İmam Rıza’nın güzel ahlakından örnekler

Hekim Ebu Muhammed Câfer bin Şâzan (r.a.), Ahmed bin İdris'ten, o da İbrahim bin Hâşim'den, o da İbrahim bin Abbas'tan şöyle naklediyor:

"Ebu'l-Hasan İmam Rıza'nın (a.s.) konuşmalarında birilerine sözleriyle cefa ettiğini ve yine hiç kimsenin konuşmasını veya sözünü yarıda kestiğini görmedim.

Aksine o, karşı tarafın sözlerini tamamlaması için sabrederdi. Yapabileceği bir şeyi ondan istedikleri zaman reddettiğini görmedim. Hiç kimsenin yanında ayaklarını uzatmaz, herhangi bir şeye yaslanmazdı.

Hizmetçilerinden hiçbirini incittiğini veya onlara ağır kelimeler kullandığını görmedim. Hiç kimsenin yanında tükürmezdi.

Onun hiçbir zaman kahkahayla güldüğünü görmedim: aksine, onun gülüşleri tebessümden ibaretti.

Kendisi için sofra açıldığı zaman bütün hizmetçileri, hatta kapıcıları çağırır, birlikte sofraya oturturlardı. İmam (a.s.), geceleri az yatar, daha çok uyanık kalırdı.

Çoğu geceleri sabaha kadar uyumadan geçirirdi. Çok oruç tutardı. Her ayın üç gününün müstehab orucunu asla terk etmez, 'Bu iş, bütün yıl oruç tutmak gibidir' derdi. Gizlice sadaka verir ve bunu genellikle gece karanlığında yapardı. Fazilette onun gibi birini gördüğünü zanneden veya iddia edenlere inanma!" 

İbrahim b. Abbas onun üstün ahlakı hakkında şunları söyler: "Ebu'l-Hasan er-Rıza'dan daha erdemlisini ne gördüm, ne de işittim. Hiç kimseye sert davranmazdı.

Kimsenin sözünü kesmezdi, hiç kimsenin isteğini geri çevirmezdi. Birileriyle beraber oturduğu zaman ayaklarını uzatarak oturmazdı. Kölelerine ve hizmetçilerine sövmezdi.

Gülerken kahkaha atmazdı. Yemek yerken sofrasına kölelerini ve hizmetçilerini de oturturdu. Geceleri çok az uyurdu. Gecelerinin büyük kısmını başından sonlarına kadar ibadetle ihya ederdi. Çok iyilik eder çok sadaka verir, bunu da genellikle kimse kendisini tanımasın diye karanlık gecelerde yapardı." 

Yine İbrahim b. Abbas anlatır: "Ali b. Musa Rıza'nın şöyle dediğini duydum: Köle azat etmeye yemin ettim. Köle azat etmeye yemin ettiğim zaman mutlaka bir köleyi azat ederim.

Bundan sonra da sahip olduğum bütün köleleri azat ederim. O (İmam kendisini kastediyor) kendisini bundan (hizmetçilerinden bir siyah köleyi göstererek) üstün görmez. Bu üstünlük Resûlullah'a yakınlığıyla bile olsa, sâlih bir ameli olur da o zaman bu hususta ondan daha faziletli olursa bu başka." 

Bir adam ona şöyle dedi: "Allah'a yemin ederim ki, sen insanların en hayırlısısın."

İmam ona şu karşılığı verdi: "Yemin etme ey adam! Allah'tan en çok korkan ve O'na en fazla ibadet eden kimse benden üstündür. Allah'a yemin ederim ki, şu ayet de neshedilmiş değildir: Birbirinizle tanışmanız için sizi kavimlere ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki, Allah yanında en değerli olanınız, O'ndan en çok korkanınızdır."  

Reca b. Ebi Zehhak diyor ki: "Allah'a and olsun ki, İmam Rıza'dan daha takvalı, bütün vakitlerinde Allah'ı daha çok anan ve onun kadar Allah'tan korkan bir kimse görmedim."

İmam Rıza Di'bil'in kardeşi İsmail b. Ali'ye yünlü kumaştan bir gömlek hediye ederek şöyle buyurdu:

"Bu gömleği koru (onun kadrini bil) ben bin gece ve her gece bin rekât namaz kıldım ve Kur'an'ı bin defa o gömlekle hatmettim (onu giydiğim halde hatmettim)." 

İbrahim b. Abbas der ki: "Memun, İmam Rıza'ya her şeyden soru sorarak onu imtihan ediyordu. İmam Rıza'nın da bütün sözleri, cevapları ve şahit getirmeleri Kur'an'dandı."  (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Ali Rıza eserinden)