İmam Mehdî (a.s.) hakkındaki bazı eserler -1-
Meşhur hadis âlimi ve hadis hafızlarından olup, Yemen-San'â'lıdır. 17 bin hadis ezberlemiş, Buharî de bundan hadis almıştır
08.08.2024 08:42:00
Haber Merkezi
Haber Merkezi
EL-MUSANNEF. Müellifi: Ebu Bekr Abdu'r-Razzak b. Hemmam b. Nâfi el-Him- yerî es-San'ânî el-Yemenî (126-211 Hicrî).
Meşhur hadis âlimi ve hadis hafızlarından olup, Yemen-San'â'lıdır. 17 bin hadis ezberlemiş, Buharî de bundan hadis almıştır.
Zehebî, bu eserle ilgili olarak şöyle diyor: "Birçok hadis âlimi güvenilirliğini kabul etmiş, sahih hadis kitaplarında kendisinden hadis nakledilmiş, bilinen ilim kaynaklarından biridir."
İbn-i Hallikân da şöyle diyor: "Zamanında, Sufyan b. Uyeyne, Ahmed İbn-i Hanbel ve birçok İslam âlimi ondan hadis nakletmişerdir."
SÜNEN-İ İBN-İ MÂCE
Müellifi: Muhammed b. Yezid b. Macei er-Rebi-i el-Gazvinî. Künyesi: Ebu Abdullah (209-273 Hicrî).
Meşhur hadis imamlarından olup, hadis ilimlerini araştırmak için Gazvin'den Bağdat, Basra, Mekke, Kûfe, Şam, Mısır ve Rey gibi şehirlere seyahatler yapmıştır.
Tarih, tefsir ve hadis ilimleri sahasında birçok eseri vardır. En meşhur kitabı, iki ciltlik Sünenü'l-Mustafa'dır ki Sünen-i İbn-i Mâce olarak tanınmaktadır.
Ehl-i Sünnet'in, Kütüb-i Sitte diye anılan hadis kaynaklarından biridir. Bu kitabının, "el-Fiten" bâbının bir bölümünde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadisleri nakletmiştir.
SÜNEN-İ EBU DAVUD
Müellif: Ebu Davud, Süleyman b. Eş'as b. İshak el-Ezdî el-Se- cistanî (202-275 Hicrî).
Aslen İran'ın Sistan şehrindendir. Genç yaşta ilim tahsil etmek için seyahatler yapmış, Zehebî'nin, nakline göre Hicrî 220 senesinde Bağdat'ta Ahmed İbn-i Hanbel'den ilim tahsil etmiştir.
Birçok muhaddisten de hadis dersleri alarak büyük hadis âlimlerinden biri olmuştur. Kendisinden, Tirmizî, Nesaî, hatta üstadı Ahmed İbn-i Hanbel bile hadis nakletmişlerdir.
Daha sonra birçok şehirde ikâmet ettikten sonra, Abbasî halifelerinden el-Vasik'in daveti üzerine Basra'ya yerleşerek burada vefat etmiştir.
Onun, hadisle beraber başka konularda da eserleri bulunmaktadır. Eserleri arasında meşhuru da Kütüb-i Sitte'den olan, Sünen-i Ebu Davud adıyla bilinen, Sünen'idir.
Nakle göre, Peygamber-i Ekrem'in (sallallâhu aleyhi ve âlih) sünnetini muhafaza etmek için yarım milyon hadis arasından bu kitaptaki hadisleri seçerek derlemiştir.
Müellif bu kitabında, Mehdî ile ilgili bâbının "Kitâbu'l-Mehdî" bölümünde; Mehdî'nin özellikleri, zuhûrunun alametleri, zuhûrundan sonra neler yapacağı konularıyla ilgili olarak, on üç hadis nakletmiştir.
SÜNEN-İ TİRMİZÎ
Müellif: Ebu İsa, Muhammed b. İsa b. Savre b. Musa b. ez-Zah- hak es-Selemî ez-Zerir el-Bugî et-Tirmizî (209-297 Hicrî).
Meşhur hadis âlim ve imamlarından olup, hadis hıfzında şöhrete ulaşmıştır. Aslen, Ceyhan Nehri'nin doğusunda bulunan Tirmiz şehrinin Bug köyünde doğmuş, hadis tahsili için, Horasan, Irak, Hicaz gibi yerlere seyahatlerde bulunarak, Muhammed b. İsmail el-Buharî'den ders almış ve aynı zamanda beraberce bazı hadis âlimlerinden ilim tahsil etmişlerdir.
Ahmed b. Hanbel, ed-Dâremî ve üçüncü asır hadis âlimlerinden yararlanmıştır. Bunlarla beraber, Rical ilmi, tarih ve hadis sahalarında da eserleri vardır.
Eş-Şemâil, el-İlel, et-Tarih ve el-Câmiu's-Sahih adlı kitapları bunlardandır. Özellikle onun bu son kitabı, Ehl-i Sünnet'te büyük değere ve şöhrete sahiptir.
Aynı zamanda Kütüb-i Sitte'den de biridir. Bu kitabıyla ilgili birçok şerhler yazılmıştır. Sünen'in dördüncü cildinde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) hakkında bir takım hadisler nakletmiştir.
KİTÂBU'L-BED'U VE'T-TARİH
Müellif: Ebu Zeyd Ahmed b. Sah el-Belhî. Bu kitap İstanbul'da Damat İbrahim Paşa'nın kütüphanesinde olan nüshada ve İbnü'l-Verdî'nin, "Hâridatü'l-Acâib" kitabında da, adı geçen müellife ait olduğu belirtilmiştir.
Hacı Halife de, Keşfü'z-Zünûn'un 1. cildinin, 227. sayfasında bu eserin müellifinin Ebu Zeyd olduğunu belirtmiştir. Ebu Zeyd, rical ve biyografi kitaplarında da tarihçilerin ileri gelenlerinden sayılmış; din, şeriat, felsefe, edebiyat ve diğer ilimlerde de tanınmış bir isim olarak kabul edilmiştir.
Ama Fransız müsteşrik Cloman Hewar, araştırmaları neticesinde, bu kitabın müellifinin tarihçi Mutahhar b. Tâhir el-Mukaddes olduğunu bildirmektedir.
Çünkü Ebu Zeyd bazı biyografi kaynaklarına göre; Hicrî 322 veya Hicrî 340 yılında vefat etmiştir. Oysa kitabın telif tarihinin Hicrî 355 olduğu kaydedilmiştir.
Hacı Halife de "Keşfu'z-Zunûn" adlı eserinde Ebu Zeyd'in ölüm tarihini böyle kaydetmiştir. Ama el-Mukaddes'in biyografisi bizim için de meçhuldür. Bu kitap, Miladî 1899-1919 yılları arasında, müsteşrik Clamon Hewar'ın çalışmasıyla altı ciltte, şerhli olarak Fransa'da basılmış; daha sonra da Bağdat'ta ofset olarak basılmıştır. Bir kısmı ise hâlâ basılmamıştır.
Bu eserin müellifi kim olursa olsun, kitabın büyük bir kısmını, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusuna ayırmıştır."
EL-MU'CEMU'L-KEBİR
Müellif: Ebu'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub b. Mutay- yir el-Lahmî et-Taberanî (260-360 Hicrî).
Büyük hadis âlimi ve hafızlarındandır. Şam'ın Taber bölgesinde doğmuş, hadis tahsili için Şam, Hicaz, Irak, Mısır, Yemen'e seyahatlerde bulunmuş ve daha sonra İsfahan'da yüz yaşında vefat etmiştir.
En önemli eserlerinden olan bu kitap, Irak Vakıflar Bakanlığı ta¬rafından on cilt halinde yayımlanmıştır. Mu'cem-i Evsât ve Sağîr'i de, Delhi'de ve iki cilt halinde Mısır'da basılmıştır. Onuncu cil¬dinde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadisleri ele almıştır. Diğer ciltlerde de Hz. Mehdî ile ilgili hadisler mevcuttur.
MEÂLİMU'S-SÜNEN Fİ ŞERH-İ KİTÂB-I SÜNEN-İ EBİ DAVUD
Müellif: Ebu Süleyman Hamd b. Muhammed el-Hattabî el-Bestî (319-388 Hicrî).
Afganistan'ın Kabil'e bağlı Best bölgesinde doğup yine burada vefat etmiştir. Hadis, fıkıh, edebiyat, lügat sahalarında ilim tahsil etmiştir. Zehebî, onu, güvenilir ilmî şahsiyetlerden biri olarak tanıtmaktadır. Bu da kitabının bir bölümünde, İmam Mehdî (aleyhi's- selâm) ile ilgili, hadisleri nakletmektedir.
MESÂBİHU'S-SÜNNE
Müellif: Hüseyin b. Mes'ud Şafiî. "Muhyi's-Sünne-sünneti ihyâ eden" lakabını almıştır. (436-510 veya 516 Hicrî).
Aslen, Afganistan'ın Herat şehrine bağlı, Bag köyündendir. Horasan'ın Rey şehrinde vefat etmiştir.
İbn-i Hallikan onu, ilim denizi olarak tanıtmaktadır. Hicrî 1318'de Mısır'da basılmış olan kitabının bir bölümünü, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadislere ayırmıştır.
CÂMİU'L-USÛL MİN EHADİSİ'R-RESÛL
Müellif: Ebu Saadet Mübarek b. Muhammed İbn-i Esir el-Cezirî diye tanınır (544-606 Hicrî).
Meşhur tarihçi İbn-i Esir'in kardeşi olup, Kur'an tefsiri, fıkıh, hadis, nahv ve lügat dalında tahsil görmüş, İbn-i Ömer adasında doğup, Musul şehrine yerleşmiş ve Musul'da da vefat etmiştir. En önemli eseri olan bu eserini, Kütüb-i Sitte'den derlemiştir. 13 cilt halinde Beyrut'ta basılmış olan eserinin bir bölümünü İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusuna ayırmıştır.
(Prof. Dr. Haydar Baş İmam Mehdi eserinden)
Meşhur hadis âlimi ve hadis hafızlarından olup, Yemen-San'â'lıdır. 17 bin hadis ezberlemiş, Buharî de bundan hadis almıştır.
Zehebî, bu eserle ilgili olarak şöyle diyor: "Birçok hadis âlimi güvenilirliğini kabul etmiş, sahih hadis kitaplarında kendisinden hadis nakledilmiş, bilinen ilim kaynaklarından biridir."
İbn-i Hallikân da şöyle diyor: "Zamanında, Sufyan b. Uyeyne, Ahmed İbn-i Hanbel ve birçok İslam âlimi ondan hadis nakletmişerdir."
SÜNEN-İ İBN-İ MÂCE
Müellifi: Muhammed b. Yezid b. Macei er-Rebi-i el-Gazvinî. Künyesi: Ebu Abdullah (209-273 Hicrî).
Meşhur hadis imamlarından olup, hadis ilimlerini araştırmak için Gazvin'den Bağdat, Basra, Mekke, Kûfe, Şam, Mısır ve Rey gibi şehirlere seyahatler yapmıştır.
Tarih, tefsir ve hadis ilimleri sahasında birçok eseri vardır. En meşhur kitabı, iki ciltlik Sünenü'l-Mustafa'dır ki Sünen-i İbn-i Mâce olarak tanınmaktadır.
Ehl-i Sünnet'in, Kütüb-i Sitte diye anılan hadis kaynaklarından biridir. Bu kitabının, "el-Fiten" bâbının bir bölümünde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadisleri nakletmiştir.
SÜNEN-İ EBU DAVUD
Müellif: Ebu Davud, Süleyman b. Eş'as b. İshak el-Ezdî el-Se- cistanî (202-275 Hicrî).
Aslen İran'ın Sistan şehrindendir. Genç yaşta ilim tahsil etmek için seyahatler yapmış, Zehebî'nin, nakline göre Hicrî 220 senesinde Bağdat'ta Ahmed İbn-i Hanbel'den ilim tahsil etmiştir.
Birçok muhaddisten de hadis dersleri alarak büyük hadis âlimlerinden biri olmuştur. Kendisinden, Tirmizî, Nesaî, hatta üstadı Ahmed İbn-i Hanbel bile hadis nakletmişlerdir.
Daha sonra birçok şehirde ikâmet ettikten sonra, Abbasî halifelerinden el-Vasik'in daveti üzerine Basra'ya yerleşerek burada vefat etmiştir.
Onun, hadisle beraber başka konularda da eserleri bulunmaktadır. Eserleri arasında meşhuru da Kütüb-i Sitte'den olan, Sünen-i Ebu Davud adıyla bilinen, Sünen'idir.
Nakle göre, Peygamber-i Ekrem'in (sallallâhu aleyhi ve âlih) sünnetini muhafaza etmek için yarım milyon hadis arasından bu kitaptaki hadisleri seçerek derlemiştir.
Müellif bu kitabında, Mehdî ile ilgili bâbının "Kitâbu'l-Mehdî" bölümünde; Mehdî'nin özellikleri, zuhûrunun alametleri, zuhûrundan sonra neler yapacağı konularıyla ilgili olarak, on üç hadis nakletmiştir.
SÜNEN-İ TİRMİZÎ
Müellif: Ebu İsa, Muhammed b. İsa b. Savre b. Musa b. ez-Zah- hak es-Selemî ez-Zerir el-Bugî et-Tirmizî (209-297 Hicrî).
Meşhur hadis âlim ve imamlarından olup, hadis hıfzında şöhrete ulaşmıştır. Aslen, Ceyhan Nehri'nin doğusunda bulunan Tirmiz şehrinin Bug köyünde doğmuş, hadis tahsili için, Horasan, Irak, Hicaz gibi yerlere seyahatlerde bulunarak, Muhammed b. İsmail el-Buharî'den ders almış ve aynı zamanda beraberce bazı hadis âlimlerinden ilim tahsil etmişlerdir.
Ahmed b. Hanbel, ed-Dâremî ve üçüncü asır hadis âlimlerinden yararlanmıştır. Bunlarla beraber, Rical ilmi, tarih ve hadis sahalarında da eserleri vardır.
Eş-Şemâil, el-İlel, et-Tarih ve el-Câmiu's-Sahih adlı kitapları bunlardandır. Özellikle onun bu son kitabı, Ehl-i Sünnet'te büyük değere ve şöhrete sahiptir.
Aynı zamanda Kütüb-i Sitte'den de biridir. Bu kitabıyla ilgili birçok şerhler yazılmıştır. Sünen'in dördüncü cildinde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) hakkında bir takım hadisler nakletmiştir.
KİTÂBU'L-BED'U VE'T-TARİH
Müellif: Ebu Zeyd Ahmed b. Sah el-Belhî. Bu kitap İstanbul'da Damat İbrahim Paşa'nın kütüphanesinde olan nüshada ve İbnü'l-Verdî'nin, "Hâridatü'l-Acâib" kitabında da, adı geçen müellife ait olduğu belirtilmiştir.
Hacı Halife de, Keşfü'z-Zünûn'un 1. cildinin, 227. sayfasında bu eserin müellifinin Ebu Zeyd olduğunu belirtmiştir. Ebu Zeyd, rical ve biyografi kitaplarında da tarihçilerin ileri gelenlerinden sayılmış; din, şeriat, felsefe, edebiyat ve diğer ilimlerde de tanınmış bir isim olarak kabul edilmiştir.
Ama Fransız müsteşrik Cloman Hewar, araştırmaları neticesinde, bu kitabın müellifinin tarihçi Mutahhar b. Tâhir el-Mukaddes olduğunu bildirmektedir.
Çünkü Ebu Zeyd bazı biyografi kaynaklarına göre; Hicrî 322 veya Hicrî 340 yılında vefat etmiştir. Oysa kitabın telif tarihinin Hicrî 355 olduğu kaydedilmiştir.
Hacı Halife de "Keşfu'z-Zunûn" adlı eserinde Ebu Zeyd'in ölüm tarihini böyle kaydetmiştir. Ama el-Mukaddes'in biyografisi bizim için de meçhuldür. Bu kitap, Miladî 1899-1919 yılları arasında, müsteşrik Clamon Hewar'ın çalışmasıyla altı ciltte, şerhli olarak Fransa'da basılmış; daha sonra da Bağdat'ta ofset olarak basılmıştır. Bir kısmı ise hâlâ basılmamıştır.
Bu eserin müellifi kim olursa olsun, kitabın büyük bir kısmını, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusuna ayırmıştır."
EL-MU'CEMU'L-KEBİR
Müellif: Ebu'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub b. Mutay- yir el-Lahmî et-Taberanî (260-360 Hicrî).
Büyük hadis âlimi ve hafızlarındandır. Şam'ın Taber bölgesinde doğmuş, hadis tahsili için Şam, Hicaz, Irak, Mısır, Yemen'e seyahatlerde bulunmuş ve daha sonra İsfahan'da yüz yaşında vefat etmiştir.
En önemli eserlerinden olan bu kitap, Irak Vakıflar Bakanlığı ta¬rafından on cilt halinde yayımlanmıştır. Mu'cem-i Evsât ve Sağîr'i de, Delhi'de ve iki cilt halinde Mısır'da basılmıştır. Onuncu cil¬dinde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadisleri ele almıştır. Diğer ciltlerde de Hz. Mehdî ile ilgili hadisler mevcuttur.
MEÂLİMU'S-SÜNEN Fİ ŞERH-İ KİTÂB-I SÜNEN-İ EBİ DAVUD
Müellif: Ebu Süleyman Hamd b. Muhammed el-Hattabî el-Bestî (319-388 Hicrî).
Afganistan'ın Kabil'e bağlı Best bölgesinde doğup yine burada vefat etmiştir. Hadis, fıkıh, edebiyat, lügat sahalarında ilim tahsil etmiştir. Zehebî, onu, güvenilir ilmî şahsiyetlerden biri olarak tanıtmaktadır. Bu da kitabının bir bölümünde, İmam Mehdî (aleyhi's- selâm) ile ilgili, hadisleri nakletmektedir.
MESÂBİHU'S-SÜNNE
Müellif: Hüseyin b. Mes'ud Şafiî. "Muhyi's-Sünne-sünneti ihyâ eden" lakabını almıştır. (436-510 veya 516 Hicrî).
Aslen, Afganistan'ın Herat şehrine bağlı, Bag köyündendir. Horasan'ın Rey şehrinde vefat etmiştir.
İbn-i Hallikan onu, ilim denizi olarak tanıtmaktadır. Hicrî 1318'de Mısır'da basılmış olan kitabının bir bölümünü, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili hadislere ayırmıştır.
CÂMİU'L-USÛL MİN EHADİSİ'R-RESÛL
Müellif: Ebu Saadet Mübarek b. Muhammed İbn-i Esir el-Cezirî diye tanınır (544-606 Hicrî).
Meşhur tarihçi İbn-i Esir'in kardeşi olup, Kur'an tefsiri, fıkıh, hadis, nahv ve lügat dalında tahsil görmüş, İbn-i Ömer adasında doğup, Musul şehrine yerleşmiş ve Musul'da da vefat etmiştir. En önemli eseri olan bu eserini, Kütüb-i Sitte'den derlemiştir. 13 cilt halinde Beyrut'ta basılmış olan eserinin bir bölümünü İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusuna ayırmıştır.
(Prof. Dr. Haydar Baş İmam Mehdi eserinden)
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
