bölümüne yayılmış durumda.
İran devlet televizyonu, ülkedeki protestolarda 10 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Aralarında hükümete yakın Fars Haber Ajansı'nın da bulunduğu haber kaynakları, ülke genelindeki gözaltı sayısının 500'ü aştığını aktardı. Tahran Vali Yardımcısı Ali Aşgar Naserbaht, gözaltına alınanların 40'a yakınının eylemcilerin liderleri olduğunu ifade etti.
Fars haber ajansı, Pazar günü protestolara katılımın azaldığını ifade ederek polisin toplanan gruplara tazyikli suyla müdahale ettiğini aktardı.
Sosyal medya savaşları
İran'da sosyal medya kullanıcıları protesto fotoğrafları ve videoları paylaşarak gösterilerin devamı için çağrılar yapmaya devam ediyor.
Twitter'da #IranProtests etiketiyle binlerce mesaj paylaşılmış durumda. Farsça #ÜlkeGenelindeProtesto etiketi de en çok kullanılan etiketler arasında.
Hükümeti destekleyen sosyal medya kullanıcıları da Twitter'da aktif. Çok sayıda kullanıcı, ekonomik sıkıntılar nedeniyle başlayan protestoların "İran'ın düşmanları" tarafından kullanıldığını savunuyor.
Hükümete yakın Tasnim Haber Ajansı, #ÜlkeGenelindeProtesto etiketiyle paylaşılan Twitter mesajlarının yüzde 27'sinin Suudi Arabistan'dan atıldığını öne sürdü. Hükümet ise sosyal medyaya erişim engellerini genişletiyor.
Twitter ve Facebook'a erişimin sadece yetkili (proxy) sunucularla mümkün olduğu ülkede, protestoların başlamasından bu yana mesajlaşma uygulaması Telegram ve Instagram'a da erişim sınırlandırıldı.
Ruhani'den itiraf gibi açıklama
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Meşhed kentinde Perşembe günü başlayan protesto gösterilerinden bu yana ilk defa konuşarak, halkı provokasyonlara karşı uyanık olmaya çağırdı.
Gösteriler gündemiyle düzenlenen kabine toplantısı sonrasında konuşan Ruhani, anayasa ve vatandaşlık haklarında belirlendiği üzere halkın eleştirme ve itirazda bulunma konusunda özgür olduğunu öne sürdü.
Ruhani, "Eleştiri ve itiraz öyle yapılmalıdır ki, işin sonunda ülke ve insanların durumu daha da iyileşmelidir" ifadelerini kullandı. Halkın ekonomik sorunlarının bazılarının geçmişe ve bir kısmının da bugüne ait olduğunu dile getiren Ruhani, toplumsal tepkinin ülkeye zarar vermemesi gerektiğini söyledi.
Ruhani şunları kaydetti: "Devlet ve millet birbirine yardımcı olmalıdır. Halkın eleştirisi sadece ekonomiye değil. Yolsuzluklar ve şeffaflık sorunu da halkın çözülmesini istediği konular arasında yer alıyor. Hükümetin işsizliği azaltmak için daha fazla iş sahası oluşturma çabaları sürüyor. Halkın alım gücü 5-6 yıldır henüz iyileşmedi."
Hava kirliliği, işsizlik, ekonomik, sosyal ve siyasal çeşitli sorunların varlığına işaret eden Ruhani, "Yosuzlukla mücadele etmeliyiz ve halk çalışmalarımızı kontrol etmeli. Bu sorunlar çözülmeli fakat hangi yolla?" diye konuştu.
İran, Türkiye olmayacak!
İran'daki gösterlerde atılan sloganlar da dikkat çekiyor. Eskiden ülkemizde "Türkiye, İran olmayacak" diye slogan atılırdı, gösterilerde "İran, Türkiye olmayacak" diye slogan atılması dikkat çekiyor. Gösterilerde atılan diğer sloganlar şöyle: "Ne Gazze, ne Lübnan canım İran'a feda olsun", "Kahrolsun diktatör", "Kahrolsun Ruhani".