İhracat Eylül'de de fena düştü

RECEP BAHAR/ADANATürkiye'nin ihracatı 2015 yılının ilk 8 ayında olduğu gibi Eylül ayında da geriledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Eylül 2015'te ihracat Eylül 2014'e göre yüzde 19.8 oranında geriledi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin Adana'da düzenlenen basın toplantısında açıkladığı verilere göre, 2015 yılının ilk 9 ayında ihracat geçen yılın ilk 9 ayına göre yüzde 10 azalarak, 118 milyar dolardan 106.2 milyar dolara düştü. Son 12 ayda yapılan ihracat da, yüzde 7.6 azalmayla 157.4 milyar dolardan 145.5 milyar dolara indi. Veriler ihracatın 2012 seviyesine indiğini ortaya koyuyor.Çevre ülkelere ve Avrupa'ya ihracat azaldıİhracatın ciddi şekilde azalmasında Euro/Dolar paritesinin yanı sıra 9 günlük Kurban Bayramı'nın da etkisinin olduğuna işaret ediliyor. Ancak asıl etkenin Irak pazarına mal sevkiyatının Güneydoğu'da yaşanan terör eylemleri nedeniyle ciddi şekilde sekteye uğraması, Libya ve Mısır ile Avrupa pazarlarına yapılan ihracatın gerilemesi olduğu belirtiliyor. Nitekim Ortadoğu ülkelerine yapılan ihracat Eylül 2015'te Eylül 2014'e göre yüzde 24.7 oranında geriledi. İhracatın geçen ay hiçbir bölgede artış göstermemesi dikkat çekiyor. En yüksek düşüş yüzde 44.5 Rusya, Ukrayna gibi ülkelerin dahil olduğu Bağımsız Devletler Topluluğu'nda görüldü. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, yaptığı değerlendirmede, Eylül ayındaki düşüşte bayram tatilindeki 3 iş günü kaybının ve bayram sonrasında yavaşlamanın da etkisi olduğuna değinerek, "Bu kayıplar olmasaydı, 1.9 milyar dolar daha fazla ihracat yapmış olacaktık" diye konuştu. Sanayinin milli gelirdeki payı düşükTürkiye'de son 10 yılda sektörlerin milli gelir içindeki payına bakıldığında imalat sanayinin yüzde 15'lik payını koruduğunu, oransal olarak bir artışın olmadığının görüldüğünü vurgulayan TİM Başkanı, "Uluslararası rekabette güç kazanmak ve ekonomimizi istikrarlı bir şekilde büyütmek için imalat sanayinin milli gelir içindeki payının en az yüzde 20'ler seviyesine ulaşması gerekiyor" dedi.Dünya ticareti beklenenin altında büyüyorDünya ekonomilerinde yaşanan gelişmeleri de değerlendiren Büyükekşi, birçok ülkede dalgalanmaların devam ettiğini hatırlatarak, "Bu yıla dünya ekonomisinde yüzde 3.1 büyüme beklentisi ile girilmişti. Ancak şu anda bu beklenti yüzde 2.6'ya geriledi" diyerek, küresel yavaşlama ve Çin etkisi yüzünden aşağı yönlü riskler gören FED'in de faiz artışını bir sonraki toplantıya ertelediğine dikkat çekti.Parite ilk 9 ayda 9.7 milyar dolar kaybettirdiTürkiye'nin ihracatını miktar bazında artırmasına rağmen Euro/Dolar paritesi nedeniyle değer bazında gerileme yaşandığını ve ihracatçı için bunun sıkıntı yarattığının altını çizen Büyükekşi, "Ortalama Euro/Dolar paritesi ilk 9 ayda geçen seneye göre yüzde 17.7 geriledi. Bu gerilemenin ihracatımıza faturası ise ilk 9 ayda toplam 9.7 milyar dolar oldu. İhracatın miktar bazlı artışına paralel olarak son çeyrekten itibaren toparlanacağına inanıyoruz" diye konuştu.Irak yine 3. sıraya düştüEylül ayında en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Almanya'ya ihracat yüzde 14, İngiltere'ye ihracat yüzde 11, Irak'a ihracat yüzde 32, İtalya'ya ihracat yüzde 2, ABD'ye ihracat yüzde 8 geriledi. Eylül ayında en fazla ihracat yapılan 30 ülke arasında, en yüksek ihracat artışı yüzde 45 ile Ürdün'e yakalarken, Slovenya'ya ihracat yüzde 32, Birleşik Arap Emirlikleri'ne yüzde 11 arttı. Eylül ayında ihracat artışında öne çıkan ülkeler şöyle oldu. Eylül ayında AB'ye ihracat yüzde 11, Kuzey Amerika'ya ihracat yüzde 7 ve Afrika'ya ihracat yüzde 25 geriledi.İhracatın çöktüğü sektörlerEylül 2015'te bazı sektörlerde yapılan ihracat Eylül 2014'e göre ağır darbe aldı. Bu sektörlerin başında Mücevher geliyor. Mücevher ihracatı geçen ay tam yüzde 62.7 gerileyerek, 402 milyon dolardan 150 milyon dolara düştü. Tütün ihracatı yüzde 42 azalışla 101 milyon dolardan 58.9 milyon dolara indi. Gerileme Yaş Sebze ve Meyvede yüzde 31.2, Su Ürünlerinde yüzde 33.8, Deri ve Deri Mamüllerinde yüzde 35.9, Kimyevi Maddelerde yüzde 27.1, Hazırgiyimde yüzde 16.4, Çelikte yüzde 29.7 oranlarında gerçekleşti.